czwartek, 24 grudnia 2015

Powstańcy Wielkopolscy z naszych okolic


Powstanie Wielkopolskie wybuchło 27 grudnia 1918 roku. W walkach o wyzwolenie brali udział Kruszwiczanie, a także ludność z okolicznych miast i wiosek:

Lista w trakcie aktualizacji, proszę nie zwracać uwagi na zmiany w treści, prace potrwają do jesieni. Powstaje nowa, ładniejsza strona poświęcona powstańcom z naszych okolic.

  1. Ignacy Baranowski, Rodzice: Andrzej, Marianna Białecka. Ur.: 1890-07-31, Kruszwica. Brał czynny udział z bronią w ręku w Powstaniu Wielkopolskim. Najpierw wstąpił jako ochotnik do Straży Ludowej w Inowrocławiu, gdzie w dniu 9.12.1918 r. był Zwierzycki. Werbowano broń i przechowywano takową dla organizacji Ruchu Powstańczego. Kiedy oddziały powstańcze zbliżały się, w dniu 5.01.1919 r. do Inowrocławia został Baranowski przydzielony do kompanii por. Antoniego Modrzejewskiego i pod jego dowództwem brał udział w walkach o oswobodzenie Inowrocławia i okolicy. Z dniem 14.04.1919 r. przydzielony do służby wartowniczej, a w dniu 30.06.1919 r. zwolniony z WP.
  1. Barczak Florian, Rodzice: Wojciech, Julianna Małecka Ur.: 1895-04-20, Kruszwica, brał udział w Powstaniu Wlkp. z bronią w ręku w okresie od 2.01.1919 r. do 31.01.1919 r. Od 26.12.1918 r. do 2.01.1919 r. ochotnicze przygotowanie do powstania w Kruszwicy. Od 2.01.1919 r. do 31.01.1919 r. walczył pod komendą Molendy i Nowickiego Franciszka o zdobycie Kruszwicy i okolicy. Po zakończeniu powstania został zdemobilizowany. Podstawa: wyciąg z książki R.K.U. z dnia 24.09.1938 r.
  1. Bartczak Michał, Rodzice: Walenty, Anna. Ur.: 1902-08-26, Kruszwica, Brał czynny udział w Powstaniu Wielkopolskim.
  2. Bączkowski Stanisław, Rodzice: Paweł, Władysława Karska. Ur.: 1902-02-16, Kruszwica, powstaniec wielkopolski od 02.01.1919 do kwietnia 1919. Uczestnik walk w Kruszwicy i o Inowrocław w oddziale porucznika doktora Schwarza Uczestnik kampanii wrześniowej. Walczył w Pułku Czołgów w Warszawie.
  3. Białecki Bolesław, Rodzice: Jan, Maria, Ur.: 1899-04-27, Kruszwica, brał czynny udział z bronią w ręku w Powstaniu Wielkopolskim pod dowództwem porucznika Dratwińskiego w Kompanii Kruszwickiej w Kruszwicy i okolicy, a mianowicie: Inowrocław, Nowa Wieś, Szubin i Rynarzewo. Od dnia 5-2-1919 do 18-2-1919 bezpośrednio wstąpił do 2 PAP /późniejszy 17PAP/. Brał udział w walkach pod Osieczną i Lesznem w grupie kapitana Zenktelera do 1920. Następnie pełnił służbę zawodową do 28-2-1927 i zwolniony został w stopniu starszego ogniomistrza. Podstawa: Zaświadczenie Referatu Historycznego z dnia 26-3-1935 nr 44/35 Książeczka wojskowa wystawiona przez RKU Inowrocław nr 444/35.
  4. Białecki Stanisław, Ur.: 1897-09-27, Kruszwica, Rodzice: Jan, Marianna. Dnia 2-1-1919 wstąpił jako ochotnik w szeregi powstańcze i brał udział z bronią w ręku przy oswobodzeniu Kruszwicy od 2-1-1919 pod dowództwem podporucznika Prusinowskiego. Następnie w dniach 5 -6-1-1919 brał udział w walkach o oswobodzenie miasta Inowrocław. Następnie bierze udział w walkach o Złotniki Kujawskie (10-13-1-1919) i okolicy jak Tarkowo, Gniewkowo (front północny). W marcu 1919 został zwolniony do rezerwy. W okresie od 1921 do 1939 był w czynnej służbie przysposobienia wojskowego w Kompanii Kruszwickiej oraz komendantem Straży Pożarnej na powiat Mogilno. We wrześniu 1939 w warszawskiej Straży Pożarnej brał udział w obronie Warszawy. Od 1943 do 1945 był komendantem Zawodowej Straży Pożarnej w Częstochowie. Po wyzwoleniu pracował w spółdzielczości, gdzie był w Spółdzielni Inwalidów w Koszalinie prezesem. W 1965 przeszedł na rentę.
  5. Dąbrowski Jan, Ur.: 23.05.1898. Powstaniec wielkopolski z Kruszwicy, poległ pod Kcynią 11 stycznia 1919 r.
  6. Degórski Ignacy, Ur.: 1892-10-06, Kruszwica, Rodzice: Wojciech, Teofila Różeniecka, brał czynny udział w Powstaniu Wielkopolskim od dnia 2.1. do dnia 18.2.1919 r. na odcinkach w Kruszwicy i przy zdobywaniu Inowrocławia pod dowództwem ppor. Czesława Pruśniewskiego.
  7. Domagalski Wincenty, Ur.: 1898-06-27, Kruszwica. Rodzice: lgnacy, Katarzyna. Bierze udział od dnia 22 grudnia 1918 r. w tajnych naradach przywódców ruchu powstańczego na terenie Kruszwicy wspólnie z: Miśkiewicz, Nowak, Nowicki, Urbanek, Pawlak i innymi. Od dnia 2 stycznia 1919 r. bierze czynny udział z bronią w ręku jako ochotnik powstaniec przy oswobodzeniu miasta Kruszwicy, Inowrocławia i okolicznych miejscowościach w powiecie inowrocławskim pod dowództwem drh Nowaka, Dratwińskiego i Nowickiego. Bierze udział w bojach o Łabiszyn. Po zakończeniu Powstania Powstania Wlkp. pozostaje w szeregach 5 p. Strz. Wlkp. w charakterze podoficera zawodowego do września 1939 r.
  8. Domowicz Czesław. Rodzice: Jan, Antonina. Ur.: 1901-04-26, Kruszwica. Od dnia 7-01-1919 r. jako ochotnik z bronią w ręku walczy o Inowrocław, Złotniki Kujawskie, Rucewo, Dąbrówkę, Jeżewo, Kaczkowo. Dowódcą w tym okresie był por. Modrzejewski, sierżant Król i Sobczak. Po okresie powstania włączony z oddziałem do Kujawskiego Pułku Piechoty.
  9. Dziwnik Paweł, Rodzice: Józef, Michalina. Ur.: 1896-10-28, Kruszwica nad Gopłem. Od 2.01.1919 jako ochotnik bierze czynny udział w walkach powstańczych o Inowrocław i okolice. 1921 udział w Powstaniu Śląskim.
  10. Dziwnik Stanisław, Rodzice: Józef, Michalina Markiecka. Ur.: 1899-02-27, Kruszwica, wstąpił ochotniczo w dniu 2.1.1919 r. do oddziału powstańczego w Kruszwicy pod dowództwem Czesława Prusinowskiego i Pawła Cymsa i walczył z Niemcami o Kruszwicą i Inowrocław. Od 8.1.1919 r. do grudnia 1919 r. w 9 kompanii 3 batalionu 5 Pułku Strzelców Wlkp. pod dowództwem ppor. Ignacego Nowaka brał udział w walkach na froncie północnym od Opok do Łabiszyna. Od grudnia 1919 r. brał udział w rewindykacji ziem pomorskich. W początku 1920 r. przeniesiony zostaje do Baonu Sanitarnego w Poznaniu i brał udział w akcji plebiscytowej na Warmii i Mazurach, gdzie został ranny.
  11. Jan Hyży. Restaurator, powstaniec wielkopolski, działacz społeczny i narodowy. Urodzony 13 maja 1881 roku w Kożuszkowej Woli w dawnym powiecie inoworcławskim. Syn Franciszka i Barbary z domu Dziublewskiej. Ożenił się z Anną Wabiaszak. Mieszkał w Kożuszkowej Woli. 31.12.1918 wstąpił do Kompanii Wójcińskiej pod dowództwem kapitana Watty-Skrzydlewskiego, gdzie brał czynny udział z bronią w ręku przy oswobodzeniu Wójcina, Strzelna, okolicy i Inowrocławia.W okresie międzywojennym wyróżniający się działacz społeczny. Aktywny członek Związku Ludowo-Narodowego, a następnie Stronnictwa Narodowego. Prezes Towarzystwa Powstańców i Wojaków oraz członek Kółka Rolniczego w Siedlimowie. Po wkroczeniu wojsk hitlerowskich okupacyjnych zostałem aresztowany wraz z druhami powstańcami przez gestapo, gdzie zostałem do nieprzytomności pobity i wywieziony na prace przymusowe. Od 1944 r. więzień obozu na Boniach w Inowrocławiu. Po opuszczeniu obozu w 1945 roku wrócił do Kożuszkowej Woli. Za całokształt pracy niepodległościowej otrzymał w 1945 roku Medal "Zwycięstwa i Wolności", w 1958 roku Wielkopolski Krzyż Powstańczy, a w 1972 roku Kawalerski Krzyż Orderu Odrodzenia Polski. Za udział w Powstaniu Wielkopolskim w 1972 roku Rada Państwa mianowała go na stopień podporucznika. Zmarł 19 listopada 1975 roku w Inowrocławiu. Pochowany w Sielimowie.
  12. Hyży Franciszek, brat Jana jak sądzę. Urodził się 15 stycznia 1887 roku w Woli Kożuszkowej. W roku 1919 brał czynny udział z bronią w ręku, w rozbrojeniu Grenzschutzu w Woli Kożuszkowej i Siedlimowo. następnie brał czynny udział w oswobodzeniu Strzelna i Inowrocławia, z bronią w ręku. Po wkroczeniu wojsk hitlerowskich, okupacyjnych został aresztowany wraz z druhami powstańcami przez Gestapo, gdzie zostałem do nieprzytomności pobity i wywieziony na prace przymusowe.
  13. Grzybowski Antoni, Rodzice: Jakub, Marianna. Ur.: 1887-11-08, Kruszwica, po powrocie z I-szej wojny światowej dnia 25 XII 1918 r. niezwłocznie dnia 28 grudnia 1918 r. wstąpił w szeregi Oddziałów Powstańczych w Kruszwicy i od tej chwili brał udział z bronią w ręku o wyzwolenie m. Kruszwicy, następnie m. Inowrocławia i in. miejscowości na froncie północnym w grupie por. Głowackiego i por. Mikołajczaka do końca działań powstańczych. Jako dowódca plutonu wsławił się w walce o wyzwolenie m. Inowrocławia. Obowiązki swoje - zadania i rozkazy wypełniał sumiennie i gorliwie.
  14. Głowacki Leon- rolnik, kapitan rezerwy. urodził się 11 kwietnia 1894 r. w Pieckach koło Kruszwicy, syn Jana i Józefiny z domu Bruzdy. W czasie powstania wielkopolskiego 1918/1919 walczył na terenie powiatu strzelińskiego i inowrocławskiego. Walczył w Szwadronie Nadgoplańskim pod Złotnikami Kujawskimi, Nową Wsią Wielką i Rojewem. Awans na kapitana otrzymał za wzorową służbę, odznaczony został Krzyżem Virtuti Militari. Po I wojnie światowej objął po ojcu majątek Witkówek. Współzałożyciel Towarzystwa Powstańców i Wojaków w Chrośnie i pierwszy jego prezes, w Kościeszkach oraz aktywny członek Kółka Rolniczego. Zmarł 16 maja 1938 roku w Gnieźnie, pochowany we Wronowach.
  15. Jabłoński Kazimierz, Rodzice: Andrzej, Katarzyna, Ur.: 1901-02-20, Kruszwica. Ochotnik - brał udział w walkach o oswobodzenie miasta Inowrocławia, Kruszwicy - pionier Ziem Odzyskanych.
  16. Jackowski Hieronim, Rodzice: Hieronim, Marianna Drwęska. Ur.: 1896-06-26, Kruszwica. W dniu 2.1.1919 r. wstąpił w szeregi powstańcze i w Baonie Nadgoplańskim brał udział w oswobodzeniu Kruszwicy i okolicy oraz Inowrocławia. Dnia 9.1.1919 r. przydzielony został do 5 plutonu 3 batalionu 5 Pułku Strzelców Wlkp. i brał udział w walkach o Złotniki Kujawskie. Następnie brał udział w potyczkach na froncie pod Tarkowem, Zduny, Otokami i innymi miejscowościami. Później brał udział w akcjach tej jednostki na różnych frontach do chwili przeniesienia do rezerwy w 1921 r.
  17. Jędrzejewski Wincenty, Rodzice: Jan, (?). Ur.: 1902-07-10, Kruszwica. Był uczestnikiem Powstania Wielkopolskiego jako strzelec w 5 Pułku Strzelców Wlkp. od lutego 1919 r. do końca powstania.
  18. Jóźwiak Jan, Rodzice: Józef, Anna. Ur.: 1887-06-21, Kruszwica. Dnia 2 stycznia wstąpił w szeregi powstańcze. Bierze czynny udział z bronią w ręku w oswobodzeniu m. Kruszwicy w dniach 2/3.1.1919 r. gdzie między innymi zdobywa na trasie Janikowo-Inowrocław jeden parowóz kolei,który dostarczył wraz z towarzyszami broni do dyspozycji powstańcom kruszwickim a ci z kolei wykorzystali go jako transport do Mątew, gdzie koncentrowały się siły na zdobycie Inowrocławia. Dnia 5.1.1919r. bierze również udział w oswobodzeniu m. Inowrocławia, przy zdobyciu poczty i koszar piechoty. Dnia 10.1.1919 bierze udział w walkach na froncie pod Złotnikami-Kujawskimi,a następnie wstępuje jako ochotnik do 5 pp.wlkp. i bierze udział w potyczkach z Niemcami na różnych odcinkach jak Tarkowa i Broniewa. Jóźwiak jest emerytem i jako członek związku mimo podeszłego wieku udziela się czynnie w pracy społecznej na terenie koła Kruszwica.
  19. Jan Gralak urodził się 13 maja 1901 r., powstaniec wielkopolski z Chełmc, zginął w walce, pod Nakłem koło Bydgoszczy, śmierć od wystrzału granatu 24 marca 1919 r. Jego ojciec był rolnikiem, walczył w armii pruskiej. (biogram do aktualizacji nowe źródła)
  20. Katulski Stefan, Rodzice: Andrzej, Teresa, Ur.: 1895-08-16, Kruszwica, wstąpił jako ochotnik do Oddziału Powstańczego w Trzemesznie pod dow. por. Wleklinskiego i pod jego dowództwem walczył z bronią w ręku od dnia 03.01.1919 pod Zabiszynem, Rynarzewem, Nową Wsią do dnia 03.03.1919. W dniu 01.04.1919 przydzielony został do 2 komp. 1 Baon telegrafistów wlkp. i pełnił służbę do dnia zwolnienia to jest 01.05.1919.
  21. Kawalerski Ludwik, Rodzice: Stanisław, Franciszka, Ur.: 1897-07-31, Kruszwica. Bierze udział jako ochotnik w Powstaniu Wielkopolskim w Batalionie Nadgoplańskim późniejsza jednostka 5 p. Strzelców Wlkp. w walkach i potyczkach o oswobodzenie miejscowości Kruszwica, Inowrocław, pod Gniewkowem, Łabiszynem, gdzie zdobyto większą ilość amunicji karabinowej, karabinów maszynowych i większą ilość wzięto do niewoli następnie pod Nową Wsią Wielką - gdzie w potyczkach zdobyto dwa minomioty.
  22. Kaziński Kazimierz, Rodzice: Piotr, Apolonia. Ur.: 1899-12-12, Kruszwica. Od 02.01.1919 brał czynny udział z bronią w ręku w walkach pod Kruszwicą i w okolicy. 15.02.1919 zwolniony z powodu złego stanu zdrowia.
  23. Jan Kujawa urodził się 10 czerwca 1901 r., powstaniec wielkopolski z Chełmc, zginął na polu walki 24 marca 1919 r. pod Kcynią. (biogram do aktualizacji nowe źródła)
  24. Stanisław Kempski - rolnik, działacz społeczny, powstaniec wielkopolski. Urodzony 14 kwietnia 1893 roku w Barcinie. Syn Jana i Katarzyny z domu Pietrzak. Ożenił się z Helena Marianowską. Zamieszkał w Chełmcach na terenie gminy Chełmce. W okresie międzywojennym aktywny członek Kółka Rolniczego, chorąży i zastępca prezesa Towarzystwa Powstańców i Wojaków, prezes Związku Powstańców Wielkopolskich. W 1936 r. prezes Stronnictwa Narodowego w Chemcach. Za zasługi dla pożarnictwa, w 1954 r. Rada Państwa nadała mu Brązowy Krzyż Zasługi, a w 1969 r. otrzymał Odznakę Zasłużonego Działacza Ruchu Spółdzielczego. Zmarł 2 czerwca 1981 r. w Chełmcach.
  25. Jan Klafczyński, Rodzice: Józef, Józefa Szymańska. Ur.: 1900-07-18, Kruszwica, brał czynny udział w Powstaniu Wielkopolskim w walkach z Grenzschutzem o Kruszwicę i Inowrocław w dniach 2 do 6.1.1919 r. po czym jako żołnierz 5 Pułku Strzelców Wlkp. (59p.p.) walczył na odcinku frontu północnego do koń, ca 1919 r. W roku 1920 brał udział w rewindykacji ziem pomorskich i w styczniu 1921 r. został zwolniony z wojska.
  26. Kempski Stanisław – rolnik, działacz społeczny. Urodzony 14 kwietnia 1893 roku w Barcinie. Syn Jana i Katarzyny z domu Pietrzak. Ożenił się z Helena Marianowską. Zamieszkał w Chełmcach powiat Strzelno. Uczestniczył w Powstaniu Wielkopolskim 1918/19 na terenie gminy Chełmce. W okresie międzywojennym aktywny członek Kółka Rolniczego, chorąży i zastępca prezesa Towarzystwa Powstańców i Wojaków, prezes Związku Weteranów Powstań Narodowych i wiceprezes Związku Powstańców Wielkopolskich. W 1936 roku prezes Stronnictwa Narodowego w Chełmcach. Za zasługi dla pożarnictwa, w 1954 roku Rada Państwa nadała mu Brązowy Krzyż Zasługi, a w 1969 roku otrzymał Odznakę Zasłużonego Działacza Ruchu Spółdzielczego. Zmarł 2 czerwca 1981 roku w Chełmcach.
  27. Knapkiewicz Kazimierz, Rodzice: Ksawery, Maria. Ur.: 1884-10-24, Kruszwica brał udział jako ochotnik z bronią w ręku w Powstaniu Wielkopolskim od dnia 1.1.1919 r. w oddziale w Kruszwicy brał udział w rozbrajaniu Niemców. Od dnia 19.2.1919 r. pełnił wartę przy zabranych do niewoli Niemcach a następnie walczył o Inowrocław.
  28. Kolczyński Władysław, Rodzice: Antoni, Antonina. Ur.: 1902-09-06, Kruszwica. Brał czynny udział w Powstaniu Wielkopolskim od dnia 2 stycznia 1919 r. w walkach przy oswobodzeniu miejscowości Kruszwica, Inowrocław, Łabiszyn, Tarkowo, Rojewo i okolice.
  29. Komendziński Franciszek, Rodzice: Wawrzyn, Katarzyna. Ur.: 1895-03-25, Kruszwica. Wstąpił jako ochotnik w szeregi powstańcze i brał jako ochotnik udział w walkach przy oswobodzeniu Kruszwicy pod dow. ppor. Prusinowskiego. Następnie bierze udział 5 i 6.01.1919 w walkach o Inowrocław, szczególnie wyróżnił się przy zdobywaniu urzędu pocztowego i ówczesnego gmachu PKU Inowrocław. Z kolei bierze udział w walkach o Złotniki Kujawskie i okolice. W marcu 1919 przeniesiony został do 3 Eskadry Lotniczej w Poznaniu, gdzie pełnił służbę do lutego 1921. Od 1921 do 1939 pracował jako ślusarz w Cukrowni Kruszwica. W sierpniu 1939 został zmobilizowany i bierze udział w kampanii wrześniowej a 18.09.1939 zabrany został do niewoli niemieckiej, gdzie przebywał do 13.03.1940 w obozie niemieckim w Mühlbergu nad Łabą. Po powrocie z niewoli pracował aż do wyzwolenia w cukrowni w Kruszwicy. W czasie okupacji nie zmieniał narodowości polskiej. W 1960 przeszedł na emeryturę.
  30. Kowalski Wojciech, ur.: 1895, szeregowy z oddziału strzelińskiego, poległ w walkach w Inowrocławiu 5 stycznia 1919 r. Pochowany na cmentarzu parafialnym w Kościeszkach.
  31. Kubiak Franciszek, Rodzice: Kasper, Katarzyna. Ur.: 1890-09-27. Kruszwica. 06.01.1919 jako ochotnik z bronią w ręku po zorganizowaniu oddziału w miejscowości Tuczno walczy o Inowrocław, Złotniki Kujawskie, Nową Wielką Wieś, Brzozę pod dowództwem por. Wiechlińskiego Łucjana, Kaźmierskiego z Żychlina. Do 1955 był referentem gospodarczym na stacji PKP Bydgoszcz, skąd przeniesiony na emeryturę i pracuje na pół etatu w PKO Bydgoszcz.
  32. Kunkel Władysław, Rodzice: Aleksander, Leokadia. Ur.: 1892-05-16, Kruszwica. Jako były żołnierz armii pruskiej bierze czynny udział w tajnych posiedzeniach przywódców ruchu powstańczego na terenie Kruszwicy. Jako ochotnik powstaniec od 02.01.1919 bierze czynny udział z bronią w ręku w bojach o oswobodzenie Kruszwicy, okolicy oraz Inowrocławia i miejscowości w powiecie inowrocławskim pod dowództwem por. Nowickiego Franciszka.
  33. Kuraszkiewicz Antoni Jan. Ur.: w Kruszwicy 7.o6.1894. Zmarł wskutek odniesionych ran 13 kwietnia 1919 r.
  34. Majek Antoni, Rodzice: Michał, Stanisława Szymańska. Ur.: 1895-07-27, Kruszwica, jest zweryfikowanym członkiem na podstawie 2-ch świadków. Posiada legitymację członkowską nr 6184/By z dnia 7.2.1968 r. Udział w Powstaniu Wielkopolskim brał od 2 stycznia 1919 r. do końca powstania, po czym ochotniczo wstąpił do III Pułki Lotniczego w Poznaniu - Ławica. W Kampanii Wrześniowej powołany został do IV Bazy Lotniczej - Toruń. Przebywał także w niewoli i na skutek choroby został zwolniony. W czasie okupacji narodowości swej nie zmieniał. W dowód uznania za udział w Powstaniu Wlkp. 1918/19 r. Zarząd Oddziału przedstawia w/wym. do odznaczenia Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym.
  35. Majek Bolesław, Rodzice: Michał, Stanisława Szymańska. Ur.: 1897-12-14, Kruszwica. Jest zweryfikowanym weteranem Powstania Wielkopolskiego. Brał czynny udział w zdobywaniu lotniska na Ławicy w dniach 5 i 6.01.1919 r. pod dowództwem por. Białoszyńskiego. Przydzielony do 2 eskadry liniowej pod dowództwem por. Norwid-Kudło bierze udział w walkach tej eskadry na polowych lotniskach pod Nowym Miastem i Kruszwicą. W lotnictwie pozostaje jako podoficer zawodowy-specjalista lotniczy do września 1939 r. Po czym przez Rumunię przedostaje się do Francji do lotnictwa polskiego,a po załamaniu się Francji do Anglii i pełni służbę w 309 dywizjonie wywiadowczym i 300 dywizjonie bombowym.
  36. Marjanowski Michał, Rodzice: Józef, Maria Cholasz. Ur.: 1897-09-27, Kruszwica. brał udział w Powstaniu Wielkopolskim od 5.1.1919 r. w walkach o Inowrocław i okolice. W dniu 7.1. został ciężko ranny.
  37. Miśkiewicz Stanisław, Rodzice: Franciszek, Franciszka. Ur.: 1895-05-05, Kruszwica. Jako żołnierz armii pruskiej wraca w grudniu 1918 w strony rodzinne (Kruszwica) i bierze czynny udział w zebraniach konspiracyjnych przygotowujących Powstanie Wlkp. 23.12.1918 zostaje przez Komitet z Kruszwicy delegowany do Poznania w sprawach organizacji Powstania Wlkp. 01.01.1919 bierze czynny udział w Powstaniu Wlkp. jako organizator oddziałów kruszwickich i dowódca jednego z oddziałów w oswobodzeniu Kruszwicy, Inowrocławia i okolicznych miejscowości. Następnie w akcji pod Łabiszynem, Dąbrówką, Tarkowem, Dobrogościcami, Wielowsią, Wierzbiczanami, Gąskami, Opoką, Opoczkami w tzw. Batalionie Kruszwickim, który 06.01.1919 przeformowany zostaje jako Batalion 5 p.p. Strzelców Wlkp. z garnizonem w Inowrocławiu.
  38. Molenda Józef, Rodzice: Jan, Michalina. Ur.: 1897-01-22, Kruszwica. brał czynny udział z bronią w ręku w Powstaniu Wielkopolskim. Dnia 2.o.1919 zgłosił się ochotniczo do oddziału powstańczego i brał udział w walkach na odcinku Strzelno oraz w walkach o oswobodzenie Kruszwicy. W dniach 5.01.1919 brał udział w walkach o oswobodzenie Inowrocławia pod dowództwem kpt Nowaka Ignacego. Po zakończeniu walk powstańczych pozostał nadal przy wojsku i zwolniony dnia 3.01.1930 jako st. sierżant.
  39. Molenda Józef, Rodzice: Piotr, Julianna. Ur.: 1894-03-15, Kruszwica. Z dniem 31.12.1918 r. wstąpił ochotniczo do oddziału powstańczego dowodzonego przez por. Włodzimierza Skrzydlewskiego i brał udział w rozbrajaniu straży granicznej niemieckiej na odcinku Wójcin, Strzelno. W dniu 2.1.1919 r. brał udział w oswobodzeniu Strzelna, zaś w dniach 5 i 6.1.1919 r. w walkach o dworzec w Inowrocławiu i w potyczkach pod Wierchowicami i Gniewkowem.
  40. Molenda Stanisław, Rodzice: Jan, Stanisława Rósler. Ur.: 1892-01-29, Kruszwica. Brał czynny udział w Powstaniu Wielkopolskim z bronią w ręku przy oswabadzaniu miasta Kruszwicy i okolicy oraz przy oswobodzeniu Inowrocławia w czasie od 01 stycznia 1919 r. i następnie służba wojskowa zawodowa do 1939 roku jako dowódca kompanii powstańczej późniejszy d-ca batalionu w stopniu majora. Poległ na polu chwały 18 września 1939 roku. Zasługuje na odznaczenie pośmiertne z tytułu udziału w Powstaniu Wielkopolskim.
  41. Niewiadomski Bronisław. Rodzice: Józef, Marianna. Ur.: 1899-07-17, Kruszwica, brał czynny udział bronią w ręku w Powstaniu Wlkp. od 04.01.1919 w oswobodzeniu Kruszwicy oraz 05.01.1919 i 06.01.1919 przy zdobywaniu poczty i dworca w Inowrocławiu, pod dowództwem kpt. Cymsa. Bezpośrednio wcielony do 55 Pułku Strzelców Wlkp., z którego zwolniony został 15.11.1920 do rezerwy w stopniu szeregowca. Podstawa: Zaświadczenie sierż. Lewickiego Wacława z Poznania z 24.02.1957, zatwierdzone przez Zarząd Okręg. ZBoWiD i zaświadczenie RKU Jarocin z 03.06.1946.
  42. Nowak Antoni. Rodzice: Adam, Maria. Ur.: 1893-12-17, Kruszwica. Bierze udział początkowo w zebraniach konspiracyjnych na terenie Kruszwicy, następnie jako ochotnik włącza sie do grupy powstańczej i bierze czynny udział z bronią w ręku przy oswobodzeniu miasta Kruszwicy i okolicy oraz miasta Inowrocławia oraz okolicznych miejscowości począwszy od dnia 01 stycznia 1919r. do dnia 18 lutego 1919r oraz w walkach na odcinku Inowrocław-Brzoza pod d-twem kpt. Prusinowskiego i kpt. Nowickiego Franciszka. Bierze udział w bojach stoczonych przez grupę powstańczą, gdzie mianowany zostaje do stopnia starszego sierżanta..
  43. Nowak Feliks, Rodzice: Michał, Józefa. Ur.: 1900-10-16, Kruszwica. Mając 18 lat wstąpił ochotniczo do oddziału powstańczego w Kruszwicy. Brał udział w walkach o Kruszwicę i Inowrocław w dniach 2 do 8.01.1919 r. pod dowództwem Czesława Prusinowskiego i Pawła Cymsa, po czym wcielony do 9 komp. Baonu Nadgoplańskiego ( 3 bat. 5 Pułk Strz. Wlkp.) pod dowództwem Ignacego Nowaka brał udział w bitwie szubińskiej na odcinku Łabiszyn a dniach 11 do 15.01.1919 r. Po ustabilizowaniu się frontu północnego brał udział w walkach z Grenzschutzem na odcinku Opoki, Wielowieś, Tarkowo, Łabiszyn do końca 1919 r., jak również w szeregach swej kompanii wraz z 15 Dywizją Piechoty Wlkp. w akcji przejmowania ziem pomorskich po myśli Traktatu Wersalskiego.
  44. Maria Nowicka, Rodzice: Walerian, Agnieszka. Ur.: 1896-09-08, Kruszwica, dnia 2.1.1919 r. bezpośrednio po opanowaniu przez powstańców miasta Kruszwicy zgłosiła się ochotniczo do dowództwa oddziału powstańczego. Przydzielona została do sztabu Baonu Nadgoplańskiego pod dowództwem Stanisława Miśkiewicza. Pracowała w sztabie do końca marca 1919 r. to jest do chwili wcielenia baonu do 5 Pułku Strzelców Wlkp. Następnie pracowała w sztabie 2 batalionu Toruńskiego Pułku Piechoty do października 1919 r.
  45. Mielcarek Antoni – rolnik, działacz społeczny. Urodzony 22 maja 1894 roku w Chełmcach. Syn Ignacego i Magdaleny z domu Piaseckiej. Na przełomie 1918/1919 uczestniczył w walkach z Niemcami w powiecie strzelińskim. W 1923 roku ożenił się z Heleną Kempską i zamieszkał na stałe w Chełmiczkach. W okresie międzywojennym aktywny członek Kółka Rolniczego, Towarzystwa Powstańców i Wojaków oraz prezes Stronnictwa Narodowego w Chełmcach. Okres okupacji hitlerowskiej spędził w Generalnej Guberni ukrywając się przed niemiecką policja. Po II wojnie światowej wrócił do Chełmiczek. Tu zmarł 18 sierpnia 1966 roku.
  46. Mielcarek Jan – rolnik. Urodzony 23 kwietnia 1898 roku w Jaksicach. Syn Wojciecha i Salomei z domu Kosiak. Uczestniczył w Powstaniu Wielkopolskim na terenie powiatu inowrocławskiego. W okresie międzywojennym członek Kółka Rolniczego i prezes Towarzystwa Powstańców i Wojaków w Jaksicach. Na początku okupacji hitlerowskiej przebywał w inowrocławskim więzieniu a następnie wywieziony został do Chełma Lubelskiego. Tam ożenił się z Ireną Dorszewską. Po wojnie wrócił do Jaksic.
  47. Mielcarek Stanisław – rolnik, działacz społeczny. Urodzony 29 kwietnia 1885 roku w Bachorcach. Syn Walentego i Marcjany z domu Dybały. W 1909 roku ożenił się z Anastazją Królakówną ze Rzwanowic. Mieszkał i prowadził gospodarstwo rolne w Chełmcach. Uczestniczył w Powstaniu Wielkopolskim na terenie powiatu strzelińskiego. Długoletni sołtys i ławnik Rady Gminnej, członek zarządu Banku Ludowego w Chełmcach. Członek Związku Ludowo-Narodowego, sekretarz a następnie wiceprezes Kółka Rolniczego. W latach 1930-1932 prezes Towarzystwa Powstańców i Wojaków. Okres II wojny światowej spędził w miejscowości Olchowiek koło Chełma Lubelskiego. Po wojnie wrócił do Chełmc. Zmarł 30 kwietnia 1973 roku.
  48. Mielcarek Walenty – rolnik, działacz społeczny. Urodzony 5 lutego 1884 roku w Chełmcach koło Kruszwicy. Syn Ignacego i Magdaleny z domu Piaseckiej. Ożenił się z Wiktorią Żelazną. Uczestnik Powstania Wielkopolskiego na terenie Chemce. W okresie międzywojennym członek Kółka Rolniczego, prezes a następnie prezes honorowy Towarzystwa Powstańców i Wojaków. Prezes Związku Powstańców Wielkopolskich. Członek Rady Gminnej w Chełmcach i Sejmiku Powiatowego w Strzelnie. W 1939 roku wysiedlony przez Niemców do Radziejowa Kujawskiego. Po wojnie wrócił do rodzinnej miejscowości. Zmarł 24 stycznia 1947 roku w Chełmcach.
  49. Pacanowski Antoni, Rodzice: Andrzej, Franciszka Klawczyńska. Ur.: 1898-06-07, Kruszwica. Uczestnik Powstania Wielkopolskiego w Kruszwicy od dnia 3 stycznia 1919 r. brał udział w walkach o oswobodzenie Kruszwicy, Inowrocławia i okolicy jak Murzynowo, Tarkowo, Nowa Wieś Wielka i Złotniki Kujawskie.
  50. Pacanowski Szczepan, Rodzice: Andrzej, Franciszka. Ur.: 1890-11-18, Kruszwica. Jako ochotnik wstępuje do oddziału powstańczego na terenie Kruszwicy biorąc udział w walkach o Kruszwicę pod dowództwem por. Nowickiego od dnia 2 stycznia 1919r. Następnie z oddziałem Kruszwickim bierze udział w bojach o Inowrocław, Jaksice, Tarkowo i okolice gromady.
  51. Jan Piotrowski urodził się 2 czerwca 1899 r., w miejscowości Chełmiczki. Syn Józefa i Antoniny z domu Bilak. Został zweryfikowany jako Powstaniec Wlkopolski na podstawie zaświadczenia Archiwum Państwowego Poznań. Brał czynny udział w Powstaniu Wlkopolskim w luźnych oddziałach, następnie w Kompanii Kruszwickiej o Inowrocław na froncie kujawskim, pod dow. kpt. Nowickiego, obecnie podpułkownika. Po zakończeniu akcji powstańczej pełnił służbę wojskową w 59 Pułku Piechoty Wielkopolskiej do sierpnia 1922, przeniesiony do rezerwy. Okres okupacji przepracował w mleczarni w Chełmcach do chwili przeniesienia na emeryturę.
  52. Piotrowski Kazimierz. Rodzice: Józef, Józefa. Ur.: 1900-02-17, Kruszwica. W dniu 3 stycznia 1919 roku wstąpił ochotniczo do powstańczej kompanii kruszwickiej. Brał czynny udział w Powstaniu Wlkp. Walczył z bronią w ręku o oswobodzenie miasta Kruszwicy. Następnie w dniach 5 i 6.01.1919 walczył o oswobodzenie Inowrocławia. Zdobywał z innymi dworzec kolejowy i koszary. W składzie kompanii kruszwickiej walczył na kierunku Braniewa, Wierzchosławic, Tarkowa, Budziaków, Dąbrówki, Jerzewa z nawiązywaniem łączności z Łabiszynem.
  53. Skonieczny Władysław Walenty. Ur.: 9 października 1900 r. Kruszwica(?), zmarł wskutek odniesionych ran w czasie walk powstańczych w Inowrocławiu. Skonał na łożu szpitalnym w Kruszwicy 9 stycznia 1919 r.
  54. Stanisław Piotrowski, brat Jana. Syn Józefa i Antoniny z domu Bilak. Przed wybuchem powstania wielkopolskiego służył w armii pruskiej, wrócił z frontu francuskiego i dołączył do powstańców w Chełmcach. Obaj bracia otrzymali Krzyże Powstańcze - wspomina krewna powstańców.
  55. Stanny Leon – rolnik, działacz społeczny. Urodzony 4 marca 1903 roku w Chełmcach. Syn Michała i Magdalen z domu Wikarskiej. Mieszkał i prowadził gospodarstwo rolne w Chełmcach. Absolwent Szkoły Rolniczej w Inowrocławiu. Brał udział w Powstaniu Wielkopolskim na terenie powiatu strzelińskiego. W okresie międzywojennym był korespondentem terenowym „Dziennika Kujawskiego”, sekretarzem Kółka Rolniczego i delegatem na zjazdy powiatowe tej organizacji, członkiem Rady Gminnej i zastępcą sołtysa, sekretarzem Zespołu Przysposobienia Rolniczego, referentem oświatowym Towarzystwa Powstańców i Wojaków oraz sekretarzem Związku Młodych Narodowców w Chełmcach. W okresie okupacji hitlerowskiej przebywał w Chełmie Lubelskim Współpracując z ruchem oporu. W 1945 roku ożenił się Ludwiką Michałecką. Po II wojnie światowej był prezesem Rady Nadzorczej Cukrowni „Kruszwica”, prezesem Rady Nadzorczej Spółdzielni Mleczarskiej, w latach 1945-1948 przewodniczącym Powiatowej Rady Narodowej w Inowrocławiu, a od 1957 do 1962 roku prezesem Kółka Rolniczego w Chełmcach. Otrzymał Odznakę Zasłużonego Działacza Ruchu Spółdzielczego. Zmarł 24 października 1962 roku w Inowrocławiu, pochowany w Chełmcach.
  56. Prusak Antoni, Rodzice: Szczepan, Ewa. Ur.: 1901-01-15, Kruszwica, od 2.1.1919 brał czynny udział w walkach pod Kruszwicą i Inowrocławiem. Od 19.02.1919r do października 1921 w wojsku polskim.
  57. Schwarz Sylwester, Rodzice: Józef, Joanna. Ur.: 1891-12-23, Kruszwica. Uczestnik Powstania wielkopolskiego 1918/19. Brał jako, lekarz frontowy w Powstaniu Wielkopolskim 1918/19 na Kujawach a mianowicie od Kruszwicy do Nowej Wsi pod Bydgoszczą. W Kruszwicy zorganizował frontową służbę sanitarną i szedł w szeregach walczących walczących powstańców przez Mątwy do Inowrocławia. W ciężkich bitwach o Inowrocław dnia 6.01.1919r zorganizował frontowe punkty opatrunkowe, oddał zatem wielką przysługę rannym. Tak samo pod Złotnikami Kujawskimi, gdzie walki były bardzo ciężkie opatrywał rannych. Brał udział w akcji zbrojnej pod Tarkowem, Brzozą i w natarciu w Nowej Wsi pod Bydgoszczą.
  58. Sosnowski Józef, Franciszek, Maria. Ur.: 1901-03-13, Kruszwica, posiada weryfikację Powstańca Wielkopolskiego z 1918/19 nr 4231. Już w latach młodzieńczych udziela się w organizacjach młodzieżowych i pracuje w 1918 r. jako zastępowy i członek Zarządu Nadgoplańskiego Skautingu w Kruszwicy. Pełniąc tę funkcję wstępuje 1 stycznia 1919 r. ochotniczo do oddziału powstańczego w Kruszwicy. Po kapitulacji garnizonu w Inowrocławiu wyrusza jako szeregowy 9 kompanii 5 Pułku Strzelców Wlkp. na front północno-zachodni i bierze czynny udział w walkach pod Turkowem, Wielowsią, Łabiszynem, Broniewicami, Jeżewem, Konarami, Ośniszczewem, Opokami i Opoczkami. Na froncie tym pozostaje do czasu przejęcia Pomorza przez polskie władze.
  59. Spychalski Łucjan, Rodzice: Ambroży, Julianna. Ur.: 1900-12-29, Kruszwica, po dezercji z Armii Niemieckiej wstąpił w szeregi powstańców 29.12.1918 w Inowrocławiu pod dowództwem dra Czapli. Brał udział we wszystkich frontach okolicy Bydgoszczy w stopniu szeregowca służby sanitarnej. Po Powstaniu pozostał w służbie wojskowej do roku 1921. Zwolniony jako sierżant. Podstawa: książeczka wojskowa oraz zaświadczenie DOK VII - Biuro Historyczne.
  60. Staszewski Tomasz, Rodzice: Ignacy, Katarzyna. Ur.: 1901-12-29, Kruszwica. Brał czynny udział w Powstaniu Wielkopolskim od dnia 27 grudnia 1918 początkowo w tajnych zebraniach braci powstańczej, a następnie od dnia 2 stycznia 1919 w Batalionie Nadgoplańskim w Kruszwicy /vlo Kompania 5 pułku Strzelców Wielkopolskich w walkach o oswobodzenie miejscowości Kruszwica, Inowrocław oraz Łabiszyn, Tarkowo, Opoki, Rojewo oraz w atakach na umocnione pozycje niemieckie pod Nową Wsią Wielką gdzie w wyniku walki zdobyto większą ilość amunicji, karabinów i kilka karabinów maszynowych.
  61. Stiller Jarosław, Rodzice: Kazimierz, Stefania Strzempkowska. Ur.: 1902-07-03, Kruszwica, brał udział w Powstaniu Wielkopolskim z bronią w ręku w okresie od 29 grudnia 1918 do 20 lutego 1919 r. Dnia 29 grudnia 1918 roku wstąpił jako ochotnik do Sokoła w Kruszwicy pod dowództwem kpt. Nowickiego. Następnie brał udział w walkach o oswobodzenie Kruszwicy i Inowrocławia pod dowództwem kpt. Prusinowskiego. Po zakończeniu powstania pozostawał nadal w Wojsku Polskim w 1 dywizjonie artylerii polnej (1 pułk artylerii polnej Poznań), z którym w miesiącu lipcu 1919 roku wyruszył na odcinek Leszno-Osieczna, celem zlikwidowania walk lokalnych pod dowództwem kpt. Siody. W roku 1920 został zwolniony. Podstawa: zaświadczenie Dowództwa Okręgu Korpusu Nr VII Referat Historyczny w Poznaniu nr 2820/38 z dnia 11 czerwca 1938 r.
  62. Stiller Lech Jarosław, Rodzice: Kazimierz, Stefania. Ur.: 1900-05-05, Kruszwica. Dnia 22.11.1918 r. wstąpił jako ochotnik do 1 kompanii Straży Bezpieczeństwa stacjonowanej na froncie "Pritwik" pod dowództwem Grodzkiego, gdzie początkowo pełnił służbę wartowniczą między innymi przy magazynach na dworcu i w porcie rzecznym na Tamie Garbarskiej, a ponadto brał udział jako straż domowa przy powozie w czasie przejazdu Paderewskiego z dworca do Bazaru. Dnia 27.12.1918 r. o godz. 18.00 przydzielony został do ochrony Bazaru. W dniu 6.01.1919 r. brał udział w walkach na Ławicy, następnie przeniesiony został do artylerii na ul. Solną. 15.01.1919 r. przydzielony został do 1 baterii 1 Pułku Artylerii Wlkp. pod dowództwem Nieżykowskiego. Z oddziałem tym brał udział w walkach na odcinkach: Rynarzewo, Szubin, Kcynia, Nakło i Czarnków. 1.03.1919 r. przydzielony został do II Pułku Artylerii Wlkp. i wyjechał na obronę frontu leszczyńskiego na odcinki Kąkolewo, Osieczna, Boguszyn, Bukowiec i Włoszakowice. Brał też udział przy zajęciu miasta Bydgoszczy oraz przy organizowaniu IV Dyonu 14 p.a.p. gdzie pełnił obowiązki oficera gospodarczego. Dnia 20.11.1921 r. został jako inwalida wojenny z wojska zwolniony. Podstawa: zaświadczenie wystawione przez Centralne Archiwum Wojskowe nr 1106 z dnia 10.06.1957 r. o nadanie Medalu Niepodległości za udział w Powstaniu Wlkp.
  63. Świątek Stefan, Rodzice: Antoni, Franciszka. Ur.: 1903-07-30, Kruszwica. W dniu 2 stycznia 1919 jako młodociany ówczesny członek drużyny harcerskiej włącza się ochotniczo do oddziałów powstańczych i bierze udział w Powstaniu Wielkopolskim przy oswobodzeniu Kruszwicy i okolicy w charakterze gońca dowództwa oddziałów powstańczych do dnia 23-2-1919, a pod dowództwem kapitana Dratwińskiego ówczesnego dowódcy Baonu Nadgoplańskiego. Zwolniony zostaje z szeregów powstańczych, jako młodociany. W roku 1922 powołany do służby czynnej /poborowej/, odbywa przez 5 miesięcy w 59 Pułku Piechoty Wielkopolskiej i zwolniony zostaje jako jedyny żywiciel rodziny. Pracuje dotąd w Cukrowni Kruszwica na różnych stanowiskach ostatnio jako Kierownik Produkcji. Z pracy wywiązuje się bez zastrzeżeń ku ogólnemu zadowoleniu Dyrekcji Zakładów. Aktywny na pracy odcinka społecznego na terenie Kruszwicy i czynny członek ZBOWiD zasługuje na nadanie odznaczenia.
  64. Szarzyński Antoni, Rodzice: Jan, Marianna. Ur.: 1897-06-03, Kruszwica. Brał czynny udział w Powstaniu Wlkp. jako ochotnik z bronią w ręku w walkach o Kruszwicę 02 i 03.01.1919 oraz w dniach 05 i 06.01.1919 w walkach o Inowrocław, pod dowództwem por. Dratwińskiego. Następnie bierze udział w walkach o Złotniki Kujawskie pod dowództwem Nowaka Ignacego.
  65. Szczepaniak Jan. Rodzice: Marcin, Franciszka Lewandowska. Ur.: 1902-07-11, Kruszwica. brał udział w Powstaniu Wielkopolskim od dnia 2.01.1919 r. do maja 1919 r. pod dowództwem mjr. Franciszka Nowickiego na odcinku od Kruszwicy przez Inowrocław do Gniewkowa. W latach 1924/25 odbył zasadniczą służbę wojskową w Baonie Sanit. w Toruniu. Brał udział w kampanii Wrześniowej 1939 r. i dostał się do niewoli niemieckiej.
  66. Stanisław Szeliga. Rodzice: Jakub, Katarzyna. Ur.: 1888-10-17, Kruszwica, już dnia 30 grudnia 1918 r., łącznie z por. Sołtysiakiem, zorganizował oddział powstańców wielkopolskich w Kruszwicy i w tym oddziale brał aktywny udział z bronią w ręku, w walce o wyzwolenie m. Kruszwicy, a od dnia 4 stycznia 1919 r. do 7 stycznia brał udział w walce o zdobycie i wyzwolenie m. Inowrocławia, pod dowództwem kapitana Cymsa, a następnie do dnia 18 lutego 1919 r. brał dalszy udział w walkach na froncie północnym pod Szubinem, Rynarzewem, Kcynią i innymi miejscowościami. Zadania bojowe wykonywał sumiennie, z odwagą, zachęcając młodszych kolegów
  67. Szwarc Wacław, Rodzice: Kazimierz, Agnieszka Głowacka. Ur.: 1900-09-26, Kruszwica, w dniu 2 stycznia 1919 wstąpił ochotniczo w szeregi powstańcze w Strzelnie i brał udział z bronią w ręku w oswobodzeniu Strzelna oraz przyległych wiosek. Następnie w dniach 5 i 6 stycznia 1919 brał udział w zdobywaniu Inowrocławia, gdzie stacjonował silny garnizon pruski. Po zajęciu przez powstańców Inowrocławia, został wysłany na front Złotniki Kujawskie Nowa wieś Wielka w kierunku Bydgoszczy, gdzie przebywał do lipca 1919 r.
  68. Józef Trzciński - ziemianin, działacz społeczny i narodowy, powstaniec wielkopolski. Urodzony 25 października 1888 roku w Ostrowie nad Gopłem. Rodzicami jego byli Józef i Helena z Prądzyńskich. Po studiach rolniczych poświęcił się pracy na roli. W 1913 roku pruska komisja kolonizacyjna wywłaszczyła go z jego majątku w Kołdrąbiu. W następnym roku kupił majątek Świerkówiec koło Mogilna. Tu dużo czasu poświęcał pracy społecznej. Stał się członkiem a następnie prezesem Kółka Rolniczego w Mogilnie. Brał bezpośredni udział w Powstaniu Wielkopolskim 1918/1919, pełniąc funkcję przewodniczącego Rady Robotniczej, członek Rady Robotniczo-Żołnierskiej oraz wiceprzewodniczącego Powiatowej Rady Ludowej w Mogilnie. Z chwilą wyzwolenia organizował polskie urzędy, administracje i szkolnictwo. W latach 1920-1922 był radcą w Ministerstwie b. Dzielnicy Pruskiej w Poznaniu. W okresie międzywojennym pełnił obowiązki prezesa Kółka Rolniczego, prezesa Rady Nadzorczej Banku Ludowego, członka Wydziału i Sejmiku Powiatowego, członka Rady Nadzorczej Spółdzielni "Rolnik", Rady Powiatowej w Mogilnie i Rady Głównej Wielkopolskiego Towarzystwa Kółek Rolniczych w Poznaniu, członka zarządu Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół" i zarządu Towarzystwa Powstańców i Wojaków w Mogilnie oraz wiceprezesa Wielkopolskiej Izby Rolniczej w Poznaniu. Działacz antysanacyjny. Prezes powiatowy i wiceprezes wojewódzki Chrześcijańskiej Demokracji. Po utworzeniu Stronnictwa Narodowego prezes powiatowy tej partii. Przyczynił się do znacznego rozwoju kółek rolniczych na Kujawach Zachodnich i Pałukach. Udzielał się również w organizacjach charytatywnych. Był m.in. członkiem Powiatowego Komitetu do Walki z Bezrobociem i przewodniczącym zarządu powiatowego Kasy Chorych. W 1936 roku ofiarował część swojej ziemi na boisko sportowe. W tym samym roku ożenił się z Wandą Filisiewicz z Mogilna. W swoich wystąpieniach publicznych zwracał uwagę na niebezpieczeństwo grożące Polsce ze strony Niemiec. Za antyhitlerowską działalność został przez Niemców aresztowany, a następnie dnia 9 listopada 1939 roku zamordowany w lasach miradzkich koło Strzelna.
  69. Podpułkownik Kazimierz Trzciński. Oficer urodził się w rodzinie ziemiańskiej 21 lipca 1891 r. w Popowie nad Gopłem. Syn Tadeusza i Jadwigi z domu Lniskiej. Po ukończeniu Szkoły Rolniczej w Szamotułach, studiował rolnictwo w Krakowie i Monachium. Z chwilą wybuchu I wojny światowej został powołany do armii niemieckiej. Walczył na froncie zachodnim. W końcu grudnia 1918 roku przybył do Poznania, gdzie wziął udział w pierwszych akcjach zbrojnych Powstania Wielkopolskiego. Następnie został przydzielony do organizującego się sztabu dowództwa głównego w Poznaniu. W lutym 1919 roku awansował do stopnia porucznika. Z kolei mianowany został dowódcą dywizjonu 18 Pułku Ułanów Pomorskich. W okresie międzywojennym służył w 3 Pułku Strzelców Konnych w Wołkowysku, 4 Pułku Ułanów Zaniemeńskich w Wilnie oraz w 17 Dywizji Piechoty w Gnieźnie. Był prezesem Gnieźnieńskiego Towarzystwa Jeździeckiego. W ostatnich latach okresu międzywojennego gospodarował rodzinnym majątkiem Popowo. Okres II wojny światowej spędził w obozach internowanych oficerów polskich na Węgrzech, a następnie w Austrii i Niemczech. Odznaczony został Krzyżem "Virtuti Militari" Krzyżem Walecznych, Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym, Medalem Niepodległości, Medalem "Polska Swemu Obrońcy" i innymi odznaczeniami wojskowymi i cywilnymi. W 1973 roku mianowany na stopień podpułkownika za udział w Powstaniu Wielkopolskim. Zmarł 27 września 1979 roku we Wrocławiu, pochowany w rodzinnym grobowcu na cmentarzu w Ostrowie n. Gopłem.
  1. Urbanek Leon, Rodzice: Jan, Helena. Ur.: 1898-03-20, Kruszwica. Uczestnik Powstania Wielkopolskiego 1918/19r. Brał czynny udział w Powstaniu Wielkopolskim jako ochotnik z bronią w ręku przy oswobodzeniu w dniu 02 i 03.01.1919r. m. Kruszwicy. W dniach od 05.01.1919r w walkach o m. Inowrocław i okolice jak Złotniki Kujawskie, Łabiszyn i Szubin pod dowództwem kpt. Nowaka Ignacego, włącznie do 16.02.1919 r. Członek ZBoWiD Koło w Kruszwicy.
  2. Walter Marian. Rodzice: Franciszek, Józefa. Ur.: 1898-06-01, Kruszwica, brał czynny udział w Powstaniu Wielkopolskim od 1.01.1919 r. o wyzwolenie Kruszwicy i okolic oraz miasta Inowrocław pod dow. por. Nowaka. następnie brał udział w potyczkach pod Wielowsią, Targowem, Dąbrówką i Jeżycami. W lutym 1919 r. przydzielony do lotnictwa Poznań Ławica. Po Powstaniu służył w służbie czynnej do 1939 r. w stopniu st. sierżanta.
  3. Bronisław Waszak Rodzice: Michał, Florentyna Kowalczewska. Ur.: 1897-09-20, Kruszwica, jest zweryfikowanym członkiem ZBoWiD z tytułu udziału w powstaniu Wlkp. 1918/1919 r. Dnia 1 stycznia 1919 r. wstąpił do oddziału powstańczego w Kruszwicy pod d-ctwem ppor. Dratwinskiego i walczył na froncie północnym pod Inowrocławiem, Barcinem, Łabiszynem, Kowalewem. Po powstaniu wielkopolskim przydzielony do 5 pp. strzelców Wlkp. późniejszy 59 pp., gdzie służył do sierpnia 1921 r., skąd zwolniony został w stopniu kaprala.
  4. Leon Wochelski. Rodzice: Franciszek, Helena. Ur.: 1900-03-24, Kruszwica, brał udział w Powstaniu Wielkopolskim 1918/19 a mianowicie od 3.01.1919 r. brał udział w walkach w Pakości, Inowrocławiu, Łabiszynie, Kcyni i Jaktorowie pod dowództwem por. Poczekaja. W marcu 1919 r. wcielony do 9 pułku Strz. Wlkp. Zwolniony z wojska 25.11.1921 r. jako st. szeregowiec. Podstawa: Oświadczenie świadków: Antoni Runge nr leg. 058811 i Stefan Omiński nr leg. 058808 - obydwaj z Bydgoszczy.
  5. Walanczewski Franciszek. Ur.: 3.09.1893 Kruszwica, poległ w czasie walk w Inowrocławiu 7 stycznia 1919 r.
  6. Wojciechowski Wacław, Rodzice: Antoni, Marianna Wrabik. Ur.: 1902-09-15, Kruszwica, zweryfikowany jako Powstaniec Wielkopolski. Brał udział w Powstaniu Wielkopolskim na terenie Kruszwicy, okolicy i w Inowrocławiu. Batalion nadgoplański w Kruszwicy.
  7. Wypijewski Feliks, Rodzice: Walenty, Antonina. Ur.: 1894-10-13, Kruszwica. Wstąpił 27.12.1918 do Oddziału Straży Ludowej Dzielnicy III Zamek pod dow. por. Kociałkowskiego Wiktora, gdzie pełnił służbę patrolową i odwachową na terenie Dzielnicy. Z powodu odniesionych ran na froncie francuskim I Wojny Św. jako inwalida zmuszony był 15.03.1919. zwolnić się z szeregów W.P.
  8. Wypijewski Leopold, Rodzice: Józef, Weronika. Ur.: 1902-10-17, Kruszwica, brał czynny udział z bronią w powstaniu Wlkp. od dn.16.11.1918 - 18.02.1919r. Dnia 1.01.1919r brał udział przy zdobyciu Koszar w Ostrowie Wlkp. dow. por. Modrzejewski. Poza tym w dniu 4.01.1919r brał udział przy zdobywaniu Skalmierzyc, a w dniu 10.01.1919r Krotoszyna. Od dnia 27.01.1919r brał udział we walkach pod Szubiem dow. ppor. Piotrowski do zakończenia powstania na w/w froncie. Zdemobilizowany z WP w dniu 27.04.1921r w stopniu chorążego. Wypijewski brał czynny udział w powstaniu. Sląskim, w dniu 24.07.1921 dow. por.Piotrowski, we walkach pod Zawisną, Gorzów, Olesno i Kluczbork.
  9. Zieliński Szczepan. Rodzice: Wincenty, Katarzyna. Ur.: 1898-11-05, Kruszwica, dnia 2.01.1919 r. wstąpił jako ochotnik w szeregi powstańcze w Kruszwicy i brał czynny udział z bronią w ręku w walkach o jej wyzwolenie a następnie w dniach 5 i 6 stycznia 1919 r. przy oswobodzeniu m. Inowrocławia i okolicy pod dowództwem por. Nowaka Ignacego. W dniach 10-13.01.1919 r. w walkach o Złotniki Kujawskie, Tarkowo, Broniewo i okolicę, jak również pod Szubinem. Po zakończeniu działań wojennych wraca w marcu 1921 r. do Kruszwicy.
  10. Ziółkowski Franciszek. Rodzice: Franciszek, Marianna. Ur.: 1894-09-11, Kruszwica, brał czynny udział z bronią w ręku w Powstaniu Wlkp. od 27.12.1918r. do 18.02.1919r. w Poznaniu i bezpośrednio przydzielony został do 1 Baonu 1 komp. telegrafistów, walcząc na odcinku Szubin - Łabiszyn pod dow. kpt. M. Andrzejewskiego oraz ppłk. Pinieckiego. Zdemobilizowany w stop. szeregowca. Podstawa: Dow. Okr. Korp. Nr VII Ref. Hist. L. dz. 9680/38 z dnia 28.06.38r. oraz zaświadczenie kpt. rez M. Andrzejewskiego z dnia 15.08.1935r.
  11. Lista powstańców z Chełmc: Do boju poszli chłopcy z rodziny Mielcarków (trójka młodych żołnierzy, bracia: Kacper, Antoni i Jan), Stanisław Kempski i Antoni Kempski, Wiktor Karczewski, Władysław Stanny, Leon Stanny, Michał Ksawer, Jan i Stanisław Piotrowscy z Chełmiczek, Senkowski z Kobylnicy, Franciszek Waszak, Józef Trzosek, Błaszak, Basa, Mróz z Chełmiczek, Michał Skaza, Józef Sandecki, Paruzal, Jan Gralak, Jan Kujawa, a także wielu innych.
  12. Lista powstańców Sławsk Wielki: Franciszek Osiński, Kazimierz Pałecki, Władysław Sławkowski – polegli w 21 roku życia, 7 lutego 1919 r. w Gąskach w pow. inowrocławskim.
  13. Polanowice: Szczepan Mazurek, powstaniec poległ w walkach pod Opoczkami, 18 lutego 1919 r.
  14. Dodatkowo w Kruszwicy znajdują się mogiły uczestników powstania: Stanisław Krężelewski, Wojciech Wiechecki, Edmund Maciejewski, Kwiatkowski Adam.
  15. Franciszek Nowicki (powstaniec wielkopolski) w monografii kruszwickiej pod red. J. Grześkowiaka, wymienia nazwiska powstańców z naszych okolic (lista uzupłeniona przez NTH):
  16. Wiktor Andryszak
  17. Bogdan Amrogowicz – doktor nauk społecznych. Urodzony 27 lipca 1877 r. w miejscowości Bągarcik koło Węgrowca. Syn Ferdynanda i Anny z domu Grossman. W 1903 r. ukończył Uniwersytet w Monachium z tytułem doktora nauk społecznych. Ożenił się z Izabelą Kościelską z Sępna powiat Kościan. Zamieszkał w Rzeszynku należącym do powiatu strzelińskiego. Był działaczem komitetu powiatowego Towarzystwa Pomocy Naukowej im. Karola Marcinkowskiego, prezesem powiatowego komitetu Towarzystwa Czytelni Ludowych w Strzelnie oraz członkiem Towarzystwa Rolniczego Inowrocławsko-Strzelińskiego. Uczestniczył w walkach powstańczych 1918/1919 na terenie powiatu strzelińskiego, dostarczał żywność i finansował poczynania zbrojne. W okresie międzywojennym piastował funkcje prezesa Kółka Rolniczego w Kościeszkach, członka zarządu powiatowego Związku Obrony Kresów Zachodnich w Strzelnie oraz należał do Wielkopolskiego Związku Ziemian w Mogilnie. Okres okupacji hitlerowskiej spędził w okolicach Brześcia kujawskiego. Po II wojnie światowej pracował w przemyśle cukrowniczym we Wrzeszczu. Zmarł 12 listopada 1951 roku w Sopocie.
  18. dr Ambrogowicz
  19. Stanisław Adamski
  20. Józef Adamczewski
  21. Józef Barczak – rolnik. Urodzony w 1864 roku. Syn Franciszka i Marianny z domu Roszek. Ożeniony z Franciszką Panfil. Dzierżawca probostwa w Murzynowie w gminie Gniewkowo. Członek Powiatowego Komitetu Wyborczego w Inowrocławiu, prezes Rady Nadzorczej Banku Ludowego w Gniewkowie oraz długoletni członek Kółka Rolniczego Ośniszczewko-Opoki. Aktywny działacz sprawy narodowej. W czasie Powstania Wielkopolskiego ranny w Inowrocławiu. Dnia 6 stycznia 1919 r. zmarł wskutek odniesionych ran. Pochowany Murzynnie.
  22. Bolesław Borówka
  23. Władysław Borówka, Rodzice: Jan, Helena Kontowicz. Ur.: 1898-06-23. Borówka Władysław, powstaniec wielkopolski w dniach 02-06.01.1919. walk o Kruszwicę i Inowrocław w oddziale pod dowództwem porucznika Ignacego Nowaka.

  24. Stanisław Borys, powstaniec wielkopolski urodzony w Janikowie 24 października 1894 r. Rolnik, syn Antoniego i Wiktorii z domu Graczyk. Brał udział w Powstaniu na terenie Kruszwicy, Inowrocławia a także w walkach o Szubin i Kcynię. Od maja 1922 roku prowadził gospodarstwo rolne w Lisewie Kościelnym. Był aktywnym członkiem Kółka Rolniczego i komendantem Towarzystwa Powstańców i Wojaków. Okres okupacji hitlerowskiej spędził w województwie lubelskim. Zmarł 20 października 1966 roku w Inowrocławiu. Pochowany w Lisewie Kościelnym.
  25. Błaszak (Brudzki)
  26. Błaszak (Chełmce)
  27. Franciszek Bąkowski
  28. Stanisław Burzyński, urodził się 29 kwietnia 1858 r., pochodził z Mogilna, był rolnikiem i działaczem oświatowym, walczył również w czasie powstania wielkopolskiego. Był zarządcą w majątkach w Niemojewku, Górkach i Żernikach. Za wystąpienia antyniemieckie został zwolniony z pracy. Mimo to z pomocą dr Bolesława Brodnickiego kontynuował pracę jako włodarz w Kołudzie Wielkiej, później pracował w Wygodzie i Woli Wapowskiej. Ożenił się z Józefą Witkowską. Utrzymywał kontakty z Karolem Miarką, kolportując jego książki. Za popieranie strajku szkolnego został skazany przez Niemców na 3 miesiące więzienia i grzywnę 200, - marek. W czasie Powstania Wielkopolskiego uczestniczył wraz z trzema synami w rozbrajaniu Grenzschutzu w okolicach Woli Wapowskiej. Członek Rady Ludowej. Od 1919 r. członek Wydziału Powiatowego w Strzelnie. W 1921 r. zamieszkał w Tupadłach koło Inowrocławia. Członek Towarzystwa Powstańców i Wojaków oraz Obozu Wielkiej Polski. Zmarł w Tupadłach w 1933 r. jak podaje Henryk Łada, jednak na nagrobku znajduje się data 18.02.1945, pochowany na cmentarzu Matki Boskiej w Inowrocławiu.
  29. Maria Brauer
  30. Bartłomiej Barciński, Rodzice: Wojciech, Franciszka Mila. Ur.: 1899-06-13, Sławsko Wielkie. Dnia 2.01.1919r jako ochotnik wstąpił do wojska polskiego i brał czynny udział z bronią w ręku w walkach pod Strzelnem, Kruszwicą, Mątwą i Międzychodem.
  31. Franciszek Badyna, Rodzice: Paweł, Julianna. Ur.: 1895-03-26, Sławsko Górne, brał czynny udział w walkach w powstaniu wielkopolskim w latach od 1918-1919 r. pod d-twem por. Cymsa, w rejonach: w m. Inowrocław, Złotnikach, Łabiszynie, Brzozie, Nowej Wsi, Tarkowie, Opokach, Gniewkowie, Wielowsi, w oddziałach kruszwickich, d-ca ppłk. Owczarski i kpt. Dratwiński. Następnie wcielony do 5 P. Strzelców Wlkp., a ostatnio do 59 P. P., do wybuchu II wojny 1939 r. Obóz koncentracyjny Inowrocław do 1943, w armii Polski Ludowej od 1945-1948. W załączeniu odpis z Archiwum Wojskowego nr 963.
  32. Jan Bociański, Rodzice: Mikołaj, Julianna. Ur.: 1896-06-04, Młyny. Czynny udział z bronią w ręku w Powstaniu Wielkopolskim, szwadron Kawalerii Nadgoplańskiej w oswobodzeniu Kruszwicy, Inowrocławia, następnie front Kujawski jak: Wielka Nowa Wieś, Tarkowo, Gniewkowo, Wierzchosławice, Tupadły i inne.
  33. Burchardt Władysław 
  34. Bączyński Stanisław
  35. Chojnacki Wawrzyniec 
  36. Chodyński Stanisław, Rodzice: Walenty, Jadwiga. Ur.: 1897-04-22, Dębnica. Posiada zaśw. Centralnego Archiwum Wojskowego, iż brał udział w Powstaniu Wlkp. W czasie okupacji pracował częściowo w Centrali Rolniczej w Lublinie jako polski urzędnik. Od narodowości polskiej nie odstępował.
  37. Ceremus Jan, Rodzice: Józef, Maria Działacz. Aktywny w Towarzystwie "Sokół", Tow. Robotników Polskich, Towarzystwie czeladzi Polskiej i innych. Bezzwłocznie po powrocie z wojny światowej 1914/1918 r. wciągnięty został do pracy w utworzonej w Kruszwicy tajnej organizacji Wojskowej przygotowującej zbrojne Powstanie w rejonie Kruszwicy przeciwko załogom wojska niemieckiego. Brał czynny udział z bronią w ręku w walkach z Grenzschutzem na odcinku frontu powstańczego Kruszwica, Inowrocław, Łabiszyn po czym wcielony został do 9 komp. Baonu Nadgoplańskiego. W maju 1919 r. został przeniesiony do rezerwy.
  38. Ignacy Degórski, Rodzice: Wojciech, Teofila Różeniecka. Ur.: 1892-10-06, Kruszwica, brał czynny udział w Powstaniu Wielkopolskim od dnia 2.1. do dnia 18.2.1919 r. na odcinkach w Kruszwicy i przy zdobywaniu Inowrocławia pod dowództwem ppor. Czesława Pruśniewskiego.
  39. Jan Dąbrowski (opisany pozycja 7)
  40. Stanisław Dziwnik (opisany pozycja 12)
  41. Dopierała Marcin, rolnik, działacz społeczny. Urodzony 23 października 1879 roku w Młynach koło Strzelna w dawnym powiecie inowrocławskim. Syn Józefa i Marianny z domu Siudzińskiej. W 1906 r. ożenił się ze Stanisławą Adamczyk. Prowadził gospodarstwo rolne w Młynach. Uczestniczył w powstaniu wielkopolskim na terenie powiatu strzelińskiego. W okresie międzywojennym działacz powiatowy Polskiego Stronnictwa Ludowego "Piast". Ponadto był prezesem Towarzystwa Powstańców i Wojaków w Młynach, członkiem Sejmiku Powiatowego, zarządu Kółka Rolniczego i rady powiatowej Wielkopolskiego Towarzystwa Kółek Rolniczych w Strzelnie. Lata 1939-1945 spędził w Piotrkowie Kujawskim. Po wojnie wrócił na swoje gospodarstwo. Zmarł 30 listopada 1957 roku w Młynach.
  42. Domagalski Antoni
  43. Wincenty Domagalski (opisany pozycja 9)
  44. Drygalski Kazimierz, Rodzice: Stanisław, Józefa. Ur.: 1894-02-28. Uczestnik Powstania Wielkopolskiego 1918/19 r. Brał czynny udział w Powstaniu Wielkopolskim jako ochotnik z bronią przy oswobodzeniu m. Kruszwicy w dniach 2 i 3 stycznia 1919 r. oraz udział w oswobodzeniu miasta Inowrocławia w dniach od 05 stycznia 1919 r. i okolicy jak Złotniki Kujawskie do dnia 30.05.1919 r. pod dowództwem por. Molendy Stanisława.
  45. Drzewucki Piotr
  46. Dolny Franciszek, Rodzice: Antoni, Julianna. Ur.: 1900-01-13, Kobylniki. Ochotniczo walczył od 1.01.1919 r. w Kruszwicy i Inowrocławiu w 10 Kompanii 59 pp. Dowódcą kompanii był ppor. Franciszek Nowicki. Po powstaniu pracował w Straży Celnej w Horodeńce a następnie w Lotnej Brygadzie Skarbowej w Zebrzydowicach. W 1939 r. został powołany do 2 Pułku Strzelców Podhalańskich z którym brał udział w kampanii wrześniowej. Do 1941 r. przebywał w ZSRR, gdzie wstąpił do II Korpusu. Dalej brał udział w walkach na zachodzie, we Włoszech. W 1946 r. został zdemobilizowany w Anglii i powrócił w styczniu 1947 r. do kraju. Po powrocie podjął pracę w rzeszowskiem a w 1964 r. przeszedł na emeryturę. Dowody: zweryfikowany powstaniec wlkp.
  47. Dolny Wincenty
  48. Dolny Jan
  49. Drzewiecki Józef, Rodzice: Franciszek, Marianna. Ur.: 1899-03-04, Ostrowo. Jest zweryfikowanym członkiem ZBoWiD z tytułu uczestnictwa w Powstaniu Wlkp. W/w wstąpił dnia 3 stycznia 1919 r. w szeregi powstańcze w Kruszwicy i tam z bronią w ręku bierze udział w oswobodzeniu miasta i w rozbrajaniu Niemców w okolicznych wsiach. Następnie dnia 6 stycznia 1919 r. berze udział w oswobodzeniu m. Inowrocławia pod dowództwem por. Nowaka Ignacego. Z kolei wyjeżdża na front północny i bierze udział w walkach pod Złotnikami Kujawskimi a dalej w Łabiszynie. Po zakończeniu działań powstańczych pozostaje w wojsku w charakterze podoficera zawodowego i pełni służbę w 59 pp przy orkiestrze do końca roku 1939 w stopniu sierżanta. W roku 1939 bierze udział w II wojnie światowej (kampanii wrześniowej).
  50. Dratwiński Kazimierz, Rodzice: Franciszek, Wiktoria. Ur.: 1893-03-04, Inowrocław-Mątwy. Organizuje oddziały powstańcze na terenie Kruszwicy i okolicy - tworząc tzw. kompanię kruszwicką, z która bierze udział w oswobodzeniu miasta Kruszwicy i okolicy, Inowrocławia i okolicznych miejscowości w powiecie inowrocławskim od dnia 1 stycznia 1919 r. do 28 lutego 1919 r., następnie w 59 P. P. Wlkp. W powstaniu jest d-cą kompanii kruszwickiej, następnie jako d-ca kompanii strzeleckiej w 59 P. P. Wlkp., biorąc udział w akcjach bojowych tejże jednostki. Ostatnio w stopniu kapitana. Zmarł w roku 1920. Odznaczony pośmiertnie.
  51. Derkowski Michał
  52. Dolata (Kobylniki)
  53. Eliasz I
  54. Eliasz II (bracia z Kruszwicy)
  55. Eliszewski Kazimierz 
  56. Eliszewski Szczepan 
  57. Figas Jan
  58. Gajewski Józef
  59. Gawroński Mieczysław, rolnik. ur. 13 lutego 1894 r. w Niszczewicach powiat Inowrocław. Syn Franciszka i Jadwigi z domu Głowackiej. W okresie powstania wielkopolskiego uczestniczył w rozbrajaniu Grnzschutzu na terenie gminy Złotniki Kujawskie, w okresie międzywojennym był członkiem Rady Gminnej w Złotnikach Kujawskich, aktywnym członkiem Kółka Rolniczego w Liszkowie, komendantem Towarzystwa Powstańców i Wojaków oraz prezesem Towarzystwa Śpiewu w Niszczewicach. Okres okupacji hitlerowskiej spędził w województwie lubelskim. Po wojnie wrócił do Niszczewic.
  60. Gościniak Leon Został wywieziony transportem z Radomia 30.06.1941 r. do Kl. Auschwitz jako więzień polityczny. Tam też zakończył swoje życie w wieku 41 lat – zez. krewnego.
  61. Gramecki Feliks
  62. Grzeszkowiak Maria
  63. Głowacki Leon - rolnik, kapitan rezerwy. urodził się 11 kwietnia 1894 r. w Pieckach koło Kruszwicy, syn Jana i Józefiny z domu Bruzdy. W czasie powstania wielkopolskiego 1918/1919 walczył na terenie powiatu strzelińskiego i inowrocławskiego. Walczył w Szwadronie Nadgoplańskim pod Złotnikami Kujawskimi, Nową Wsią Wielką i Rojewem. Awans na kapitana otrzymał za wzorową służbę, odznaczony został Krzyżem Virtuti Militari. Po I wojnie światowej objął po ojcu majątek Witkówek. Współzałożyciel Towarzystwa Powstańców i Wojaków w Chrośnie i pierwszy jego prezes, w Kościeszkach oraz aktywny członek Kółka Rolniczego. Zmarł 16 maja 1938 roku w Gnieźnie, pochowany we Wronowach. 
  64. Głuszak Wawrzyn - rolnik. Ur. 2 sierpnia 1900 r. w Młynach koło Strzelna. Syn Michała i Salomei z Ziętarów. W czasie Powstania Wielkopolskiego walczył na terenie powiatu strzelińskiego i inowrocławskiego. Sekretarz Towarzystwa Powstańców i Wojaków, członek Kółka Rolniczego, Spółdzielni Mleczarskiej, OSP i Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół". Od 1938 r. sołtys. Odznaczony Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym i Brązowym Krzyżem Zasługi. Żołnierz kampanii wrześniowej. Odznaczony Medalem za wojnę 1939-1945, Gwiazdą Francji, belgijskim Krzyżem Komandorii i Medalem Lotniczym. W 1947 r. wrócił na swoje gospodarstwo. Prezes Kółka Rolniczego w Młynach. Zmarł 12 sierpnia 1966 w Młynach.
  65. Holas Szczepan
  66. Jan Jóźwiak (opisany pozycja 20)
  67. Hieronim Jackowski (opisany pozycja 18)
  68. Jackowski Cezary
  69. Jaszczak Kazimierz, Rodzice: Ludwik, Zuzanna. Ur.: 1896-11-02, Sławsk Wielki. W dniu 27 grudnia 1918 r. włącza się do oddz. powstańczych, jako ochotnik. Brał udział w walkach z oddz. niemieckimi na terenie miasta Poznania. Następnie, od 2 stycznia 1919 r., w oddziałach powstańczych i bierze udział w oswobodzeniu Kruszwicy i okolicy, Inowrocławia. Na odcinkach frontu, w potyczkach z Niemcami w okolicach Wielowsi, Gniewkowa, Tarkowa, Dąbrówki, Jeżewa, Broniewa, Budziaków, Lipionki, Opoków, w tzw. nadgoplańskim batalionie pod d-twem kpt. Nowickiego i Dratwińskiego. Po włączeniu tegoż batalionu w skład 59 P. P. Wlkp., pozostaje w nim nadal, do chwili zdemobilizowania w listopadzie 1921 r. w stopniu plutonowego. Zostaje ranny pod Wielowsią. Po zdemobilizowaniu wraca do rodziny i pracuje w gospodarstwie rolnym.
  70. Franciszek Komendziński (opisany pozycja 31)
  71. Czesław Kępski
  72. Roman Kurczalski, Rodzice: Jakub. Ur.: 1900-08-02. Brał czynny udział jako ochotnik z bronią w ręku w walkach o Kruszwicę, Inowrocław, Złotniki Kujawskie i okolice w dniach od 02.01.1919 do kwietnia 1919 pod dowództwem kpt. Cymsa Pawła.
  73. Ludwik Kawalerski (opisany pozycja 23)
  74. Franciszek Kawalerski
  75. Władysław Kolczyński (opisany pozycja 30)
  76. Mieczysław Kaszewski
  77. Kazimierz Kowalski
  78. Szczepan Kawalerski
  79. Wacław Krawczak
  80. Wincenty Kwiatkowski, Rodzice: Jakub, Katarzyna. Ur.: 1897-03-27, Łojewo. Udział w Powstaniu Wlkp. od dnia 2 stycznia 1919 r. do 15 lutego 1919 r. przy oswobodzeniu Kruszwicy, Inowrocławia i okolicy. 16-07-1919 r. wcielony do 62 pułku piechoty pod dowództwem mjr Molendy. W roku 1920 przeniesiony do rezerwy.
  81. Jan Kwiatkowski (Bródzki), Rodzice: Jakub, Katarzyna. Ur.: 1894-12-25, Łojewo. Z pochodzenia społecznego robotnik rolny w majątku ziemskim. Pobrany w czasie I wojny światowej do armii niemieckiej, wrócił w 1917 roku do rodziny jako inwalida. W chwili wybuchu Powstania Wielkopolskiego zgłasza się w dniu 2 stycznia 1919 r. do oddziału powstańczego Jana Bogacza z Piecek pod Kruszwicą i bierze czynny udział w rozbrajaniu oddziałów Grenzschutzu niemieckiego na linii granicznej Skotniki, Konary, Pieranie i Dąbrowa, po czym w walce o Inowrocław. Jako inwalida wojenny nie mógł być wcielony do tworzących się frontowych oddziałów wojska polskiego, wobec czego wcielony został do kruszwickiego bataliony Straży Ludowej i pełnił służbę na placówce Piaski do końca kwietnia 1919 r. Powrócił do swego rolniczego zawodu, przejąwszy od Państwowego Funduszu Ziemi 10-hektarowe gospodarstwo poniemieckie w Bródzkach
  82. Adam Kasprzak
  83. Antoni Kuraszkiewicz
  84. Józef Kępski
  85. Stanisław Kubasik
  86. Władysław Kalinowski, Rodzice: Franciszek, Ewa. Ur.: 1900-01-02, Gniewkowo. Uczestnik Powstania Wielkopolskiego. Jako ochotnik włącza się do luźnych oddziałów powstańczych i bierze udział w oswobodzeniu miejscowości: Konary, Radojewice, Dąbrowa Biskupia, a następnie w potyczkach na linii od Pierania do Przybysława i Stanomina oraz samego miasta Inowrocław. Od 15 stycznia przydzielony do powstałego 5. pułku Strzelców w Inowrocławiu/sformowany z luźnych oddziałów powstańczych.
  87. Leon Kępski
  88. Władysław Kołudkiewicz
  89. Sylwester Knoll, Rodzice: Karol, Kazimiera Wawirowska. Ur.: 1892-12-26, Żnin. W dniu 2 stycznia 1919r wstąpił w szeregi powstańcze brał czynny udział z bronią w ręku w oswobodzeniu miasta Kruszwicy i okolicy miasta Inowrocławia. /urząd pocztowy, dworzec kolejowy/. Od dnia 10 stycznia 1919r. do 12 lutego 1919r. brał udział w walkach o Złotniki Kujawskie, okolicy koniec lutego 1919r. przydzielony do Nadgoplańskiego szwadronu późniejszy II batalion 5 pp. wlkp i brał udział w potyczkach z Niemcami na różnych odcinkach jak Wielowieś, Skotniki, Jaksice i Tarkowo. W m-cu marcu 1919r. przydzielony do 61 pp. wlkp i bierze udział w akcjach tejże jednostki na froncie północnym Inowrocław - Czarnkowo do dnia 30 listopada 1920r. skąd zostaje przeniesiony do rezerwy w stopniu sierżanta.
  90. Józef Kornacki, Rodzice: Jan, Franciszka. Ur.: 1899-02-28, Bronisław.Jako ochotnik bierze udział w Powstaniu Wielkopolskim w potyczkach i walkach o oswobodzenie miejscowości Kruszwica, Inowrocław i okolicznych osiedli do chwili zakończenia Powstania.
  91. Stanisław Lewicki, Rodzice: Władysław, Marianna. Ur.: 1899-10-11, Trzemeszno. 02.01.1919 ochotnik do Baonu Nadgoplańskiego, Kruszwica, dowódca por. Dratwiński. Do 18.12.1919 w 5 p. Strzel. Wlkp. Inowrocław. Udział przy zdobywaniu Kruszwicy, Inowrocławia, Łabiszyna oraz wsi Złotniki Kujawskie, Opoki, Osieczna, Wielowieś, Opoczek, Płonkowo, Broniewo, Jeżewo, Pszczółczyn. Udział w walkach na froncie północnym pod Rynarzewem. 14.02.1919 ranny w lewą nogę pod Wierzchosławicami.
  92. Wacław Lewicki, Rodzice: Władysław, Maria. Ur.: 1900-09-24, Trzemeszno, brał udział w Powstaniu Wielkopolskim z bronią w ręku od 1 stycznia do 18 lutego 1919 r. Od 4 stycznia walczył w kompanii kujawskiej pod dowództwem mjr. Meisnera przy zdobywaniu Kruszwicy, Od 6 stycznia walczył w Inowrocławiu pod dowództwem kpt. Cymsa o Pocztę Główną przy ul. Królowej Jadwigi, gdzie został ranny w nogę. Po zakończeniu powstania i wyleczeniu pozostał w WP w służbie czynnej w stopniu sierżanta do 1.01.1927 r. Podstawa: zaświadczenie z Centralnego Archiwum Wojskowego nr 1405 NKGC 2170/57 i 2171/57
  93. Michał Lewandowski, Rodzice: Franciszek, Franciszka. Ur.: 1895-08-30, Piotrkowice, przedłożył książeczkę wojskową nr 189/A wydaną przez P.K.U. Bydgoszcz z której wynika, że brał on czynny udział z bronią w ręku w Powstaniu Wlkp. od 11.01.1919 w Kompanii Łabiszyńskiej na odcinkach pod Łabiszynem, Szubinem, Rynarzewem i Bydgoszczą pod dowództwem ppor. Fabiana i kpt. Kleina. Przedłożył ponadto zaświadczenie Referatu Historycznego D.O.K. nr VII z 30.04.1938 L.dz. 1011/38 na okoliczność że brał czynny udział w walkach o niepodległość Państwa Polskiego.
  94. Maria Lomżyńska
  95. Jan Litwin
  96. Władysław Łopatka, Rodzice: Walenty, Katarzyna Kowalewska. Ur.: 1887-06-21, Gniezno, w dniu 22 listopada 1918 r. wstąpił do tworzącej się Rady Robotniczo-Żołnierskiej w Miłosławiu. Po opanowaniu Miłosławia została zorganizowana kompania przez Wiewiórowskiego i w dniu 28 grudnia 1918 na telefoniczne wezwanie z Poznania pośpieszył wraz z kompanią na pomoc w walkach o Poznań. 2 stycznia 1919 r.pod dowództwem Wiewiórowskiego przerzucony do Gniezna, gdzie walczył o zdobycie miejscowości: Trzemeszno, Mogilno, Strzelno, Młyny i Kruszwica. W dniu 6 stycznia 1919 r. brał udział w walce o wyzwolenie Inowrocławia
  97. Stanisław Molenda (opisany pozycja 42)
  98. Władysław Molenda, Rodzice: Kazimierz, Katarzyna. Ur.: 1899-09-15, Dulsk. Wstąpił ochotniczo w szeregi powstańcze i brał udział w walkach o oswobodzenie Inowrocławia i na froncie kujawskim o Złotniki, Nową Wieś, Brzozę. Dnia 02.02.1919 został ranny w walkach pod Czarnkowem. Dowódcą był późniejszy kapitan Franciszek Rogowski. Brał udział w szeregach 59 Pułku Piechoty w kampanii wrześniowej na szklaku od Bydgoszczy do Puszczy Kampinoskiej. Po rozbiciu przedzierał się w strony rodzinne do Inowrocławia. Okres okupacji i do 1964 pracował w Zakładach Sodowych w charakterze pracownika fizycznego. Obecnie na emeryturze.
  99. Józef Molenda (opisani pozycja 40 i 41, dwóch powstańców o tym samym imieniu i nazwisku z Kruszwicy)
  100. Edmund Maciejewski
  101. Stefan Mazgaj, Rodzice: Jan, Kazimiera. Ur.: 1897-08-09, Inowrocław. 05.02.1919 wstąpił ochotniczo do Kompanii Kruszwickiej Powstańców Wlkp. Brał udział w walkach przeciwko Niemcom w okolicy: Inowrocław, Gniewkowo aż do zakończenia Powstania Wlkp. Następnie pozostał w służbie wojskowej w 5 Pułku Strzelców Wlkp. Mazgaj brał czynny udział z bronią w ręku w Powstaniu Wlkp. od 05.02.1919 do chwili wygaśnięcia Powstania Wlkp. pod dow. rotm. Mielżyńskiego i ppor. Nowaka w walkach na odcinku Toruń, Bydgoszcz, szczególnie zasłużył się przy nocnym wypadzie przy likwidowaniu placówki niemieckiej w rejonie Gniewkowa. Weryfikacja nastąpiła na podstawie przedłożonego zaśw. Archiwum Wojska Polskiego l.dz.4016/ z 12.08.1948 Gdańsk Oliwa oraz zaśw. 2 zweryfikowanych powstańców, zalegalizowane przez Zarząd Oddz. ZBoWiD w Inowrocławiu.
  102. Józef Mazur
  103. Wincenty Mielcarek, Rodzice: Andrzej, Jadwiga. Ur.: 1900-12-19, Cleveland USA. Ochotniczo wstąpił do oddziału powstańczego w Kruszwicy i z nim brał udział 5 i 6 stycznia 1919 r. w walkach o Inowrocław i następnie w walkach o Złotniki Kujawskie i Łabiszyn. Po zorganizowaniu stałych jednostek wcielony został do 9 kompanii 5 Pułku Strzelców Wlkp. i z nią brał udział w walkach na odcinku północnym frontu wielkopolskiego. Razem ze swym oddziałem przejmował w końcu 1919 r. ziemie pomorskie.
  104. Stefan Meissner, rolnik, prowadził gospodarstwo rolne w Rzepiszynie koło Kruszwicy. Był współzałożycielem i pierwszym prezesem Kółka Rolniczego w Kruszwicy. Jako porucznik brał udział w akcji zbrojnej Powstania Wielkopolskiego w Kruszwicy i Inowrocławiu.
  105. Stanisław Miśkiewicz (opisany pozycja 39)
  106. Zygmunt Mensch
  107. Jan Mila
  108. Stanisław Mila
  109. Władysław Miech
  110. Franciszek Miech
  111. Szczepan Mazurek
  112. Walenty Mróz
  113. Franciszek Mróz
  114. Wincenty Michalski
  115. Jan Masłowski
  116. Ignacy Nowak
  117. Antoni Nowak ( szef kompani) Rodzice: Adam, Maria. Ur.: 1893-12-17, Kruszwica. Bierze udział początkowo w zebraniach konspiracyjnych na terenie Kruszwicy, następnie jako ochotnik włącza się do grupy powstańczej i bierze czynny udział z bronią w ręku przy oswobodzeniu miasta Kruszwicy i okolicy oraz miasta Inowrocławia oraz okolicznych miejscowości począwszy od dnia 01 stycznia 1919 r. do dnia 18 lutego 1919r oraz w walkach na odcinku Inowrocław-Brzoza pod d-twem kpt. Prusinowskiego i kpt. Nowickiego Franciszka. Bierze udział w bojach stoczonych przez grupę powstańczą, gdzie mianowany zostaje do stopnia starszego sierżanta.
  118. Antoni Nowak
  119. Wincenty Nowak
  120. Aleksy Niklewski
  121. Józef Nadzieja
  122. Bartłomiej Nadzieja, Rodzice: Andrzej, Marianna. Ur.: 1897-07-25, Witowice. 03.01.1919 wstąpił jako ochotnik w szeregi powstańcze w Kruszwicy i brał czynny udział z bronią w ręku przy oswobodzeniu Kruszwicy a następnie 5 i 6 stycznia 1919 w walkach o Inowrocław pod dow. por. Nowaka Ignacego. Następnie od 11.01.1919 brał udział w walkach pod Złotnikami Kujawskimi i okolicy do końca kwietnia 1919. Po zakończeniu działań powstańczych został zwolniony w 1921 i objął pracę w cukrowni w Kruszwicy, tam pracował bez przerwy do 1953 na stanowisku kier. parowozu. Od 1953 do 1966 jako magazynier w G.S. w Kruszwicy skąd w lutym 1966 przeszedł na emeryturę.
  123. Feliks Nowicki
  124. Franciszek Nowicki, Rodzice: Walerian, Agnieszka. Ur.: 1891-12-03, Bachorce. Uczestnik Powstania Wielkopolskiego 1918/19 r. Brał czynny udział z bronią w ręku w Powstaniu Wielkopolskim jako dowódca od 02.01.1919 - 14.01.1919 r. przy oswobodzeniu Kruszwicy i Inowrocławia oraz ich okolic. Od 15.01. - 30.07.1919 brał udział w walkach na froncie północnym, odcinku Opoki, Ostrowo, Wierzchosławice, Brzoza i Łabiszyn na stanowisku dowódcy 10 komp. 5 p.p. strz. Wlkp. Dalszą służbę wojskową poświęca w charakterze oficera zawodowego w 59 p.p. w Inowrocławiu aż do września 1939 r.
  125. Maria Nowicka (opisana pozycja 46)
  126. Antonina Nowacka
  127. Szczepan Nawrocki
  128. Pacanowski (opisani pozycja 51 i 52)
  129. Bartłomiej Pacholski, Rodzice: Jakub, Józefa. Ur.: 1898-07-23, Jeżewice. Brał czynny udział w Powstaniu Wielkopolskim w czasie od 1.1. do dnia 30.6.1919 r. pod dowództwem por. Głowackiego i kpt. Dratwińskiego przy oswobodzeniu Jeżyc, Chełmic, Kruszwicy, Inowrocławia, Złotnik Kujawskich, Terkowa, Łabiszyna, Gąsawy i Żnina. Następnie z 16 Pułkiem Ułanów brał udział w akcjach tej jednostki do 1921 r. w którym został zwolniony do rezerwy.
  130. Władysław Pacholski
  131. Wincenty Pokowski
  132. Wincenty Pawlak
  133. Teodor Pawlak
  134. Antoni Pacanowski (opisany pozycja 51)
  135. Szczepan Franciszek Osiński
  136. Jan Paprocki
  137. Pętkowski Tadeusz, ziemianin, działacz społeczny. Ur. 11 września 1900 r. w Kuźnierzu kolo Strzelna. Syn Władysława i Zofii z domu Skrzydlewskiej. Gospodarował w Woli Kożuszkowej. Walczył w powstaniu wielkopolskim w pododdziale Jana Głowackiego. Zm. 4 stycznia 1973 r. w Katowicach.
  138. Roman Pińkowski
  139. Kazimierz Pińkowski
  140. Jan Pawłowski, Rodzice: Michał, Marianna. Ur.: 1899-04-14, Murzynowo. Uczestnik Powstania Wielkopolskiego 1918/19. Dnia 12.01.1919 przeszedł linię frontu pod Gniewkowem i wstąpił jako ochotnik w szeregi powstańcze w Inowrocławiu, biorąc czynny udział z bronią w ręku w walkach na odcinku Bąbolin, Wierzchosławice, Kaczkowo pow. Inowrocław i Łabiszyn do dnia 6.06.1919 r.
  141. Józef Pietrzak, Rodzice: Michał, Antonina. Ur.: 1901-02-19, Pójcin. W pierwszej połowie listopada 1918 r. wstąpił do 1 komp. Straży i Służby Bezpieczeństwa - Batl. Poznań. Od dnia 27 grudnia 1918 r. bierze udział z bronią w ręku w walkach o wyzwolenie m. Poznania w grupie por. Edmunda Krauzego, a następnie na froncie zachodniem pod Grójcem, Chobienicami, Zbąszyniem i in. miejscowościami w grupie por. Hądzlika, a nast. w oddziale por. Adama Kowalczyka, aż do zakończenia działań powstańczych. Poz zakończeniu tych działań pozostał w służbie czynnej w 5 p.strzel.wlkp./59 pp./ do listopada 1922 r.
  142. Antoni Posadzy
  143. Kazimierz Pałecki
  144. Czesław Prusinowski
  145. Jan Rogoziński, Rodzice: Wawrzyniec, Marianna. Ur.: 1895-05-18, Janowice. W listopadzie 1918 r. zdezerterował z armii niemieckiej i brał bezpośredni udział w pracach przygotowawczych do powstania wielkopolskiego w miejscowości Kruszwica. W dniu 3 stycznia 1919 r. brał czynny udział z bronią w ręku w powstaniu w Kruszwicy jako powstaniec szeregowiec i po uwolnieniu tego miasta od "Grenzschutzu" brał udział z bronią w ręku przy oczyszczaniu miejscowości Strzelno, Mogilno, Trzemeszno, Mątwy, Inowrocław, Pakość. Po rozgromieniu niemieckich oddziałów wstąpił do oddziału powstańców wielkopolskich a mianowicie do kompanii nadgoplańskiej w Kruszwicy, a w marcu 1919 r. jako 9. komp. III bat. 5 pułk strzelców wielkopolskich w Inowrocławiu pod dowództwem pułk. Wrzalińskiego.
  146. Ludwik Ratajczak
  147. Leon Radtke
  148. Kazimierz Rosiński
  149. Władysław Rydz
  150. Jan Relka
  151. Henryk Sikorski, Rodzice: Józef, Stanisława. Ur.: 1898-07-15, Gniezno, brał czynny udział w Powstaniu Wielkopolskim od dnia 27.12.1918 r. do 18.02.1919 r. w oswobodzeniu m. Poznani i okolicy pod dowództwem por. Kociałkowskiego Wiktora i jego zastępcy st. sierż. Malińskiego Zygmunta. Bezpośrednio wcielony od 19.02.1919 r. do bat. 1 P.A.P. pod dowództwem por. Nieżychowskiego. Zwolniony z 1 p.a.p. dnia 21.08.1921 r. do rezerwy w stopniu plutonowego. Podstawa: Książeczka wojskowa PKU Poznań-Miasto Gł.Ks.ewid. 985
  152. Wacław Sołtysiak
  153. Józef Sosnkowski (opisany pozycja 60)
  154. Kazimierz Sieradzki, Rodzice: Wojciech, Antonina. Ur.: 1894-09-09, Kobelniki, brał udział w Powstaniu Wielkopolskim od dnia 2.01.1919 r. jako ochotnik z bronią w ręku w walkach o Kruszwicę, Inowrocław, Złotniki Kujawskie, Nowa Wieś Wielka, Brzoza i inne miejscowości pod dowództwem Franciszka Nowickiego. Po zakończeniu akcji powstańczej kol. Sieradzki pozostał w szeregach Armii Polskiej jako żołnierz zawodowy przy 59 pp.
  155. Antoni Sarzyński
  156. Władysław Skonieczny, Rodzice: Franciszek, Agnieszka. Ur.: 1894-09-23, Komaszyce. Uczestnik Powstania Wielkopolskiego 1918/19 r. Bierze udział w oswobodzeniu Inowrocławia i częściowo okolic, następnie przydzielony do Oddziału Kierownictwa Transportów Wojskowych przy Komendzie Dworca w Inowrocławiu.
  157. Bronisław Skonieczny
  158. Marceli Skonieczny
  159. Aleksy Szefler
  160. Sylwester Szwarc (dr medycyny)
  161. Tadeusz Szwarc
  162. Szymkowiak
  163. Kazimierz Stankowski ( ks kapelan)
  164. Władysław Sławkowski
  165. Szczepan Sobociński
  166. Czesław Sosnowski
  167. Władysław Świątek
  168. Stefan Świątek (harcerz) (opisany pozycja 65)
  169. Stanisław Tomaszewski
  170. Stefan Trzecki, Rodzice: Łukasz, Józefa. Ur.: 1889-08-20, Strzelno, przez okres niewoli był czynnym bojownikiem w pracach niepodległościowych, a podczas Powstania Wielkopolskiego w 1918 jeden z pierwszych brał czynny udział w ataku na miasto Strzelno okupowane przez bandy Grenzschutzu, następnie brał udział czynny z bronią w ręku w zdobywaniu i rozbrajaniu garnizonu miasta Inowrocław pod dowództwem kapitana Cymsa, a po za tym w walkach pozycyjnych na terenie kujawskim pod Gniewkowem, Opoczki, Tarkowem i Złotniki Kujawskie.
  171. Józef Urbanek
  172. Leon Urbanek (opisany pozycja 72)
  173. Czesław Uklejewski, Rodzice: Józef, Cecylia. Ur.: 1898-05-11, Inowrocław. Brał czynny udział w Powstaniu Wielkopolskim 1918/19 jako ochotnik z bronią w ręku przy oswobadzaniu m. Kruszwicy w dniu 2.01.1919 r., następnie w walkach o Inowrocław i Złotniki Kujawskie oraz okolicy pod dowództwem kpt. Dratwińskiego i Nowickiego Franciszka od 5.01.1919 r. do 18.02.1919 r.
  174. Jan Urbański, Rodzice: Jan, Franciszka. Ur.: 1880-02-29, Ostrowo, brał czynny udział z bronią w ręku w Powstaniu Wlkp. od 03.01.1919 i walczył w Kompanii Kruszwickiej pod Inowrocławiem, pod dow. ówczesnego sierżanta Rutkowskiego Emila. 05.01.1919 został ranny w biodro w walkach o Inowrocław. Po wyzdrowieniu służył od czerwca 1919 w oddziale Obrony Krajowej w Kruszwicy do 1921. Po rewolucji niemieckiej zorganizował Straż Obywatelską w gminie Ostrowo nad Gopłem i był jej komendantem do wybuchu Powstania Wlkp.
  175. Antoni Wysocki, Rodzice: Józef, Józefa. Ur.: 1900-10-25, Bachorce, brał czynny udział w Powstaniu Wielkopolskim walcząc z bronią w ręku. Od 1 do 3 stycznia 1919 roku uczestniczył w oswobadzaniu Kruszwicy i okolicznych wiosek. Stąd z oddziałem kruszwickim wyjechał do Mątew i 5 stycznia 1919 roku z oddziałem wymaszerował do Inowrocławia. Pod dowództwem por. Ignacego Nowaka brał udział w walkach o Pocztę i Powiatową Komendę Uzupełnień przy ul. 6 Stycznia. W godzinach wieczornych uczestniczył w eskorcie osłaniającej Niemców opuszczających koszary, konwojując ich do Jaksic. Od 10 do 11 stycznia uczestniczył w walkach o Złotniki Kujawskie, podczas których został ranny w prawe podudzie. Rana była lekka, to też po kilku dniach wrócił do oddziału walcząc na froncie północnym do czasu zakończenia działań zbrojnych.
  176. Franciszek Walter
  177. Stanisław Walter, Rodzice: Jan, Marcjanna Cywińska. Ur.: 1891-04-06, Kaczewo. Stanisław Waszak w grudniu 1918 r. i styczniu oraz lutym 1919 r. brał udział z bronią w reku w Powstaniu Wielkopolskim, w walkach o Chełmce, Kruszwicę i Inowrocław pod dowództwem por. Downarowicza. Następnie służył w utworzonym wówczas Wojsku Polskim do 1921 r.
  178. Bronisław Waszak (opisany pozycja 74)
  179. Antonina Waszak
  180. Franciszek Walenczewski
  181. Marcin Wesołowski - rolnik, powstaniec wielkopolski. Urodził się 30 października 1872 roku w Gorzanach powiat Inowrocław. Syn Jana i Magdaleny z domu Batog. Brał udział w walkach powstańczych 1918/1919 w Inowrocławiu. Był pierwszym polskim sołtysem w Złotnikach Kujawskich. W 1922 roku wykupił gospodarstwo rolne z rak niemieckich w Krężołach i tu gospodarował. Przez 14 lat pełnił obowiązki sekretarza Kółka Rolniczego w Złotnikach Kujawskich. Zmarł 7 października 1936 r.
  182. Antoni Wesołowski - rolnik, powstaniec wielkopolski. Urodzony 3 lipca 1885 roku w Gorzanach powiat Inowrocław. Syn Jana i Magdaleny z domu Batog. Ożenił się z Marianną Kleiner. Brał udział w Powstaniu Wielkopolskim walcząc w kompanii dowodzonej przez Walkowskigo pod Rynarzewem, Łabiszynem i Szubinem. Po I wojnie światowej prowadził gospodarstwo rolne w Krężołach. Był prezesem Kółka Rolniczego, prezesem Towarzystwa Powstańców i Wojaków i wiceprezesem Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół" w Złotnikach Kujawskich. Zmarł 20 kwietnia 1963 roku w Krężołach. 
  183. Feliks Wódczak
  184. Józef Trzciński - ziemianin, działacz społeczny i narodowy, powstaniec wielkopolski. Urodzony 25 października 1888 roku w Ostrowie nad Gopłem. Rodzicami jego byli Józef i Helena z Prądzyńskich. Po studiach rolniczych poświęcił się pracy na roli. W 1913 roku pruska komisja kolonizacyjna wywłaszczyła go z jego majątku w Kołdrąbiu. W następnym roku kupił majątek Świerkówiec koło Mogilna. Tu dużo czasu poświęcał pracy społecznej. Stał się członkiem a następnie prezesem Kółka Rolniczego w Mogilnie. Brał bezpośredni udział w Powstaniu Wielkopolskim 1918/1919, pełniąc funkcję przewodniczącego Rady Robotniczej, członek Rady Robotniczo-Żołnierskiej oraz wiceprzewodniczącego Powiatowej Rady Ludowej w Mogilnie. Z chwilą wyzwolenia organizował polskie urzędy, administracje i szkolnictwo. W latach 1920-1922 był radcą w Ministerstwie b. Dzielnicy Pruskiej w Poznaniu. W okresie międzywojennym pełnił obowiązki prezesa Kółka Rolniczego, prezesa Rady Nadzorczej Banku Ludowego, członka Wydziału i Sejmiku Powiatowego, członka Rady Nadzorczej Spółdzielni "Rolnik", Rady Powiatowej w Mogilnie i Rady Głównej Wielkopolskiego Towarzystwa Kółek Rolniczych w Poznaniu, członka zarządu Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół" i zarządu Towarzystwa Powstańców i Wojaków w Mogilnie oraz wiceprezesa Wielkopolskiej Izby Rolniczej w Poznaniu. Działacz antysanacyjny. Prezes powiatowy i wiceprezes wojewódzki Chrześcijańskiej Demokracji. Po utworzeniu Stronnictwa Narodowego prezes powiatowy tej partii. Przyczynił się do znacznego rozwoju kółek rolniczych na Kujawach Zachodnich i Pałukach. Udzielał się również w organizacjach charytatywnych. Był m.in. członkiem Powiatowego Komitetu do Walki z Bezrobociem i przewodniczącym zarządu powiatowego Kasy Chorych. W 1936 roku ofiarował część swojej ziemi na boisko sportowe. W tym samym roku ożenił się z Wandą Filisiewicz z Mogilna. W swoich wystąpieniach publicznych zwracał uwagę na niebezpieczeństwo grożące Polsce ze strony Niemiec. Za antyhitlerowską działalność został przez Niemców aresztowany, a następnie dnia 9 listopada 1939 roku zamordowany w lasach miradzkich koło Strzelna. 
  185. Wojciech Zakrzewski, Rodzice: Zygmunt, Emilia. Ur.: 1899-11-13, Rybitwy. 03.01.1919 wstąpił w szeregi powstańcze. Brał czynny udział z bronią w ręku o oswobodzenie Strzelna i okolicy, Inowrocławia. Przydzielony do III Batalionu 59 p.p. Wlkp. w dniu 15.02.1919 brał udział w potyczkach z Niemcami na różnych odcinkach frontu kujawskiego i to pod Tarkowem, Gniewkowem, Opokami do 28.02.1919, pozostaje w jednostce do końca 1921 biorąc udział w akcjach tejże jednostki. Dowódcami byli dow. kompanii Nowak Ignacy oraz kpt. Dratwiński.
  186. Wojciech Zakrzewski - ziemianin, powstaniec wielkopolski. Urodzony w Pakości 11 listopada 1899 r. Syn Zygmunta i Emilii z domu Jażdżewskiej. W czasie Powstania Wielkopolskiego walczył w pododdziale Leona Głowackiego w 59 Pułku Piechoty Wielkopolskiej w Inowrocławiu. Mieszkał i gospodarował w Mirosławicach koło Strzelna. W latach 1935-1939 był prezesem Kółka Rolniczego w Kościeszkach oraz członkiem Towarzystwa Rolniczego Inowrocławsko-Strzelińskiego i Wielkopolskiego Związku Ziemian w Mogilnie. W okresie okupacji hitlerowskiej działał w ruchu oporu w Juszczynie koło Makowa Podhalańskiego. Po II wojnie światowej pracował w Państwowych Gospodarstwach Rolnych w powiecie Kłodzkim. Zmarł 7 kwietnia 1972 roku w Krosnowicach na Dolnym Śląsku. 
  187. Stanisław Zietkowski
  188. Stanisław Kopeć Rodzice: Wawrzyn, Apolonia Wiśniewska
    Urodzony 1899-09-26 Brudnia ( Inowrocław). Zmarł 1968 r. Brał czynny udział z bronią w ręku w Powstaniu Wlkp ( oswobodzenie Inowrocławia, walki pod Złotnikami, Nowa Wieś, Chmielniki, walki pod Tarkowem i Jeżewem). 
  189. Franciszek Radulski. Rodzice: Wojciech, Katarzyna Furmańska. Ur.: 1888-01-08, Janocin. Zweryfikowany na podstawie zeznań dwóch świadków, uczestników Powstania Wlkp. Brał udział od 02.01.1919 do 18.02.1919 w Oddziale Powstańczym w Kruszwicy. Dowódcy: Sołtysiak i Nowak Ignacy. Brał udział w oswobodzeniu Kruszwicy i okolicy. W czasie okupacji przebywał na terenie Kruszwicy i pracował jako robotnik w zakładach niemieckich. Po wyzwoleniu pracował jako robotnik w Państwowym Gospodarstwie Rybackim, z którego to zakładu przeszedł na emeryturę. W czasie okupacji hitlerowskiej narodowości polskiej nie zmieniał.
  190. Maksymilian Gorzycki, syn Teofila i Marii z domu Kemnitz, urodził się w Bachorcach, powiat inowrocławski 8.10.1900 r. Brał czynny udział z bronią w ręku w Powstaniu Wielkopolskim. W grudniu 1918 r. wstąpił jako ochotnik do oddziałów w Kruszwicy. Zorganizował grupę powstańców i stanął na ich czele, rozbroili Grenzschultz w Bachorcach. W marcu 1919 r. został przeniesiony do Poznania, 1 kompania telegraficzna. Był członkiem Związku Bojowników o Wolność i Demokrację, nr legitymacji 993/By. Ożenił się z Heleną Olosch. Zmarł w Toruniu 31.12.1980 r.
  191. Fabiszak Tomasz, syn Wawrzyńca i Zofii z domu Kumoterek, urodzony 12 listopada 1879 roku we wsi Karsk. Był Powstańcem Wielkopolskim. Tomasz mieszkał w Kruszwicy, przy ulicy Wiejskiej 19. Zmarł 21 listopada 1953 roku i został pochowany razem ze swoją żoną Agnieszką na cmentarzu parafialnym w Kruszwicy (przy Kolegiacie) w kwaterze VII/I/11.
    Podczas powstania wielkopolskiego służył jako szeregowiec. Jego nazwisko jest ujęte w wykazie Powstańców Wielkopolskich utworzonym przez Wielkopolskie Towarzystwo Genealogiczne "Gniazdo".
    Źródła informacji o Tomaszu Fabiszaku to Wojskowe Biuro Historyczne (daw. Centralne Archiwum Wojskowe), Wykaz akt powstańców wielkopolskich (maszyn.) oraz Archiwum Państwowe w Poznaniu, Zespół: Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu, sygn. 44: Ewidencja członków Związku Weteranów Powstań Narodowych Rzeczypospolitej Polskiej [nr 10168 - 16966].
    Źródło: Powstańcy Wielkopolscy
  192. Powstańcy Wielkopolscy urodzeni w Polanowice gm. Kruszwica
    Dankowski Karol. Rodzice: Ignacy, Maria. Ur.: 1901-07-24, Polanowice. W dniu 4 stycznia 1919 r. jako powstaniec wstąpił do oddziału powstańczego idącego z Kruszwicy do Inowrocławia, następnie pod Jaksicami i Złotnikami Kujawskimi, dalej brał udział w walkach pozycyjnych pod Bydgoszczą i zajęciem Pomorza. W październiku 1919 r. został w 59 pp. zwolniony, nr ewidencyjny weryfikacji 4454
    Machtel Michał. Rodzice: Antoni, Wiktoria Nawrocka. Ur.: 1889-09-16, Polanowice. Od 01.01.1919 do kwietnia 1919 brał udział z bronią w ręku w Powstaniu Wlkp. przy rozbrajaniu Niemców w Kruszwicy i okolicy oraz w walkach w Inowrocławiu i okolicy, jak Grabie, Opoki, Opoczki i inne miejscowości. Przydział służbowy miał do 9 Kompanii Baonu Nadgoplańskiego pod dow. Ignacego Nowaka. Ze względu na wiek i reklamacje cukrowni w Kruszwicy został w kwietniu 1919 zwolniony z wojska. Narodowości w czasie okupacji 1939-1945 nie zmieniał.
    Nawrocki Antoni. Rodzice: Piotr, Józefa. Ur.: 1888-12-29, Polanowice. Bierze czynny udział jako powstaniec-ochotnik przy oswobodzeniu miasta Kruszwicy i okolicy oraz Inowrocławia, a także okolicznych miejscowości w powiecie inowrocławskim, pod dowództwem kpt. Nowickiego.
    Twardowski Józef. Rodzice: Antoni, Marianna. Ur.: 1893-12-15, Polanowice. Twardowski Józef brał czynny udział z bronią w ręku w Powstaniu Wielkopolskim od dnia 29.12.1918 do dnia 18.02.1919 przy oswobodzeniu i zajęciu Kruszwicy i Inowrocławia oraz front północny pod dowództwem porucznika Owczarka. Przy oswobodzeniu Inowrocławia wzięto do niewoli całą obsadę Bezirkskommando (RKU) wraz z komendantem. Twardowski przedstawił na powyższe uwierzytelnione zaświadczenia.
    Żurawski Jan. Rodzice: Andrzej, Franciszka. Ur.: 1901-07-12, Polanowice. 06.01.1919 wstąpił w szeregi Powstania Wlkp. w Inowrocławiu, gdzie pod dow. kpt. Cymsa bierze udział w rozbrojeniu Niemców w Inowrocławiu i okolicy do 01.02.1919. Po zakończeniu Powstania Wlkp. przebywa w wojsku w 9 i 67 Pułku Piechoty do 1923. Do 1939 pracuje jako robotnik fizyczny. Zmobilizowany w 1939 do IV Pal-u w Inowrocławiu. Kampanię wrześniową przechodzi przez Kutno, Modlin i Warszawę. Pod Warszawą dostaje się do niewoli niemieckiej, po czterech tygodniach zwolniony. W czasie okupacji pracuje jako robotnik fizyczny Tartaku Miradz, gdzie pracuje do chwili przejścia na emeryturę, tj. do 1966.
    Powstańcy Wielkopolscy urodzeni w Sławsk Wielki gm. Kruszwica
    Jaszczak Kazimierz. Rodzice: Ludwik, Zuzanna. Ur.: 1896-11-02, Sławsk Wielki. W dniu 27 grudnia 1918 r. włącza się do oddz. powstańczych, jako ochotnik. Brał udział w walkach z oddz. niemieckimi na terenie miasta Poznania. Następnie, od 2 stycznia 1919 r., w oddziałach powstańczych i bierze udział w oswobodzeniu Kruszwicy i okolicy, Inowrocławia. Na odcinkach frontu, w potyczkach z Niemcami w okolicach Wielowsi, Gniewkowa, Tarkowa, Dąbrówki, Jeżewa, Broniewa, Budziaków, Lipionki, Opoków, w tzw. nadgoplańskim batalionie pod d-twem kpt. Nowickiego i Dratwińskiego. Po włączeniu tegoż batalionu w skład 59 P. P. Wlkp., pozostaje w nim nadal, do chwili zdemobilizowania w listopadzie 1921 r. w stopniu plutonowego. Zostaje ranny pod Wielowsią. Po zdemobilizowaniu wraca do rodziny i pracuje w gospodarstwie rolnym.
    Powstańcy Wielkopolscy urodzeni w Ostrowo nad Gopłem gm. Kruszwica
    Drzewicki Józef. Rodzice: Franciszek, Marianna. Ur.: 1899-03-04, Ostrowo. Kol. Drzewiecki Józef jest zweryfikowanym członkiem ZBoWiD z tytułu uczestnictwa w Powstaniu Wlkp. W/w wstąpił dnia 3 stycznia 1919 r. w szeregi powstańcze w Kruszwicy i tam z bronią w ręku bierze udział w oswobodzeniu miasta i w rozbrajaniu Niemców w okolicznych wsiach. Następnie dnia 6 stycznia 1919 r. berze udział w oswobodzeniu m. Inowrocławia pod dowództwem por. Nowaka Ignacego. Z kolei wyjeżdża na front północny i bierze udział w walkach pod Złotnikami Kujawskimi a dalej w Łabiszynie. Po zakończeniu działań powstańczych pozostaje w wojsku w charakterze podoficera zawodowego i pełni służbę w 59 pp przy orkiestrze do końca roku 1939 w stopniu sierżanta. W roku 1939 bierze udział w II wojnie światowej (kampanii wrześniowej).
    Dzióbkowski Wincenty: Rodzice: Jakub, Franciszka. Ur.: 1894-07-11, Ostrowo. W dniu 5.1.1919 r. wstąpił w szeregi powstańcze i brał czynny udział z bronią w ręku w oswobodzeniu Inowrocławia przy zdobywaniu dworca i koszar piechoty. Od dnia 10.1. do 30.4.1919 r. pełnił służbę wartowniczą w Straży Ludowej w Pakości. Następnie wstąpił jako ochotnik do 2 Baonu Telegrafistów w Poznaniu, gdzie przebywał do dnia 12.11.1920 r.
    Gołaszewski Ignacy. Rodzice: Wincenty, Marianna Jędrzejczak. Ur.: 1896-07-22, Ostrowo. 01.01.1919 wstępuje do oddziału powstańczego w Mogilnie, którym dowodził Hauptmann. Bierze udział z bronią w ręku w walkach z grenzschutzem pod Inowrocławiem, Złotnikami Kujawskimi, Brzozą oraz pod Tarkowem i Jerzewem do końca Powstania Wlkp. Po zakończeniu Powstania Wlkp. służy nadal w W.P. i zostaje zdemobilizowany w kwietniu 1923. Od 1923 do 1939 pracuje w Urzędzie Pocztowym w Piotrkowie Kujawskim. W czasie okupacji przebywa w miejscowości Brześć nad Gopłem, gdzie pracuje jako robotnik. Po wyzwoleniu wraca na poprzednią placówkę pracy zawodowej do Piotrkowa Kuj. gdzie pracuje do chwili obecnej. Dane na podstawie Książeczki Wojskowej, posiadanych legitymacji odznaczeniowych i osobistego oświadczenia.
    Jóźwiak Antoni. Rodzice: Jan, Franciszka. Ur.: 1895-06-08, Ostrowo. Uczestnik Powstania Wielkopolskiego 1918/19. W dniu 5.01.1919 r. wstąpił w szeregi powstańcze w Inowrocławiu, gdzie brał czynny udział z bronią w ręku przy oswobodzeniu miasta Inowrocławia przy zdobywaniu dworca kolejowego i koszar piechoty. Od dnia 10.01.1919 r.brał udział w walkach na froncie pod Złotnikami Kujawskim do 15.01.1919 r. Następnie z powodu rany wraca do koszar. Od 10.06.1919 r. do 12.01.1921 r. służba czynna w W.p. - 14 bat. saperów w Poznaniu.
    Kostrzycki Walenty. Rodzice: Antoni, Pelagia Panfil. Ur.: 1899-02-04, Ostrowo. Ochotniczo walczył w styczniu 1919 pod dow. Nowickiego o oswobodzenie Inowrocławia. Dnia 4.02.1919 wcielony do zorganizowanego w Biedrusku 57 p.p. Po zakończeniu wojny został zwolniony 29.07.1922 do rezerwy. Udział w Powstaniu udokumentował wyciągiem z książeczki wojskowej PKU Poznań - Miasto z 9.04.1923.
    Matuszak Leon: Rodzice: Józef, Konstancja Stolarska. Ur.: 1900-02-16, Ostrowo. Od 12.01.1919 brał udział w Powstaniu Wlkp. Wstąpił do 5 p.p. Strzelców Wlkp. w Inowrocławiu, z przydziałem do 8 Kompanii Strzeleckiej dowodzonej przez por. Włodarka, później por. Goterskiego. Brał udział w walkach frontu "Kujawy". Od 1945 pracował jako robotnik rolny w PGR w Ostrowie, gdzie pracował do przejścia na emeryturę.
    Mróz Józef. Rodzice: Franciszek. Ur.: 1901-05-11, Ostrowo. 04.01.1919 jako ochotnik z bronią w ręku bierze udział w walkach powstańczych o Poznań, Gniezno, Nakło, Rynarzewo pod dowództwem mjr. Sławińskiego. Pracuje jako ślusarz-spawacz w Tramwajach Miejskich w Bydgoszczy.
    Mróz Marcin. Rodzice: Franciszek, Marianna Lutomska. Ur.: 1895-10-20, Ostrowo. Marcin Mróz brał udział w Powstaniu Wielkopolskim od dnia 28.12.1918 r. walcząc na szlaku od Strzelna - Kruszwica do Inowrocławia pod dow. Owczarskiego., a pod Inowrocławiem jako sanitariusz przydzielony został do mjr. dr. Sikorskiego. Otworzyli punkt opatrunkowy w Kruszwicy w szkole. Po oswobodzeniu Inowrocławia brał udział do końca walk powstańczych na odcinku Złotniki Kujawskie.
    Olszanowski Franciszek. Rodzice: Józef, Marianna. Ur.: 1901-12-31, Ostrowo. W dniu 5.01.1919 wstąpił w szeregi powstańcze. Brał czynny udział z bronią w ręku przy oswobodzeniu miasta Inowrocławia w zdobywaniu poczty, dworca i koszar piechoty. Od 10.01.1919 do 18.02.1919 brał udział w walkach na froncie pod Złotnikami Kujawskimi. Następnie wstąpił jako ochotnik do 5 p.p. i brał udział w potyczkach z Niemcami na rożnych odcinkach jak: Tupadły, Broniewo, Opoczki i Opoki. Członek ZBoWiD oddział Inowrocław.
    Pawlak Franciszek. Rodzice: Wojciech, Franciszka. Ur.: 1892-02-11, Ostrowo. Pawlak Franciszek wstąpił jako ochotnik do Powstania Wielkopolskiego dnia 28 grudnia 1918 r. i brał czynny udział z bronią w ręku do dnia 27.02.1919 r. w walkach pod Inowrocławiem, Złotnikami Kujawskimi, Łabiszynem, Chodzieżą, front Nadnotecki pod dowództwem por. Wypijewskiego, kpt. Raszewskiego i kpt. Rosy.
    Pawlak Józef. Rodzice: Wojciech, Franciszka. Ur.: 1902-03-17, Ostrowo. W dniu 5.01.1919 r. wstąpił w szeregi powstańcze w Inowrocławiu. Brał czynny udział z bronią w ręku w oswobodzeniu m. Inowrocławia przy zdobywaniu dworca. Od dnia 10.01.1919 r. w walkach na froncie pod Złotnikami Kujawskimi. Potem wstąpił jako ochotnik do 5 p.p. i brał udział w potyczkach z Niemcami pod Kaczkowem i Ostrowem.
    Rakowski Józef. Rodzice: Michał, Józefa Gałgańska. Ur.: 1897-02-08, Ostrowo. Nr weryf. 3906. Uczestnik Powstania Wielkopolskiego 1918/19 r. Brał czynny udział przy oswobodzeniu Inowrocławia i okolicy, Gniewkowa, Tarkowa. Jest czynnym członkiem Związku Bojowników o Wolność i Demokrację - koło w Janikowie
    Rogalski Piotr. Rodzice: Michał, Rozalia Mrówczyńska. Ur.: 1896-11-26, Ostrowo. Kol. P. Rogalski brał udział w Powstaniu Wielkopolskim w walczył z grenzschutzem przy oswobodzeniu Kruszwicy i Inowrocławia a następnie w szeregach 5 Pułku Strzelców Wlkp. na froncie zachodnim i południowym.
    Stawiński Antoni. Rodzice: Szczepan. Ur.: 1895-12-30, Ostrowo. Antoni Stawiński brał czynny udział w Powstaniu Wielkopolskim z bronią w ręku. W dniu 3.01.1919 r. brał udział w oswobodzeniu Kruszwicy, pod dow. Nowickiego. W dniu 6.01.1919 r. brał udział w walkach pod Złotnikami. Poza tym cały czas Powstania był jego czynnym uczestnikiem i walczył z bronią w ręku. Po Powstaniu został wcielony do 1. baonu pogranicznego , z tego baonu powstał 1. pułk strzelców bytomskich.
    Urbański Józef. Rodzice: Jan, Franciszka. Ur.: 1880-02-29, Ostrowo. Urbański Jan brał czynny udział z bronią w ręku w Powstaniu Wlkp. od 03.01.1919 i walczył w Kompanii Kruszwickiej pod Inowrocławiem, pod dow. ówczesnego sierżanta Rutkowskiego Emila. 05.01.1919 został ranny w biodro w walkach o Inowrocław. Po wyzdrowieniu służył od czerwca 1919 w oddziale Obrony Krajowej w Kruszwicy do 1921. Po rewolucji niemieckiej zorganizował Straż Obywatelską w gminie Ostrowo nad Gopłem i był jej komendantem do wybuchu Powstania Wlkp.
    Więzowski Kazimierz. Rodzice: Maciej, Marianna. Ur.: 1898-01-04, Ostrowo. 05.01.1919 wstąpił w szeregi powstańcze. Brał czynny udział z bronią w ręku w oswobodzeniu Inowrocławia przy zdobywaniu poczty i koszar. Od 10.01.1919 do 12.02.1919 brał udział w walkach na froncie pod Złotnikami Kujawskimi. Potem wstąpił jako ochotnik do 5 p.p. i brał udział w potyczkach z Niemcami na różnych odcinkach, jak: Tarkowo, Broniewo, Kaczkowo i w okolicy. Od maja 1919 pracował jako robotnik fabryczny w Cukrowni Wierzchosławice do 1950. Od 1950 zwolniony został jako inwalida niezdolny do pracy i obecnie jako rencista zamieszkuje w Ostrowo k. Gniewkowa, pow. Inowrocław.
    Wikarski Stanisław. Rodzice: Jan, Helena. Ur.: 1898-04-24, Ostrowo. Uczestnik Powstania Wlkp. 1918/1919. Brał czynny udział z bronią w ręku w oswobodzeniu Inowrocławia i na froncie pod Łabiszynem i Nakłem w dniach od 06.01.1919 do 1921.

W stworzeniu listy powstańców wielkopolskich pomagali mieszkańcy Kruszwicy i okolic, krewni żołnierzy - za co serdecznie dziękuje. Korzystałem również z publikacji H. Łady, Wybitniejsi działacze organizacji rolniczych na Kujawach 1864-1939, Inowrocław 1984; Monografii Kruszwicy, pod. red. J. Grześkowiaka, Toruń 1965; Dziennika Kujawskiego, różnych numerów; Publikacji Wielkopolski Powstaniec, Poznań 2006; Wspomnień i dzienników powstańców: Soltysika, Trojanowskiego, Nowickiego i innych; N. Trojanowski, Moje wspomnienia, Strzelno 1997; A. Czubiński, Powstanie Wielkopolskie, Poznań 1988; Towarzystwo Pamięci Powstania Wielkopolskiego, Kalendarium z 2008 r., M. Rezler, Powstanie Wielkopolskie, Poznań 2008; A. Czubiński, B. Polak, wybrane publikacje o powstaniu, Poznań 1983., Spis mogił powstańców na stronie http://groby.radaopwim.gov.pl/ Lista odznaczonych powstańców na stronie http://powstancy-wielkopolscy.pl/http://powstaniewielkopolskie.eu/ http://www.gloswielkopolski.pl/  http://szukajwarchiwach.pl/ http://www.powstaniewielkopolskie.pl/ http://www.wtg-gniazdo.org/ Ł. Grzegorz. Słów kilka na temat historiografii Powstania Wielkopolskiego, 1996., A. Czubiński, B. Polak, Słownik biograficzny powstańców wielkopolskich 1918/1919. Odpowiedzi na interpelacje, wnioski i zapytania złożone w trakcie XXX sesji Rady Miejskiej w Kruszwicy, 29 stycznia 2009, lista miejsc pamięci, którymi opiekuje się gmina Kruszwica.


5 komentarzy:

  1. W biogramie dra Bogdana Amrogowicza powtarzany jest za Henrykiem Ładą błąd o miejscu urodzenia się w Bągarciku koło Wągrowca. Otóż, Bogdan urodził się owszem w Bągarciku, ale w powiecie sztumskim. Tak między innymi zapisano w jego akcie małżeństwa, przechowywanym w Archiwum Państwowym w Poznaniu.
    Przepraszam za swój głos, ale aktualnie zajmuję się Amrogowiczami i Rzeszynkiem. Będzie bardzo ciekawy materiał o tym ziemiańskim rodzie.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Na nowej liście zostaną naniesione poprawki, dziękujemy za sprostowanie.

      Usuń
  2. Dziękuję za ta stronę odnalazłem tu dziadka i wujka z Kruszwicy.Stanisław Degórski

    OdpowiedzUsuń
  3. Szukam informacji na temat dziadka Dolny Wincenty z Kobylnik jest na liście powstańców ..prawdopodobnie za udział w powstaniu mógł zostać przez Niemców ok 40 roku zesłany i zamordowany w obozie

    OdpowiedzUsuń
  4. mój adres slakot58@wp.pl dot Dolny Wincenty

    OdpowiedzUsuń