poniedziałek, 26 czerwca 2017

Nauka pływania w Kruszwicy 1939 r.

W Kruszwicy w czerwcu 1939 r. w ramach akcji przeprowadzonej przez Polski Związek Pływacki, udzielano nauki pływania. Naukę pływania udzielano codziennie, od dnia 26 czerwca. Akcja skierowana była głównie dla młodzieży w różnym przedziale wiekowym. Zgłoszenia do nauki pływania przyjmował miejski instruktor wychowania fizycznego p. Edmund Barałkiewicz oraz dzierżawca plaży letniej p. Nowak.

„Pływanie to sport piękny i zdrowy” zachęcali pomysłodawcy. Szczególnie zachęcano do brania lekcji pływania chłopców w wieku poborowym: „dobry żołnierz-pływak jest bardzo pożądany w obronie kraju. Do nauki pływania zachęcano całą społeczność kruszwicką, w ten sposób miało być mniej wypadków utonięć.




Apel do młodzieży 27 czerwca 1939 r. źródło Dziennik Kujawski nr 145:

„wyjątkowa sytuacja na terenie międzynarodowym, zmusza Państwa pokojowo nastawiane do wytężonej czujności, wszystka młodzież niezrzeszona winna jak najprędzej znaleźć się w organizacjach wychowania fizycznego i przysposobienia wojskowego. Wybór organizacyj najwięcej odpowiadających kandydata jest liczny, więc liczne winny być zgłoszenia.”


Oprac. B. Grabowski, Dziennik Kujawski nr 145, z czerwca 1939 r. Fot. NAC moda plażowa w latach 30tych.

wtorek, 20 czerwca 2017

Józef Siej (1953-2017)

Dziś pożegnaliśmy Józefa Sieja, regionalistę, miłośnika historii, byłego radnego Inowrocławia, członka zarządu oddziału Towarzsytwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego. aktywnego działacza na rzecz dziejów Kujaw i powiatu inowrocławskiego.

Nadgoplańskie Towarzystwo Historyczne wielokrotnie współpracowało z panem Siejem. Był człowiekiem czynu, dzieliliśmy jego pasję, dla młodych regionalistów był i będzie wzorem współczesnej pracy historycznej.

Zmarł w wieku 64 lat, pochowany na cmentarzu parafialnym św. Mikołaja, ulica Marulewska. Jego najbardziej znane projekty: strona internetowa http://www.inowroclawfakty.pl, koordynator filmu „Makabryczna Noc” zagrał jedną z ról, inicjator i uczestnik kwesty na renowację zabytkowych grobów.


Będzie nam brakowało jego wsparcia i życzliwości, sposobu postrzegania świata i przede wszystkim historii – Zarząd i Członkowie Nadgoplańskiego Towarzystwa Historycznego. 

sobota, 10 czerwca 2017

Wielka Kruszwica - połączenie gmin 1934 r.

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 17 maja 1934 r. gmina Kruszwica-wieś i Kruszwica-Grodztwo włączone zostały w całości do terytorium miasta Kruszwicy. Miasto liczyło wówczas około 5000 mieszkańców. O połączenie zabiegało miasto. Od tego czasu mieszkańcy włączonych gmin mogli załatwiać wszystkie sprawy administracyjne w Zarządzie Miejskim.

Kurier Warszawski pisał: „Kruszwica to najczyściejsze miasto w Polsce”. Kruszwiczanie mieli nadzieję, że zaniedbane włączone gminy również poprawią swą estetykę i w całości będą podobne do miasta. Rada Miasta miała na najbliższym posiedzeniu ustalić nazwy dla ulic i placów przyłączonych terenów.


Oprac. B. Grabowski, źródło Kurier Warszawski i Dziennik Kujawski z czerwca 1934 r. Fot. nadesłana, kazimierzowska wieża lata 30-te XX wieku.

piątek, 9 czerwca 2017

Boże Ciało nad Gopłem w okresie przedwojennym

Święto Oktawy Bożego Ciała w czerwcu 1937 roku parafianie brzescy wraz ze swym proboszczem księdzem Ziarniakiem rozpoczęli uroczystą procesją w kościele, w Ostrowie nad Gopłem. Ksiądz Ziarniak uroczystą sumę rozpoczął o godzinie 10:00, potem zabrzmiały dzwony kościoła, był to znak dla drugiej barwnej procesji, która przeszła przez wieś Ostrowo do ołtarzy ustawionych przy pałacu dr. Trzcińskiego, domach dominialnych, a ostatni ołtarz przy kostnicy. Na czele procesji szły dzieci szkolne i wychowawcy, organizacje zawodowe i kościelne z sztandarami i chorągwiami, oraz niesione były piękne feretrony. Za celebransem ks. prob. Strechlem postępowali panowie z patronatu i rada parafialna oraz tłum wiernych obydwu parafii. Brukowana ulica, która była przystrojona, tak jak cała wieś dodawały procesji uroku. Pierwsze trzy ewangelie odśpiewał ks. prob. Ziarniak, a ostatnią ks. prob. Strechl po czym udzielił celebrans błogosławieństwa.

Niemniej uroczyście obchodziła parafia brzeska w ostatnią niedzielę – święto Jezusa Eucharystycznego. Udział w tej uroczystości wzięli parafianie ostrowscy ze swym proboszczem ks. Strehlem. Po sumie procesja ruszyła do pałacu pp. Miechów, ogrodu p. Balona domu dominialnym i przy bramie cmentarnej, wcześniej przechodząc przes wieś. ks. celebrans Strehl niósł piękną nową monstrancję Najśw. Sakrament w kolejnej asyście prowadzili przedstawiciele wszystkich stanów, a szpaler utrzymywała Ochotnicza Straż Pożarna z Jerzyc. Trzy ewangelie odśpiewał ks. prob. Ziarniak, czwartą ks. prob. Strehl. Procesję zakończono podniosłym hymnem „Te Deum laudamus”.


Oprac. B. Grabowski, na podstawie Dziennik Kujawski z czerwca 1937 r., nr 129. Fot. 1) procesja Bożego Ciała nadesłane, czasy przedwojenne, 2) ksiądz Dobromir Ziarniak (1906-1985), w parafii brzeskiej od 1936 r. do wybuchu II wojny światowej.

czwartek, 1 czerwca 2017

Sportowa Kruszwica 1939 rok

Dnia 1 czerwca 1939 r. Dziennik Kujawski opisał ciekawą imprezę zorganizowaną przez towarzystwa sportowe z miasta Kruszwicy, urządzoną przez Miejski Komitet Przysposobienia Wojskowego i Wychowania Fizycznego.

Zawody sportowe rozpoczęto oficjalnym hymnem oraz wciągnięciem flagi na maszt ustawiony przy trybunie sędziowskiej. Zawody odbywały się pod kierownictwem chorążego Pawlaka i kierownika Jackowiaka, przy obecności przewodniczącego Miejskiego Komitetu burmistrza Borowiaka.

Do konkurencji sportowych, które wówczas włączono do uroczystości należały między innymi bieg na przełaj na 2000 metrów, bieg na 100 metrów, pchnięcie kulą, skok w dal.

Zawody zakończyły się przemową burmistrza Borowiaka, który dokonał również wręczenia dyplomów i nagród.

Ciekawe, że obok Sokołów, w zawodach wzięły udział członkinie Przysposobienia Wojsk, pracownice fabryki win Henryka Makowskiego.


Opracowanie Bartłomiej Grabowski, źródło: Dziennik Kujawski, 1 czerwca 1939 r. Fot. członkowie Akademii Wychowania Fizycznego, Warszawa,  lata 30-te XX wieku, autor. P. Orbert, Warszawa.