Historia Szkoły Podstawowej im. Armii Krajowej w Chełmcach

Najstarsza wzmianka o działalności szkolnej pochodzi z około XV wieku. Szkołę utrzymywał wówczas proboszcz z własnych funduszy, a zajęcia odbywały się najprawdopodobniej w budynkach kościelnych.

Z zapisków kościelnych dowiemy się również, gdzie stał budynek szkoły w XIX wieku tzw. dom gminny (przetrwał on do dziś, na ulicy zwanej przez mieszkańców Kozią lub Zdrojową).

Rozbiory sprawiły, że Chełmce znalazły się na granicy prusko-rosyjskiej. W szkole uczyli Niemcy. Do wybuchu Wielkiej Wojny jeżyk niemiecki stał się obowiązującym językiem wykładowym. Młodzież i rodzice zbuntowali się przeciwko germanizacji języka, a także prowadzeniu Mszy w tym języku na Kujawach (np. Września, Wola Wapowska). W strajku brali udział Władysław Kępski, Władysław Stanny, Antoni Mielcarek. Dzieci nie chciały się modlić po niemiecku, za co rodzice płacili kary finansowe. Mimo to nie ustąpiono.

W roku 1906 oddano do użytku nowy budynek szkolny przy drodze na Morgi, naprzeciwko kościoła św. Katarzyny (czerwona cegła). Szkoła mieściła trzy sale lekcyjne, dwie na piętrze oraz jedną na parterze. Przez pewien okres w budynku działał urząd pocztowy.

Wojna sprawiła, że do szkoły nie wolno było uczęszczać Polskim dzieciom, nieliczna młodzież uczęszczała jednak do szkoły znajdującej się w Tarnówku. Część uczyła się w domach. Po wojnie szkoła ponownie otworzyła drzwi dla młodzieży, która rozpoczęła naukę w 1939 roku, przed jej wybuchem. Liczne klasy powojenne nie mieściły się jednak w starym budynku. Dla nich otworzono barak zastępczy. W taki sposób dzieci uczyły się do 1952 roku.

Już w 1949 roku rozpoczęła się budowa nowego obiektu oświatowego w Chełmcach. Wzniesiono go tuż obok starej ceglanej szkoły. Z braku funduszy została zbudowana tylko 1/3 projektu projektu. Część północna z czterema klasami. Prace trwały 2 lata. Instalację elektryczną i część nowych remontów przeprowadzono jednak dopiero 5 lat później.

Szkoła od 3 listopada 1959 roku działała pod szyldem Szkoły Przysposobienia Rolniczego na prawach państwowych. Były to kursy dwuletnie. Zamknięto ją w październiku 1961 roku.

Kolejne modernizację miały miejsce w 1986 roku. Założono wówczas centralne ogrzewanie i doprowadzono sieć hydrauliczną do sal. W 1991 roku pojawił się pierwszy numer gazetki szkolnej (Wielokropek), a 19 października 1993 roku otwarte zostało nowe skrzydło szkoły (sanitariaty i szatnia). Sale gimnastyczną rozpoczęto budować w 1998 roku.

Ciekawostką związaną ze szkołą jest rozpoczęcie roku szkolnego, który rozpoczyna się od Mszy św. w kościele. Tak jak w latach pięćdziesiątych. Zakończenie roku również poprzedzone jest mszą. Między 1957-58 lekcje religii odbywały się w szkole. Po 1958 religie proboszczowie nauczali w salce katechetycznej. Religia wróciła do szkół, po przywróceniu konkordatu. Przedszkole od niedawna włączone zostało do szkoły podstawowej, jako oddział przedszkolny. W 1996 roku szkoła otrzymała imię Armii Krajowej. Sztandar ufundowali państwo Knoblowie, to dzięki ich inicjatywie szkoła otrzymała imię AK. W szkole istnieje Izba Pamięci poświęcona patronom szkoły.

Kierownicy i dyrektorzy placówki oświatowej w Chełmcach:

Do 1945 roku Tadeusz Mentkowski i Wojciechowski

1945- 1946 Ignacy Trawka

1946-1969 Leon Konieczyński

1969-1985 Wacław Organiściak

1985-1991 Henryk Jaszczak

1991-1993 Maciej Smoleń

1993-2013 Grażyna Strzelczyk

2013-2015 Beata Rubacha

Źródła:

Jednodniówka wydana z okazji nadania imienia szkole podstawowej w Chełmcach, Nasza Szkoła, 4.05.1997.

http://www.spchelmce.republika.pl – portal szkoły.

Wspomnienia absolwentów.

Opracowanie: Bartłomiej Grabowski