czwartek, 21 maja 2015

Informator Kruszwicki: Historia kruszwickich ulic


W 1991 roku Informator Kruszwicki tak pisał o kruszwickich ulicach: 
"15 listopada 1991 roku Rada Miejska zadecydowała o zmianie nazw czterech ulic w Kruszwicy. Wywołało to zarówno zadowolenie, jak i krytyczne opinie. Trzeba jednak przypomnieć, że nie byłoby tego kłopotu, gdyby nie dokonano zmian nazw w latach pięćdziesiątych. I to zmian o podłożu zdecydowanie politycznym. Przypomnijmy: obecnie Plac 1 maja jest Rynkiem, ul.Świerczewskiego-Niepodległości, Marchlewskiego-komandora Zbigniewa Przybyszewskiego, Hanki Sawickiej-Kolegiacka. Wydaje się, że aby uniknąć częstych zmian nazwy ulic powinny być one apolityczne. Do tego należy więc dążyć. W Kruszwicy mamy dziś 36 ulic w starej części i 12 w nowej części miasta. A jak było dawniej? Informację, które podajemy, pochodzą z pracy dyplomowej napisanej przez Justynę Klimiuk w Policealnym Studium Zawodowym w Bydgoszczy.
 Do roku 1895 roku kruszwickie ulice, a było ich niewiele, nie miał nazw. Najstarszą jest Legendarny Zaułek (teraz Piasta). W 1896 roku w aktach znajdują się nazwy ulic: Poznańska (jedyna, która przetrwała bez zmiany do dzisiaj), Mostowa (teraz Zamkowa), Nowy Rynek (Rynek), Kolejowa (Niepodległości), Jeziorna (Rybacka), Poprzeczna (Podgórna). Dalsze nazwy to: prowadząca do fabryki-cukrowni ulica Fabryczna (dziś Powstańców Wielkopolskich), Nowa (kmd. Zbigniewa Przybyszewskiego), ze szkołą-Szkolna (Kasprowicza). W Grodztwie istniały dwie ulice bez nazw.
W okresie międzywojennym zmieniono nazwy niektórych ulic. I tak Legendarny Zaułek zmieniono na Piasta, Mostową na Zamkową. Jeziorną na Rybacką, Poprzeczną na Podgórną. Te nazwy utrzymały się do dziś.
W 1920 roku nazwę Nowy Rynek zmieniono na Rynek, a dotychczasowy Rynek na Stary Rynek. W 1928 roku ulicę Szkolną przemianowano na Jana Kasprowicza. Powstawały także nowe ulice, dawano więc im nowe nazwy. Około 1919 roku powstała ulica Goplańska, a w 1931 roku ulica Lipowa (ze względu na drzewa lipy) i Wodna (ze względu na bliskie położenie jeziora). W 1932 roku dano nazwę ulicy Ziemowita (na niej znajdowało się kino “Ziemowit”). W 1934 roku nazwano ulice za Gopłem: Grodzką (dziś Kościuszki) Kolegiacką, Wiejską, Osady Tryszczyńskie. W 1937 roku za Gopłem powstała ulica Cmentarna, a w 1936 roku ulica Rynkowa ( W 1939 roku przemianowana na Kazimierza Dratwińskiego, dziś Mickiewicza) oraz Kazimierza Wielkiego (dzisiaj Portowa)".
*Informator Kruszwicki nr 18-19, 4.01.1991 rok.
Historię nazw kruszwickich ulic doprowadziliśmy do 1939 roku. W czasie okupacji hitlerowskiej Rynek był placem Adolfa Hitlera, a ulica Kolejowa ulicą Hermana Goringa. Zmieniono też nazwy innym ulicom. Po wojnie powrócono do nazw sprzed 1939 roku.
Szereg zmian przeprowadzono w latach 50-tych. Wówczas to Rynek został Placem 1 maja, Kolegiacka-Hanki Sawickiej, Kazimierza Wielkiego-Portową, Grodzka-Tadeusza Kościuszki. Nazwano ulicę Podzamcze, około 1954 roku ulicę Młyńską. W 1955 roku zmieniono nazwę Nowej na Marchlewskiego, a Dratwińskiego na Mickiewicza. Nazwano także ulicę Popiela. 
W latach 60-tych sporo budowano. Powstały nowe ulice i osiedla: Aleja Dworcowa, Osiedle Robotnicze, Osiedle 1000-lecia (później zmieniono na ulicę Kraszewskiego). Zlikwidowano ulicę Ziemowita (na terenie KZPT), a nazwę Ziemowita otrzymała uliczka zabudowana domkami jednorodzinnymi przy Cukrowni. Ulicę Fabryczną zmieniono na Powstańców Wielkopolskich. Nazwano ulice Nadgoplańską i Radziejowską. Powstało nowe Osiedle Zagople. Gdy ulicy Hanki Sawickiej przywrócono nazwę Kolegiacka, zmieniono jednocześnie Osiedle Zagople na ulicę Hanki Sawickiej. 
Na osiedlu domków jednorodzinnych nadano nazwy ulic: Grodzka, Ogrodowa, Polna.W okolicy stadionu sportowego nazwano ulice Sportowa i Żeglarska.Od Szosy Tryszczyńskiej odchodzi ul. Folwark Gopło. 
*Informator Kruszwicki Nr 20-21, 1.02.1991 rok
**Opracował: Przemysław Bohonos

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz