wtorek, 30 maja 2017

Uroczystości majowe Bractwa Kurkowego w Inowrocławiu

Dnia 28 i 29 maja 1939 r. odbyły się w Inowrocławiu doroczne uroczystości miejscowego Bractwa Kurkowego. Po niedzielnej mszy w kościele Matki Boskiej (intencja Bractwa) nastąpiła zbiórka braci w „Ogrodzie Wiedeńskim”, skąd wymaszerowali po króla i władze, a następnie udali się w pochodzie na strzelnicę. Obok strzelnicy Bractwo zorganizowało koncert ogrodowy urozmaicony strzelaniem ze sztucerów, broni małokalibrowej i wiatrówek o premie. Poza strzelaniem urządzono zabawę taneczną i loterię fantową.

Drugiego dnia (poniedziałek) ze sztandarem organizacyjnym Bracia udali się na strzelnice, gdzie podobnie jak poprzedniego dnia odbyły się strzelania i wszystkie urozmaicenia. Wieczorem przed strzelnicą nastąpiła uroczysta proklamacja króla kurkowego i rycerzy oraz rozdanie nagród za najlepsze wyniki strzeleckie. Królem kurkowym został proklamowany p. Jan Bożeński, Warmiak, który uzyskał 82 punkty, rycerzami zostali pp Leon Jorek (77 pkt) i Stanisław Kapeliński (73 pkt).

Z okazji proklamacji prezydent miasta p. Jankowski wygłosił okolicznościowe przemówienie. Prezydent podkreślał fakt, że królem kurkowym został Polak z Warmii, co w tamtych czasach miało symboliczne znaczenie. Przemówienie zakończył Jankowski okrzykiem na cześć Rzeczypospolitej i Naczelnego Wodza, Marszałka Rydza-Śmigłego. Następnie wręczył insygnia nowoproklamowanemu królowi kurkowemu i rycerzom.

Orkiestra odegrała hymn organizacyjny. Przemówił również p. Spławski, wskazując na dobre wyniki strzelania w tym roku. Premie strzeleckie otrzymali pp: Chmara, Lorek, Spławski, Kapeliński, Głuszkowski, Wlekliński.

Po przemówieniach orkiestra grała kilka razy „Hej Strzelcy wraz” i hymn narodowy. Na zakończenie tych uroczystości odbył się pochód z orkiestrą do miasta oraz odprowadzenie króla i sztandaru.


Oprac. Bartłomiej Grabowski, na podstawie Dziennik Kujawski nr 123, 31 maja 1939 r. Fot. ze zbiorów Piotra Strachanowskiego, źródło członkowie Bractwa Kurkowego Inowrocław czerwiec 1935 r.

niedziela, 21 maja 2017

Zwiedzanie Muzeum Lotniczo-Gazowego w Inowrocławiu 1937 r.

Wycieczki, które zatrzymywały się w Inowrocławiu, zwiedzały najpiękniejszą stronę miasta, czyli zakłady zdrojowe, lecz nie był to jedyny punkt programu zwiedzających. W mieście było wiele innych obiektów zabytkowych. Nie należy zapominać o Muzeum Lotniczo-Gazowym, które mieściło nigdzie nie spotykane eksponaty z dziedziny lotnictwa oraz akcji oplg.

Muzeum Lotniczo-Gazowe zwiedzała młodzież szkolna, zachwycona eksponatami. Szczególnie młodych interesowała Obwodowa Modelarnia Lotnicza, w której mieściło się około 100 modeli latających. Co ciekawe część modeli tworzyły same dzieci z okolicznych szkół.

Muzeum otwarte było codziennie od godziny 9:00 do 12:00 oraz 15:00 do 18:00, znajdowało się przy ulicy Marszałka Piłsudskiego (w tym okresie, w pobliżu pomnika Jana Kasprowicza).

Młodzież szkolna płaciła za wstęp 10 groszy, a osoby starsze 25 groszy (średni zarobek robotnika wynosił około 95 złotych miesięcznie). Zbiorowe wycieczki mogły liczyć na ulgi.


Opracowanie Bartłomiej Grabowski, źródło Dziennik Kujawski nr 114, z 21 maja 1939 r. Fot. http://www.inowroclawfakty.pl/historia-aeroklubu-kujawskiego/

sobota, 20 maja 2017

Wiatrak w Chrośnie (Gustaw) - galeria

Wiatrak w Chrośnie (Gustaw) - jedyny w powiecie inowrocławskim i jeden z dwóch zachowanych na Kujawach Zachodnich "koźlaków". Drewniana konstrukcja wiatraka pochodzi z 1634 roku, natomiast jego górna część wraz z mechanizmem datowana jest na rok 1857 (inskrypcja na kole palecznym). 






























Fot. Nadgoplańskie Towarzystwo Historyczne, stan z 20.05.2017 r. wiatrak-koźlak w miejscowości Chrosno, gmina Kruszwica, powiat inowrocławski.

niedziela, 7 maja 2017

Po obchodach 3 Maja w Kruszwicy i Chełmcach 1938 r.

Dnia 3 maja 1938 r. odbyły się uroczystości w Kruszwicy. Zgodnie z programem ruszył pochód licznych miejscowych stowarzyszeń i organizacji z hotelu „Gopło”. Maszerowano przy dźwiękach orkiestry sokolej pod dowództwem por. rez. p. Jana Paprockiego. W pochodzie wzięły udział korporacje miejskie na czele z p. burmistrzem Borowiakiem. Szczególną uwagę zwracała liczna grupa narodowców, oklaskiwana przez publiczność. Uroczystą mszę św. odprawił ksiądz Nowak, a okolicznościowe kazanie wygłosił ksiądz Łój. Po powrocie z nabożeństwa odbyła się defilada, którą odebrał burmistrz Borowiak z kpt. Nowickim, jako pow. kmat. PW. z Inowrocławia w otoczeniu korporacji miejskiej oraz z prezesami miejscowych organizacji. Po południu na „Letnisku nad Gopłem” odbyły się zawody sportowe zorganizowane przez Miejski Komitet PW. pod kierownictwem p. chór. Pawlaka. Wyniki: w biegu na 2000 metrów pierwsze miejsce zajął Florian Pijarowski z czasem 6,45, drugi był Edmund Śmigielski. W biegu na 3000 m. pierwszy dobiegł Czesław Zuhlke (KSM) w czasie 8,27, drugie miejsce zajął Jan Lewandowski (Z.S.). W biegu na 100 m. pierwszy był Bogdan Rzymkowski z czasem 12.1 s. (SOKÓŁ). W pchnięciu kulą zdobył pierwsze miejsce Bogusław Jańczak (KSM) 10,55 m. Skok w dal pierwsze miejsce Bogusław Jańczak (KSM) 5,62 m.Trójbój wojskowy pierwsze miejsce (KSM) 140 pkt. Drugie miejsce Tow. Gimn. Sokół 139 pkt. Trzecie miejsce O>S>P> 129 pkt. W kwalifikacji ogólnej miało KSM 230 pkt. Za trójbój wojskowy przyznano puchar wędrowny ofiarowany przez dyr. p. Krzymuskiego Kat. Stowarzyszenie Młodzieży Męskiej. Zawodników biorących udział w zawodach było 46. W zawodach strzeleckich zespołowych o mistrzostwo miasta Kruszwicy, które odbyły się dnia 1-go maja 1938 r. na Strzelnicy Bractwa Kurkowego pierwsze miejsce zdobył związek Strzelecki 185 pkt.

Podobne obchody odbyły się również we wsi Kujawskiej. Przykładowo w Chełmcach obchody 3-Majowe rozpoczęto od tradycyjnego udekorowania domów flagami narodowymi, a okna nalepkami T. C. L. O godzinie 9:30 na dziedzińcu szkolnym zebrały się miejscowe organizacje ze sztandarem skąd na czele z muzyką pomaszerowały do kościoła na mszę, którą odprawił proboszcz ksiądz Pałkowski. Proboszcz wygłosił płomienne kazanie. Po Mszy Św. Udano się do szkoły, gdzie odbyła się akademia, którą zagaił i powitał gości prezes Pow. i Wojaków p. S. Kempski. Orkiestra przygrywała „Jeszcze polska Nie zginęła”, druhna z KSM, Zielińska wygłosiła piękna deklamację pt. „Budujemy miłej ojczyzny dom”. Śpiewały również dzieci, głównie pieśni patriotyczne. Natomiast referat o konstytucji wygłosił p. Śniałowski. Czytane były również wiersze, p. Gutowska z KSM zaprezentowała „Boga Rodzica”. Na zakończenie uroczystości wzniesiono okrzyk na cześć Najświętszej Rzolitej i Jej Prezydenta oraz Marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego - „pieśnia „Boże coś Polskę” zakończono akademię. Wieczorem odbyła się zabawa taneczna Tow. Powst. I Wojaków na salce p. Smyka. Zysk z zabawy przeznaczono na dozbrojenie armii polskiej.


Materiały zebrał B. Grabowski, źródło Dziennik Kujawski z 7 maja 1938 r. nr 104. Fot. Archiwum Państwowe w Lublinie, pochód 3-Majowy przed wojną.