Literatura rycerska Polski, niewątpliwie jest częścią wielkiej literatury europejskiej tamtego okresu. Świadczyć może o tym fakt przenikania pewnych wzorców i postaw do świadomości kulturowej, będących jednocześnie już na ugruntowanej pozycji u naszych sąsiadów. Widać to na przykładzie powieści o Walterze, królu Hunów.
Nie różniąca się zbytnio od kulturalnej macierzy ( jeśli tak możemy nazwać literaturę pierwotną-europejską) literatura rycerska Polski przyjęła bez zmian panujący wówczas uniwersalizm, jeden język i model kultury. Twórczość jak i na zachodzie podzieliła się na świecką oraz kościelną ( nie rzadko pojawia się łączenie, syntezowanie obu).
Wiek XV to tak naprawdę w Polsce prawdziwy rozwój literatury świeckiej ( w tym rycerskiej). Był to rozwój oparty na rozmachu i poezji. Ich autorzy posiadali umiejętność ujęcia ciekawych treści w równie ciekawe formy. Przykładami takich utworów może być,
Wiersz o zabiciu Andrzeja Tęczyńskiego ( klasowe nieporozumienia, które stają się kanwą dla morderstwa na osobie Kasztelana Tęczyńskiego) Pieśń o Wiklefie, Chytrze bydlą z pany kmiecie czy poruszający zupełnie inną sferę życia Wiersz o zachowaniu się przy stole.
Przecław Słota porusza w niej konkretne wymagania obyczajowe, zbiór przepisów oraz dytyramb pochwalny kobiet.
Recepcja twórczości rycerskiej
Czytelnik, który czytał ostatnie słowa akapitu poświęconego podsumowania utworów literatury rycerskiej zapewne zada sobie pytanie jak wyglądała recepcja twórczości rycerskiej. Czym jest owa recepcja? Recepcja to przyjęcie, odbiór dzieła literackiego przez publiczność i jego funkcjonowanie w określonym kręgu odbiorców. Stymuluje ją wartość dzieła, oczekiwania czytelnicze, a także sytuacja zewnętrzna, ekonomiczna i społeczna. Może mieć charakter indywidualny oraz zbiorowy.
O pewnych przesłankach recepcji pozwoliłem już sobie wskazać w minionych akapitach. Teraz reasumując dzieła rycerskie w okresie średniowiecza zostały odpowiednio przyjęte przez społeczeństwo. W kręgu kultury dworskiej i rycerskiej cieszyły się ogromnym powodzeniem. Nie będzie też pomyłką jeśli powiemy sobie wprost, że jej funkcjonowanie było aktywne - rycerz opierał się na wzorcach sprecyzowanych i określonych przez literaturę.
Sprzyjało jej rozwojowi wiara w Boga i autorytety chrześcijańskie. Rycerz był tego odzwierciedleniem. W kanwę literacką tamtego okresu komponuje się także wybitne zbiorowe zainteresowanie odbiorem literatury rycerskiej.
Kolejną kwestią, która każe nam określić recepcję twórczości rycerskiej jest wartość dzieł literackich. Tu czytelnik musi zwrócić uwagę zarówno na literaturę świecką jak i kościelną. Wartość jej była wyjątkowa- odnosiła się bowiem do aktualnych i bieżących ideologii, aktywnie wzbogacających kulturę. Do wiary, która mogła w sposób oczywisty pomóc człowiekowi w zrozumieniu świata i życia, w tamtym okresie przeplatanego przez niezwykle często przez śmierć.(PB)
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz