niedziela, 30 grudnia 2018

Pamięć o Powstaniu Wielkopolskim trwa



W Chełmcach odbyły się uroczystości upamiętniające Powstańców Wielkopolskich. Wspólna modlitwa oraz składanie kwiatów i zniczy pod pomnikiem lokalnych bohaterów, to już tradycja.

sobota, 29 grudnia 2018

Polecamy: "Inowrocław w średniowieczu" Bronisława Majewskiego



"Inowrocław w średniowieczu" to najnowsza publikacja Bronisława Majewskiego traktująca o historii średniowiecznego Inowrocławia, o czasach wczesnych Piastów, księstwie inowrocławskich oraz  historii kościołów i związkach Inowrocławia z Krzyżakami.

Statek "Kruszwica" w Gdańsku mógł zmienić historię Polski


Zachowane akta spraw prokuratorskich będące obecnie w posiadaniu Instytutu Pamięci Narodowej pozwalają na wierne odtworzenie wydarzeń sprzed 37 lat. Zwłaszcza gdy chcemy spojrzeć na szczegóły związane z początkiem Stanu Wojennego w Gdańsku, gdzie każdy mógł zmienić historię Polski.

niedziela, 23 grudnia 2018

Skąd ryby na wigilijnym stole, czyli o tradycji słów kilka




Choć tradycje wigilijne są na stałe wpisane w święta Bożego Narodzenia, często nie zastanawiamy się nad ich pochodzeniem. Czemu potrawy rybne cieszą się tak dużą popularnością w okresie świątecznym? Skąd 12 potraw na stole? Czy ryba po grecku faktycznie jest grecka? Dlaczego karp uważany jest za symbol Wigilii?

poniedziałek, 17 grudnia 2018

Nasze Powstanie. W 100 rocznicę Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 - Marek Rezler


Publikacja powstała w celu uhonorowania wydarzeń związanych z Powstaniem Wielkopolskim w 100-lecie jego wybuchu. Jak opisują we wstępie twórcy, opowieści o powstaniu powstały w czasie wielu miesięcznej pracy, kiedy to odwiedzali miasta i wsie aby zgromadzić informację o powstaniu. Wizyty w samorządach, muzeach, bibliotekach, izbach pamięci i rozmowy z regionalistami przyniosły upragniony przez wydawcę i redakcję rezultat. Z zebranych materiałów powstała wspaniała książka, z przepięknymi ilustracjami.

W świadomości mieszkańców powstanie wielkopolskie nadal jest żywe. Publikacja ukazuje momenty, w których zwykli ludzie włączali się do walki o niepodległość. Książa opisuje ponad 90 miejscowości, około 400 zdjęć sprzed stu lat, często jeszcze niepublikowanych. Czas akcji rozpoczyna się od przygotowań powstańczych, a kończy na ostatecznym włączeniu wywalczonych ziem w granice państwa polskiego.

Wolumin jest swego rodzaju kompendium wiedzy na temat powstania wielkopolskiego w naszym regionie. Poszczególne rozdziały są ułożone w porządku alfabetycznym.

Nad książką pracowało wiele znakomitości związanych z historią i regionalizmem w okolicach Wielkopolski i Kujaw. Opracowaniem zajął się dr Marek Rezler, a książka powstała dzięki uprzejmości i pracy Wydawnictwa AWR Chronica z Szamotuł i parze bardzo zaangażowanych pasjonatów P. Annie Sarbinowskiej-Stanek i Janowi Stanek. Miałem przyjemność pomóc w rozdziale poświęconym Kruszwicy, przy czym świetnie się bawiłem. Cieszę się, że publikacja tak dobrze się rozchodzi, z pewnością będzie to piękna pamiątka z okazji 100 rocznicy Powstania Wielkopolskiego.

Oprac. Bartłomiej Grabowski, źródła: Sekrety Literatury, Lubimy czytać.


sobota, 15 grudnia 2018

Nie żyje Barbara Sosińska ostatnia inowrocławska uczestniczka Powstania Warszawskiego





W nocy z 13 na 14 grudnia zmarła Barbara Sosińska, ostatnia inowrocławska uczestniczka Powstania Warszawskiego, pseudonim "Nina". O śmierci zasłużonej mieszkanki Inowrocławia poinformował portal ki24.info

poniedziałek, 10 grudnia 2018

Józef Żurawski (1921-1995)



Urodzony 17.III.1921 roku w Witowicach. Pochodził z licznej rodziny, ukończył Szkołę Podstawową w Witowicach. W czasie okupacji znalazł zatrudnienie przy budowie urządzeń melioracyjnych w Woli Wapowskiej.

Po wojnie związał się z Genowefą Wasielewską, z którą ożenił się w 1947 roku. Prowadził gospodarstwo rolne o powierzchni 2,60 ha pełniąc jednocześnie w latach 50-tych funkcję sołtysa Karsk-Witowice. Od 1961 roku do 1981 roku taksówkarz.

Po wojnie w 1945 roku rozpoczął organizowanie Ochotniczej Straży Pożarnej w Witowicach. Był jej sekretarzem, skarbnikiem, kierowcą i kronikarzem. Prowadził Książkę Pamiątkową Ochotniczej Straży Pożarnej. Był inicjatorem budowy remizy strażackiej. 15 sierpnia 1989 roku odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi dla pożarnictwa.

Zmarł 5 marca 1995 roku. (źródło Aneta Gralak)

Oskar Kolberg (1814-1890)

Oskar Kolberg (ur. 22 lutego 1814 w Przysusze - zm. 3 czerwca 1890 w Krakowie), Etnograf, folklorysta, kompozytor – uznawany powszechnie za twórcę źródłowych podstaw współczesnych nauk o kulturze: etnografii i etnologii, folklorystyki, etnomuzykologii, językoznawstwa.

Urodził się dnia 22 lutego 1814 roku w Przysusze (w dawnym powiecie opoczyńskim). Pochodził z rodziny cudzoziemskiej. Jego ojciec Juliusz Kolberg (1776-1831), urodzony w Meklemburgi, był kartografem, geodetą, metrologiem, profesorem Uniwersytetu Warszawskiego. Matka pochodziła ze spolonizowanej rodziny emigrantów z Francji. W latach 1810-1817 Kolbergowie mieszkali w Przysusze, gdzie Juliusz pracował jako zarządca zakładów hutniczych w dobrach należących do Ignacego Dembińskiego.

Lata młodzieńcze i okres nauki spędził w Warszawie. Rodzina zapewniła Oskarowi i jego braciom, Wilhelmowi (1807-1877, inżynier budownictwa wodnego i lądowego, kartograf) i Antoniemu (1815-1882, artysta malarz), wszechstronny rozwój. Sprzyjały temu zamiłowania naukowe i literackie ojca, uzdolnienia muzyczne matki, kontakty z warszawskim środowiskiem artystycznym i naukowym, przyjaźń z rodzinami profesorów Uniwersytetu oraz przebywanie w gronie kolegów, uczniów Liceum Warszawskiego i pensjonariuszy domu Mikołaja Chopina.

W latach 1823-1830 uczył się w Liceum Warszawskim oraz doskonalił talent muzyczny. Pobierał lekcje gry na fortepianie i kompozycji u Głogowskiego (1824), Franciszka Vettera (1825), Józefa Elsnera (1830), następnie u Ignacego F. Dobrzyńskiego (1832-1834). Szczególny wpływ na zainteresowania muzyczne Oskara Kolberga wywarła młodzieńcza znajomość z Fryderykiem Chopinem. Oskar był świadkiem początków kariery muzycznej – wykonawczej i kompozytorskiej Fryderyka i do końca życia pozostał zafascynowany jego twórczością.

Zamknięcie Liceum Warszawskiego po upadku powstania listopadowego przerwało edukację szkolną Oskara Kolberga. W 1830 roku przyjął posadę księgowego w banku Samuela Fraenkla i kontynuował studia muzyczne. Lata 1835-1836 spędził w Berlinie, gdzie uczęszczał do Akademii Handlowej i równocześnie studiował kompozycję i teorię muzyki u Christiana F. Girschnera i Karla F. Rungenhagena.


Do kraju wrócił w 1836 roku, Józef Elsner wysoko ocenił przygotowanie pianistyczne i kompozytorskie Kolberga, zaliczając go do „znakomitszych artystów miasta Warszawy”. Kolberg przyjął pracę nauczyciela muzyki w domach prywatnych. Zbliżył się do warszawskiego środowiska artystycznego literatów i malarzy z kręgu romantycznych entuzjastów ludowości. Rozpoczął twórczość kompozytorską i koncertową oraz podjął zajęcie krytyka muzycznego.

W 1839 roku odbył pierwszą wyprawę badawczą na Mazowsze i rozpoczął prace nad dokumentacją folkloru muzycznego. Za namową Ignacego Feliksa Dobrzyńskiego i Kazimierza Wójcickiego postanowił uzupełnić wcześniej wydane zbiory pieśni ludowych o zapis melodii. Miał do tego szczególne predyspozycje: wykształcenie kompozytorskie i pianistyczne oraz znakomity słuch muzyczny gwarantujący dokładność i wiarygodność notacji. Oskar Kolberg od wczesnych lat życia związany był z muzyką mazowieckiej wsi. Posiadał wrażliwość na piękno folkloru, we wspomnieniach z lat najmłodszych zachował pieśni ludowe, zasłyszane od opiekunki, chłopki Zuźki Wawrzek. Pozostając pod urokiem muzyki Fryderyka Chopina, w pieśniach i melodiach ludowych szukał inspiracji dla własnej twórczości kompozytorskiej.

Zbierając pieśni szczególną wagę przykładał do wierności zapisu melodii. Natomiast w ich publikacjach stanowiących repertuar dla muzykowania domowego zamieszczał opracowany przez siebie akompaniament fortepianowy. Kolberg z czasem uznał sens dokumentacji folkloru wyłącznie w autentycznej formie, zmienił koncepcję wydawania pieśni ludowych, z pozycji kompozytora przeszedł na pozycję muzyka-folklorysty i etnografa. Wyrazem tego była publikacja Pieśni ludu polskiego wydana w 1857 r., jako zbiór ballad i melodii tanecznych z przyśpiewkami w wariantach z różnych regionów Polski.

W 1845 r., aby ustabilizować swą sytuację materialną, przyjął pracę księgowego w Zarządzie Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej, a w latach 1857-61 w Zarządzie Dyrekcji Dróg i Mostów. Praca ta pozwalała na gromadzenie środków finansowych na działalność edytorską, badania terenowe i podróże. W ciągu dwudziestu lat badaniami etnograficznymi objął: Kutnowskie, Kurpie, Krakowskie, Podgórze Beskidzkie Podhale, Śląsk, Kaliskie, Płockie, Radomskie, Kieleckie, Lubelskie, Sandomierskie, Ziemię Dobrzyńską, Łomżyńskie, Chełmskie i Podole.


W badaniach etnograficznych Kolberga muzyka ludowa stanowiła główny przedmiot. W latach 1836 – 1865 dzielił czas na realizację zainteresowań folklorem i na własną twórczość kompozytorską. Jego spuścizna muzyczna obejmuje utwory inspirowane motywami ludowymi, pieśni na głos, kompozycje fortepianowe i kompozycje sceniczne. Twórczość pieśniarska O. Kolberga (w liczbie 26 zachowanych pieśni na głos i fortepian), inspirowana była autentyczną muzyką ludową mazowieckiej wsi. Kolberg sięgał po teksty popularnych wówczas poetów: Seweryny Duchińskiej-Pruszakowej, Teofila Lenartowicz, Józefa B. Zaleskiego, Stefana Witwickiego i in. Kompozycje fortepianowe również pozostawały pod wpływem melodii wiejskich śpiewaków i grajków, które notował ze słuchu podczas etnograficznych wędrówek. Komponował przede wszystkim utwory taneczne: polonezy, mazury i mazurki, walce, polki, obertasy, kujawiaki, kontredanse. Najbardziej znaną kompozycją O. Kolberga jest opera sielska Król pasterzy do libretta T. Lenartowicza (po raz pierwszy wystawiona w 1853 roku w salonie muzycznym Faustyna Żylińskiego, a w 1859 roku w warszawskim Teatrze Wielkim). Kompozycje Oskara Kolberga to utwory typowe dla epoki romantyzmu, z wyraźnymi cechami stylu salonowego i osadzone w klimacie muzyki narodowej, przeznaczone dla szerokiego kręgu wykonawców,. Przyczyną zaniechania twórczości muzycznej było zaangażowanie Kolberga w działalność naukową i edytorską w dziedzinie etnografii i folklorystyki.

W 1861 r. zrezygnował ze stałej posady i postanowił utrzymywać się z honorariów za recenzje w czasopismach, rozprawy i artykuły naukowe z dziedziny teorii i dziejów sztuki zamieszczane min. w Encyklopedii Powszechnej Samuela Orgelbranda. W 1857 roku został redaktorem działu muzycznego tego wydawnictwa. Opracował znakomitą część haseł muzycznych, artykuły z zakresu teorii i historii muzyki oraz biografie polskich i obcych kompozytorów i wykonawców. Opracowania haseł encyklopedycznych oraz recenzje i artykuły na temat muzyki publikowane w renomowanych czasopismach (np. „Ruch Muzyczny”, „Biblioteka Warszawska”, „Tygodnik Ilustrowany”, „Kłosy”), zapewniały mu trwałe miejsce w dziejach polskiej kultury, jednak osiągnięcia Kolberga na polu etnografii i folklorystyki, jeszcze bardziej wybitne, przesłoniły te dokonania.

Głównym celem Kolberga stało się wówczas zebranie materiałów dotyczących wszystkich dziedzin kultury ludowej na terenie przedrozbiorowej Rzeczypospolitej i stworzenie podstaw dla nowej gałęzi nauki - etnografii. Program naukowo-badawczy realizował w postaci serii wydawniczej Lud, jego zwyczaje, sposób życia, mowa, podania, przysłowia, obrzędy, gusła, zabawy, pieśni, muzyka i tańce. Każdemu regionowi miała być poświęcona osobna monografia. Pierwszą opublikowaną według nowych założeń było Sandomierskie (1865).

W 1871 roku opuścił Warszawę. Od Krakowskiego Towarzystwa Naukowego otrzymał subwencję na wydanie monografii okolic Krakowa. Zaproszony przez przyjaciela Józefa Konopkę (ziemianina, działacza społecznego, zbieracza i wydawcy pieśni), na okres 13 lat zamieszkał w Modlnicy, w majątku jego siostry Antoniny Konopczanki i brata Juliana. W Krakowie pozyskał gorliwych współpracowników, nawiązał liczne kontakty ze środowiskiem naukowym i literackim.

W latach 1871-1875 opublikował cztery tomy Krakowskiego - monografię etnograficzną modelową dla następnych regionów.


W 1872 r. został członkiem korespondentem krakowskiej Akademii Umiejętności, w 1874 r. przewodniczącym sekcji etnograficznej Komisji Antropologicznej i współredaktorem rocznika „Zbiór Wiadomości do Antropologii Krajowej”. Pobyt Kolberga w Modlnicy sprzyjał pracom etnograficznym. Badaniami objął wszystkie regiony leżące w zaborze austriackim, podróżował po Wielkopolsce, Pomorzu i Mazurach. Pracował w bibliotekach, archiwach i Akademii, przygotowywał publikacje. Systematycznie publikował kolejne tomy Ludu: w latach 1875-1882 siedem tomów W. Ks. Poznańskiego. W 1878 roku wyjechał do Paryża na wystawę światową, na której zaprezentował w pawilonie austriackim swoje wydawnictwa i kolekcję ikonograficzną polskich strojów ludowych, za którą otrzymał złoty medal. W 1880 objął patronat naukowy nad pierwszą wystawą etnograficzną zorganizowaną w Kołomyi przez Towarzystwo Tatrzańskie. Zebrany wówczas materiał etnograficzny opublikował w tomach Pokucie (1881-1888). W latach 1883-1890 wydawał kolejne tomy Ludu: Lubelskie, Kieleckie, Radomskie, Łęczyckie, Kaliskie. W 1883 roku uzyskał subwencję Kasy Pomocy Naukowej im. J. Mianowskiego na druk monografii Mazowsze w serii Obrazy etnograficzne, w latach 1885-1890 ukazało , się pięć tomów, reszta pozostała w rękopisach.


Od 1884 r. przebywał i mieszkał w Krakowie. Zajmował się głównie działalnością edytorską. W 1889 r. przyjaciele Kolberga zorganizowali jubileusz pięćdziesięciolecia jego pracy badawczej. Otrzymał wówczas wyrazy uznania od towarzystw naukowych, instytucji oświatowych oraz osób prywatnych ze wszystkich trzech zaborów i z zagranicy. Uroczystość uświetnił koncert muzyki polskich kompozytorów i pieśni ludowych.


Zmarł dnia 3 czerwca 1890 roku w Krakowie. Ostatnie miesiące życia spędził w domu swego przyjaciela Izydora Kopernickiego, lekarza i antropologa, badacza kultury ludowej, którego uczynił wykonawcą testamentu i opiekunem spuścizny naukowej.

Źródła:








środa, 5 grudnia 2018

Społeczność żydowska w Radziejowie od XV do XX w.

Z dokumentów wynika, że do Radziejowa Żydzi przybyli już w 1432 r. Miasto było prawdopodobnie pierwszym na Kujawach, w którym osiedlili się Żydzi. W XIX w. istniał w Radziejowie kahał radziejowski z synagogą. W tym też okresie odnotowano znaczną liczbę społeczności Żydowskiej w mieście – w 1820 r. miasto zamieszkiwało 198 osób, w 1921 r. 599 osób, a w 1933 r. 699 osób, co stanowiło około 15 % mieszkańców miasta. 

Przed wojną istniały w Radziejowie dwie synagogi – drewniana z XIX w. i murowana wybudowana w latach 1935-1938 tzw. „Dom Racheli”. W 1939 r. rabinem radziejowskim był Izrael Mosze Olewski (26.09.1916-26.05.1966), organizator życia religijnego na Kujawach, a po wojnie również  działacz społeczny i religijny w Niemczech i Stanach Zjednoczonych. Obie synagogi zostały spalone przez Niemców 8 listopada 1939 r. Na końcu ulic Ogrodowej i Sosnowej od XIX w. istniał kirkut (cmentarz żydowski, który został zniszczony podczas II wojny światowej i w latach powojennych przy budowie żwirowiska (decyzja rady powiatowej 1956 r.). Do dzisiejszych czasów przetrwało kilka macew z cmentarza. Nagrobki zostały umieszczone w ekspozycji Izby Regionalnej im. F. Becińskiego w Radziejowie.

W mieście działało wiele organizacji żydowskich: w 1929 r. utworzono Żydowską Bibliotekę i Czytelnię Społeczną, która powstała na bazie Żydowskiej Biblioteki Społecznej. Istniał również bank żydowski i łaźnia rytualna. Pierwszym klubem piłkarskim w Radziejowie była żydowska drużyna „Makabi”z Edwardem Grojnowskim na czele, utworzona w 1930 r., drużyna nie była zarejestrowana w PZPN, rozgrywała mecze z miejscowymi drużynami i reprezentacją młodzieży z Radziejowa. W mieście grano w piłkę już w latach 20-tych XX w. 

Po wybuchu II wojny światowej, przesiedlono Żydów z miasta w rejon ulic Toruńskiej i Szewskiej, gdzie utworzono getto. Wiosną 1942 r. naziści przeprowadzili grabież żydowskiego mienia. Następnie z rozkazu władz niemieckich rozpoczęto likwidację radziejowskich Żydów. Ostatnich pozostałych w Radziejowie Żydów wywieziono do niemieckiego obozu masowej zagłady Kulmhof w Chełmie nad Nerem i tam zamordowano. Ofiary mordowano przez zagazowanie spalinami ciężarówek, wtłaczając spaliny do szczelnie zamkniętych przyczep. Po wojnie do Radziejowa wróciło 41 Żydów, którym udało się przeżyć. Powstał tu wówczas lokalny oddział Centralnego Komitetu Żydów Polskich (zlikwidowany w 1949 r.). Większość Żydów wyemigrowała z Radziejowa. 

W mieście istnieje pomnik z tablicą pamięci poświęconą radziejowskim Żydom z napisem: „Ten, który sprawia pokój na wysokościach, niech ześle pokój dla nas i dla całego Izraela”. W Radziejowie znajduje się jeszcze kilka zabudowań, które przypominają o dawnych mieszkańcach wyznania mojżeszowego, części społeczeństwa kujawskiego. 

Opracowanie Bartłomiej Grabowski: Dzieje Radziejowa Kujawskiego, pod. Red. j. Danielewicza, Bydgoszcz 1982 r., Radziejów poprzez stulecia, pod red. D. Karczewski, Włocławek-Radziejów 2002 r., Broszurka okolicznościowa, Gra terenowo-turystyczna „Odkryj Radziejów”, Oprac. K. Wątrobicz, Radziejów 2016 r.

wtorek, 4 grudnia 2018

Drugi etap konkursu z okazji 100. rocznicy wyzwolenia Kruszwicy


Z okazji 100 rocznicy wyzwolenia Kruszwicy, Nadgoplańskie Towarzystwo Historyczne zaprosiło młodzież do udziału w Konkursie Wiedzy o Powstaniu Wielkopolskim. Drugi etap zmagań już 4 stycznia.

poniedziałek, 3 grudnia 2018

Zakłady wodociągowe w Inowrocławiu lata 30-te XX w.


Zakłady wodociągowe znajdowały się w Tczaskach, około 5 km od miasta. Wodę czerpano z murowanych artezyjskich studni, o średnicy 2,5 m. Doprowadzana była przy pomocy pomp do wieży ciśnień, położonej w najwyższym punkcie miasta.

Sieć wodociągowa w Inowrocławiu miała łączną długość 40 km., w wodę zaopatrywało się ponad tysiąc nieruchomości. Zapotrzebowanie na wodę wynosiło 1 mil m3, z czego Żupa Solna zużywała 300 tys m3, a Zakłady kąpielowe 30 tys m3. Fabryka sody natomiast zużywała 50 ty m3.

W mieście znajdowało się około 200 hydrantów na wypadek pożaru. Woda była filtrowana i podlegała częściowej analizie chemicznej. Długość kanalizacji wynosiła 18 km.

Oprac. B. Grabowski, źródło: K. Kopeć, Ilustrowany przewodnik po Inowrocławiu i Kujawach: (Kruszwica - Strzelno - Trzemeszno - Mogilno – Pakość), Inowrocław 1933.

sobota, 1 grudnia 2018

Stefan Cybichowski (1881-1939)

Stefan Cybichowski, syn Bronisława i Marty Bischoff, urodzi się 2 sierpnia 1881 r. w Poznaniu. W czasie Kulturkampfu został  przeniesiony wraz z rodziną do Inowrocławia w kwietniu 1882 r. Stamtąd przeniesiono ich 1 listopada 1887 r. do monasteru w Westfalii. Wrócili do Inowrocławia w 1982 r. 

W 1901 r. ukończył niemieckie królewskie Gimnazjum (dziś I Liceum Ogólnokształcące im. Jana Kasprowicza w Inowrocławiu). Studiował architekturę w Królewskiej Wyższej Szkole Technicznej w Charlottenburgu (Berlin), uzyskując dyplom w 1905 r. Między 1906-1909 r. pracował w Berlinie, jego prace z tego okresu: budowa gmachu Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych, rozbudowa Królewskiej mennicy, współautor synagogi w Charlottenburgu. 

W latach 1907-1909 jako docent Akademii Przemysłowej w Berlinie nadzorował budowę teatrów, kościołów, szkół ludowych, gimnazjów, lazaretów i innych.

Zimą 1910 r. przeprowadził się do Poznania. Od grudnia prowadził w tym mieście biuro architektoniczne. W 1912 r. dołączył do Wydziału Technicznego poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. W tym też roku ożenił się z Barbarą Mieczkowską (ur.1888). Miał piątkę dzieci: Helenę, Irenę, Stanisława, Barbarę i Katarzynę. W grudniu 1918 r. piastował stanowisko prezesa Koła Architektów Stowarzyszenia Techników w Poznaniu. W 1921 r. wstąpił do Koła Architektów przy Stowarzyszeniu Inżynierów i Architektów. Do 6 lipca 1925 r. był jego prezesem. W 1919-1922 r. był naczelnikiem Wydziału Budowlanego w urzędzie Wojewódzkim. Prowadził wykłady o budownictwie wiejskim na Wydziale Rolniczo-Leśnym Uniwersytetu Poznańskiego. Był też jednym z pierwszych organizatorów Targów Poznańskich, za co otrzymał dyplom. Był również radnym Rady miejskiej w Poznaniu 1919-1925 r., a później 1927-1931 r. honorowym radcą Magistratu miasta Poznań. Należał także od 1911 r. do Stowarzyszenia Artystów w Poznaniu. Był członkiem Towarzystwa Miłośników Miasta Poznań. 

Aresztowany przez gestapo 28 października 1939 r. wraz z grupą profesorów i osadzony w Forcie VII. Zmarł 6 stycznia 1940 r., rozstrzelany przez Niemców w poznańskim forcie. Symboliczna mogiła Stefana Cybichowskiego znajduje się na cmentarzu parafialnym św. Jana Vianneya w Poznaniu.

Za zasługi w budownictwie około 100 obiektów sakralnych na terenie Kujaw, Wielkopolski i Pomorza, otrzymał tytuł honorowego Szambelana Papieskiego. W Kruszwicy znany jako architekt kościoła pw. św. Teresy od Dzieciątka Jezus, pomnika poległych w Trzemesznie i projektów bydgoskich kościołów: Klarysek, farnego św. Marcina i Mikołaja, pobernardyńskiego. 

Opracowanie Bartłomiej Grabowski, źródła:

Wielkopolski słownik biograficzny, pod red. A. Gąsiorowski, J. Topolski, wyd. 2, PWN, Warszawa-Poznań 1983, s. 120.

„Zeszyt Architektury Polskiej. Dwumiesięcznik”, nr 4-5 (17-18), 1986 r.

M. Rutkowska, E. Serwański, Losy polskich środowisk artystycznych w latach 1939-1945. Poznań 1987.

Z. Dworecki, poznań i poznaniacy w latach RP 1918-1939, Poznań 1994.

H. Kondziela, Cybichowski Stefan, Polski słownik biograficzny, z. 1, Poznań 2000.