piątek, 8 kwietnia 2016

Układ przestrzenny zamku kruszwickiego XIV-XVI w.

Kruszwicka warownia została zbudowana z inicjatywy Kazimierza Wielkiego, tuż po pokoju kaliskim w 1343 roku. Wspaniały kompleks kujawski składał się z potężnej wieży z wielobocznym obwodem murów, bramą zamkową oraz budynkami południowym, północnym i wschodnim.

Kazimierzowski Zamek Gotycki powstał na dawnej części wzgórza grodowego, na nieregularnym rzucie wieloboku o powierzchni ok. 0,37 ha. Wzgórze podniesiono o 4 metry. Powstała także fosa, która otaczała zamek. Stare mury kamiennej wieży wzmocniono cegłami na cokole z narzutowych kamieni. Koronę murów kończyły typowe dla tego okresu prostokątne blanki. W południowej części muru znajdowała się prawdopodobnie wieża lub baszta, również zakończona blankami. W południowo-zachodniej części zamku mieściły się dwie potężne przypory. Brama mieściła się w północnej części obwodu muru, flankowana przez wieżyczkę na skarpie. W późniejszym czasie dobudowano do warowni czworoboczne przedbramie i most zwodzony.

Dzisiejsza zwana potocznie przez kruszwiczan „Mysia Wieża” została nadbudowana ceglanym, ośmiobocznym trzonem, zwieńczonym hurdycją z wysokim, ostrosłupowym dachem. Do obwodowych murów dostawiono od wewnątrz 3 budynki zamkowe: południowy, główny pałac – budynek o podwójnym, dwuspadowym dachu z wieżyczką na przekątniowej przyporze muru obwodowego oraz dwiema wieżyczkami, flankującymi elewację frontową (północną). Jeszcze w średniowieczu do jego elewacji północnej wzdłuż muru obwodowego dostawiono prostopadle niewielkie, niepodpiwniczone zachodnie. Kuchnia zamkowa znajdowała się od wschodu przyległego budynku. Główna wieża pełniła funkcję więzienia oraz ostatecznej obrony.

Pomiędzy wieżą a budynkiem bramnym wzdłuż północnego odcinka muru usytuowany był niski, podłużny budynek gospodarczy, kryty pulpitowym dachem. Podobny obiekt istniał w pobliżu przy budynku wschodnim w okolicy kuchni zamkowej. Budynek bramny znajdował się w północno-wschodniej części obwodu . Bardzo prawdopodobne, że na dziedzińcu stała drewniana łaźnia zamkowa. Zamek uległ pożarom w 1519 i 1591 roku, ale został odbudowany.

Źródła:

  • Na podstawie rekonstrukcji przestrzennej, Zamek W Kruszwicy, M. Małachowicz, R. Karnicki, 2013 r.
  • W. Dzieduszycki, M. Maciejewski, M. Małachowicz, Zamek Kruszwicki, Kruszwica 2014, s. 89-90.
  • Fot. Bartłomiej Grabowski (2016 r.)

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz