Popiel, postać znana z polskich legend, był władcą, którego życie i panowanie były pełne kontrowersji. Jego postawa życiowa, która była odrażająca dla moralistów XIII wieku, jest często przedstawiana w negatywnym świetle.
Popiel był władcą, który nie tylko zaniedbywał swoje obowiązki, ale także prowadził hulaszczy tryb życia, co było sprzeczne z oczekiwaniami społeczeństwa.
Jego postawa była tak odrażająca dla moralistów, że dodano do niej kilka wad charakterologicznych, które jeszcze bardziej zniechęcały do niego społeczeństwo.
Według kronikarza Galla, Popiel był władcą, który z powodu swojego okrutnego i niesprawiedliwego rządów został wygnany przez swoich poddanych. Jego upadek był nie tylko wynikiem jego złych działań, ale również interwencji nadprzyrodzonych sił.
- Gall przekazuje opowieść dynastyczną Piastów, jak sądzimy, dość wiernie i stąd wtłoczona jest ta narracja w znany, stary i używany schemat kulturowej komunikacji, służący do opisania zmiany na władczym tronie. I gdy popatrzymy na wykład Galla, łatwo zauważymy, że to przede wszystkim zwolnienie zajmowanego miejsca przez księcia Popiela przedstawicielowi nowej dynastii pozostaje w głównym kadrze prezentacji wypadków. Z poprzednim władcą trzeba jednak coś zrobić, nie wystarczy go tylko usunąć, żeby dzieło zmiany na tronie, w tym przypadku gnieźnieńskim, się w pełni dokonało. Toteż Gall od siebie stwierdza, że to rex regum i dux ducum ustanowił nowym władcą Siemowita, a Popiela wraz z rodziną całkowicie wyniszczył czy wykorzenił - pisze w swojej pracy Jacek Banaszkiewicz w pracy "Kruszwica w średniowiecznej tradycji kulturowo-historycznej – od Crusuicz do pogańskiej metropolii".
Jedną z tych wad było jego zamiłowanie do luksusu i bogactwa. Popiel był znany z tego, że cenił sobie wygody i przyjemności, które niosło ze sobą bogactwo. Było ono tak istotne, że zaniedbywał swoje obowiązki wobec społeczeństwa, co doprowadziło do jego upadku.
Inną wadą, która przyczyniła się do negatywnego wizerunku Popiela, było jego brak szacunku dla tradycji i wartości. Popiel był władcą, który nie szanował tradycji i wartości, które były ważne dla społeczeństwa, które rządził. Jego brak szacunku dla tych wartości był tak duży, że doprowadził do jego odrzucenia przez społeczeństwo.
Historia ta, choć pełna fantastycznych elementów, ma głębokie znaczenie symboliczne. Popiel, jako zły władca, musiał zostać usunięty, aby zrobić miejsce dla nowego, sprawiedliwego króla. Jego wygnanie i śmierć symbolizują koniec starego porządku i początek nowego.
Jednak, jak zauważa Gall, historia ta nie była tylko produktem jego wyobraźni. Była to opowieść, którą opowiadali mu starsi, którzy pamiętali czasy Popiela. To sugeruje, że historia ta była częścią lokalnej tradycji i była przekazywana z pokolenia na pokolenie.
Co więcej, struktura tej historii - zły władca, który jest zmuszony do ucieczki, a następnie spotyka swoją karę - jest motywem, który pojawia się w wielu innych opowieściach i mitach. To sugeruje, że historia Popiela mogła być adaptacją starszego, bardziej uniwersalnego schematu narracyjnego.
W kontekście historycznym, historia Popiela ma również ważne inne znaczenie. Jego upadek i śmierć oznaczają koniec jednej ery i początek nowej - ery Piastów. Popiel, jako zły władca, musiał zostać usunięty, aby zrobić miejsce dla nowego, sprawiedliwego króla. Jego wygnanie i śmierć symbolizują koniec starego porządku i początek nowego.
Jednak, jak zauważa Gall, historia ta nie była tylko produktem jego wyobraźni. Była to opowieść, którą opowiadali mu starsi, którzy pamiętali czasy Popiela. To sugeruje, że historia ta była częścią lokalnej tradycji i była przekazywana z pokolenia na pokolenie.
Wreszcie, historia Popiela jest również ciekawa z perspektywy geograficznej. Gall wspomina, że Popiel schronił się na wyspie, co może sugerować, że miejsce to miało szczególne znaczenie w lokalnej tradycji. Niestety, nie podaje przy tym dokładnej lokalizacji tej wyspy, co pozostawia pole do spekulacji i dalszych badań.
- Mamy Kruszwicę, skierujmy teraz wzrok na ulokowane tam myszy, a właściwie na mysi wątek, przewijający się w przekazach wyżej wspominanych oraz innych, by następnie tak miejsce zakotwiczenia wątku, jak sam ten niecodzienny wątek, ustawić w planie historii politycznej księstwa inowrocławskiego. Świadectwo Kroniki polskiej, odnośnie miejsca śmierci Popiela, odnalazło się dopiero, jeśli weźmiemy pod uwagę znany nam materiał źródłowy, w tekście Kroniki książąt polskich, zabytku także śląskim, którego autor na ‘odcinku Wincentyńskim’ bardzo mocno wykorzystywał utwór Engelberta. Jednak Piotr z Byczyny, twórca Kroniki książąt polskich, nie zadowolił się przedstawieniem początków dynastii, jakie zaproponował cysterski dziejopis, który mocno i w sposób autorski skracał wykład Kadłubka. Zwrócił się do Kroniki Galla i za pomocą jej tekstu kontrolował poczynania kompilatorskie Engelberta (pośrednio Mistrza Wincentego), czasami modyfikując, czasami uzupełniając jego narrację historyczną - podkreśla we wspomnianej wcześniej pracy Banaszkiewicz.
Popiel był zatem władcą, którego postawa życiowa i wady charakterologiczne przyczyniły się do jego upadku. Jego zaniedbanie obowiązków, zamiłowanie do luksusu i brak szacunku dla tradycji i wartości były odrażające dla moralistów XIII wieku i doprowadziły do jego odrzucenia przez społeczeństwo.
Pomimo negatywnego wizerunku, który Popiel miał w historii, jego postać jest ważna dla polskiej kultury i historii. Jego historia jest przypomnieniem o konsekwencjach zaniedbania obowiązków i braku szacunku dla tradycji i wartości. (NTH)
Czytaj także tutaj.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz