Po obchodach 3 Maja w Kruszwicy i Chełmcach 1938 r.

Dnia 3 maja 1938 r. odbyły się uroczystości w Kruszwicy. Zgodnie z programem ruszył pochód licznych miejscowych stowarzyszeń i organizacji z hotelu „Gopło”. Maszerowano przy dźwiękach orkiestry sokolej pod dowództwem por. rez. p. Jana Paprockiego. W pochodzie wzięły udział korporacje miejskie na czele z p. burmistrzem Borowiakiem. Szczególną uwagę zwracała liczna grupa narodowców, oklaskiwana przez publiczność. Uroczystą mszę św. odprawił ksiądz Nowak, a okolicznościowe kazanie wygłosił ksiądz Łój. Po powrocie z nabożeństwa odbyła się defilada, którą odebrał burmistrz Borowiak z kpt. Nowickim, jako pow. kmat. PW. z Inowrocławia w otoczeniu korporacji miejskiej oraz z prezesami miejscowych organizacji. Po południu na „Letnisku nad Gopłem” odbyły się zawody sportowe zorganizowane przez Miejski Komitet PW. pod kierownictwem p. chór. Pawlaka. Wyniki: w biegu na 2000 metrów pierwsze miejsce zajął Florian Pijarowski z czasem 6,45, drugi był Edmund Śmigielski. W biegu na 3000 m. pierwszy dobiegł Czesław Zuhlke (KSM) w czasie 8,27, drugie miejsce zajął Jan Lewandowski (Z.S.). W biegu na 100 m. pierwszy był Bogdan Rzymkowski z czasem 12.1 s. (SOKÓŁ). W pchnięciu kulą zdobył pierwsze miejsce Bogusław Jańczak (KSM) 10,55 m. Skok w dal pierwsze miejsce Bogusław Jańczak (KSM) 5,62 m.Trójbój wojskowy pierwsze miejsce (KSM) 140 pkt. Drugie miejsce Tow. Gimn. Sokół 139 pkt. Trzecie miejsce O>S>P> 129 pkt. W kwalifikacji ogólnej miało KSM 230 pkt. Za trójbój wojskowy przyznano puchar wędrowny ofiarowany przez dyr. p. Krzymuskiego Kat. Stowarzyszenie Młodzieży Męskiej. Zawodników biorących udział w zawodach było 46. W zawodach strzeleckich zespołowych o mistrzostwo miasta Kruszwicy, które odbyły się dnia 1-go maja 1938 r. na Strzelnicy Bractwa Kurkowego pierwsze miejsce zdobył związek Strzelecki 185 pkt.

Podobne obchody odbyły się również we wsi Kujawskiej. Przykładowo w Chełmcach obchody 3-Majowe rozpoczęto od tradycyjnego udekorowania domów flagami narodowymi, a okna nalepkami T. C. L. O godzinie 9:30 na dziedzińcu szkolnym zebrały się miejscowe organizacje ze sztandarem skąd na czele z muzyką pomaszerowały do kościoła na mszę, którą odprawił proboszcz ksiądz Pałkowski. Proboszcz wygłosił płomienne kazanie. Po Mszy Św. Udano się do szkoły, gdzie odbyła się akademia, którą zagaił i powitał gości prezes Pow. i Wojaków p. S. Kempski. Orkiestra przygrywała „Jeszcze polska Nie zginęła”, druhna z KSM, Zielińska wygłosiła piękna deklamację pt. „Budujemy miłej ojczyzny dom”. Śpiewały również dzieci, głównie pieśni patriotyczne. Natomiast referat o konstytucji wygłosił p. Śniałowski. Czytane były również wiersze, p. Gutowska z KSM zaprezentowała „Boga Rodzica”. Na zakończenie uroczystości wzniesiono okrzyk na cześć Najświętszej Rzolitej i Jej Prezydenta oraz Marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego - „pieśnia „Boże coś Polskę” zakończono akademię. Wieczorem odbyła się zabawa taneczna Tow. Powst. I Wojaków na salce p. Smyka. Zysk z zabawy przeznaczono na dozbrojenie armii polskiej.

Materiały zebrał B. Grabowski, źródło Dziennik Kujawski z 7 maja 1938 r. nr 104. Fot. Archiwum Państwowe w Lublinie, pochód 3-Majowy przed wojną.