piątek, 9 października 2015

Pałac Sukowy - rys historyczny wsi

Wieś położona jest na południe od Kruszwicy i składa się z dawnego majątku Sukowy i przyłączonej do niego Rechty. Dokładniej wieś położona jest w województwie kujawsko-pomorski , w gminie Kruszwica. Około 1,5 km na zachód od drogi prowadzącej z Kruszwicy do Skulska. Pierwszą wzmiankę dotyczącą wsi znajdujemy w Słowniku Geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich.

Wzmianka o wsi pochodzi z 1357 r. kiedy to wieś nazywała się Solcow lub Sulkow, a właścicielami byli Mikołaj i Władysław z Sukowy. W 1436 roku pojawia się nazwa Sukowo, a jako właściciele figurują Mikołaj i Chwał. W 2 poł. XVI w. Sukowy mają następujących właścicieli: Grabska, Wojciech Łaski Vel Łęski, i Wójciński.

Około 1676 r. majętność Sukowy posiadała wdowa Grabska z córką. W 1786 r. panem na Sukowach został Józef Wilksicki, po nim odziedziczyły majątek jego córki Maria Zambrzuska, Victoria Jastrzębowska , Anna Wiliksicka i Jozefata Wiliksicka. W ciągu niedługiego czasu majątek szybko zmieniał właścicieli, a byli nimi kolejno; Joseph von Chmielicki i Anna Chmielicka z domu Rakowska, Josef von Zawadzki i Bona z domu von Karlowska.

W pierwszej poł. XIX w., dokładnie w 1837 r. Sukowy liczyły 13 dymów i 130 mieszkańców. Wraz z Rechtą (5 dymów i 27 mieszkańców) tworzyły okręg dworski. W latach 1852-1858 cały okręg liczył około 215 mieszkańców. W 1859 r. nowym właścicielem majątku został Wladislaus von Zawadzki. W 1865 r. w Sukowach znajdowały się następujące zabudowania : pałac z obszernym podwórzem , 8 domów dla służby folwarcznej , łaźnia , kuźnia , 3 stodoły , spichrz i 14 innych budynków gospodarczych . W latach 1865 i 1866 trwała dalsza rozbudowa majątku.




W 1869 r. majętność należała do Josepha von Trzebińskiego i Marii z domu Ziembowskiej. W tym samym roku majątek nabył Wojciech Albrt Dzirżykaj von Morawski. Nowy właściciel wybudował cegielnie, 2 chlewnie i dwa inne budynki gospodarcze. W 1887 r. dobra stanowiły własność Augusty von Pelet-Narbonne z domu Bjerck z Hanoweru. W 1890 r. majątek Sukowy przeszedł na własność Józefa Leclercqa, który urodził się 26 IV 1865 roku w Olne (Belgia). Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości i po powstaniu wielkopolskim, Józef Leclercq wystąpił o przyznanie obywatelstwa polskiego, które otrzymał. W czasie jego rządów w skład majątku wchodziły 4 wsie : Sukowy, Rechta, Słabęcin i Baranowo, razem 1161 ha. Ponadto majątek posiadał spichrz nasienny z urządzeniami czyszczącymi, zakład suszący, aparat do suszenia zboża z mechanicznym napędem. Majątek posiadał również centralę elektryczną i 91 budynków gospodarczych. Gospodarstwo działało intensywnie i jak na ówczesne czasy było gospodarstwem wzorcowym. Czysty dochód wynosił 7199 talarów. Pan na Sukowach wydatnie przyczynił się do powstania miejscowej szkoły, często wspomagał jej uczniów. W latach 20tych XX w. Leclerq przekazał na cele filantropijne 100 tys. marek powiatowi strzelińskiemu. Ponadto troszczył się o warunki socjalno-bytowe pracowników majątku. Józef Leclerc zmarł 4 maja 1928 r. w Maren (Włochy), pochowany został w Polsce, w Sukowach. Po jego śmierci majątek odziedziczyła jego żona Luize, która zamieszkiwała w pałacu do swojej śmierci w 1942 r. Małżonkowie Leclercq pochowani są w parku przy stawie nieopodal dworu, nagrobek istnieje do dziś. Po rodzicach majątek przeszedł w ręce córki Małgorzaty., która opuściła Polskę w 1945 r. Od 1946 r. majątek przeszedł w ręce Skarbu Państwa Polskiego, ziemię rozparcelowano, a pałac zamieniono na mieszkania.

W 1962 r. wieś Sukowy zelektryfikowano. Prace instalacyjne rozpoczęto na początku grudnia 1961r., ukończono w połowie lutego 1962r. Prąd włączono 16.03.1962r. W latach 60-tych w czynie społecznym została rozbudowana szkoła. W styczniu 1975 r. we wsi Sukowy wybudowano nowy , duży sklep spożywczy. Inwestorem była Gminna Spółdzielnia Samopomoc Chłopska w Kruszwicy. W 1991 r. mieszkańcy sumptem społecznym wybudowali sieć telefoniczna wraz z centralą o pojemności 60 numerów. W roku 1993 wybudowano sieć wodociągową, a w roku 2004 została wybudowana sieć kanalizacyjna. Obecnie wieś Sukowy liczy około 500 mieszkańców.

Nagrobek Józefa Leclercq


Pałac barokowy, zespół dworski i folwarczny, nr rej.: 183/A z 15.06.1986. Zbudowany na planie prostokąta z parterowymi skrzydłami. W środkowej części budynek jest piętrowy z mieszkalnym poddaszem, nakryty dachami mansardowymi z powiekami i wejściem z kolumnowym portykiem zamkniętym tarasem. W pobliży znajduje się park krajobrazowy z 4 ćw. XIX w., o pow. 5,8ha. Nie zachował się tu dawny układ komunikacyjny, park jest zdziczały i zaniedbany. Parkowy starodrzew nadal stanowi około 300 drzew, w wieku 100-150 lat. Są to głównie wierzby białe, olchy czarne, klony pospolite, jesiony wyniosłe, oraz kasztanowce białe. W podszycie rosną bzy lilaki, karagany syberyjskie, śnieguliczki białe, oraz róże dzikie. W Sukowach znajdziemy także remizę strażacką z 1915 r. Dom mieszkalny z 1926 r. 2 magazyny zbożowe z pocz. XX w. Oborę, obecnie magazyn zbożowy z 1910 r. Rozdzielnia elektryczna z pocz. XX w.

Źródła:
  2. Fot. Marek Kujawa
  8. Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego



at
Labels:

2 komentarze:

  1. Unknown17 kwietnia 2016 14:49

    Dziękuję za przybliżenie historii wsi Sukowy. Dodam, że inicjatorem stworzenia telekomunikacji był m.in. mój dziadek Bronisław Pietryk, który jako pierwszy miał we wspólnocie Mieszkaniowej 31-32 antenę sieci Netia i tym samym stacjonarny telefon z którego korzystali mieszkańcy w potrzebie. Znam całą historię tej wsi, bo pokoleniowo była przekazywana. Zastanawiam się tylko dlaczego w opisie pominięty jest jeden z właścicieli, czyli Gustaw a był. Informację tę zarejestrowało Towarzystwo historyczne z Poznania znacznie wcześniej od Państwa Towarzystwa. Informacja znajduje się na stronie Zabytki. Strona ta jest poswiecona dziejom wsi Sukowy, jej promocji i sprawom obecnych mieszkańców.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Anonimowy17 kwietnia 2016 22:06

      Pani Arleta, zgadza się dziadek był jednym z inicjatorów ale sieci telekomunikacyjnej TP.Z tego co pamiętam to sprawował nawet pieczę nad centralą telefoniczną,która znajdowała się w palacu na parterze od strony stawu.Tam gdzie kiedyś mieszkali p.Kwiatkowscy ��

      Usuń

Subskrybuj: Komentarze do posta (Atom)