Powstańcy Wielkopolscy urodzeni w Polanowice, Sławsk Wielki i Ostrowo, gm. Kruszwica

Powstańcy Wielkopolscy urodzeni w Polanowice gm. Kruszwica

Dankowski Karol. Rodzice: Ignacy, Maria. Ur.: 1901-07-24, Polanowice.¹ W dniu 4 stycznia 1919 r. jako powstaniec wstąpił do oddziału powstańczego idącego z Kruszwicy do Inowrocławia, następnie pod Jaksicami i Złotnikami Kujawskimi, dalej brał udział w walkach pozycyjnych pod Bydgoszczą i zajęciem Pomorza. W październiku 1919 r. został w 59 pp. zwolniony, nr ewidencyjny weryfikacji 4454

Machtel Michał. Rodzice: Antoni, Wiktoria Nawrocka. Ur.: 1889-09-16, Polanowice.² Od 01.01.1919 do kwietnia 1919 brał udział z bronią w ręku w Powstaniu Wlkp. przy rozbrajaniu Niemców w Kruszwicy i okolicy oraz w walkach w Inowrocławiu i okolicy, jak Grabie, Opoki, Opoczki i inne miejscowości. Przydział służbowy miał do 9 Kompanii Baonu Nadgoplańskiego pod dow. Ignacego Nowaka. Ze względu na wiek i reklamacje cukrowni w Kruszwicy został w kwietniu 1919 zwolniony z wojska. Narodowości w czasie okupacji 1939-1945 nie zmieniał.

Nawrocki Antoni. Rodzice: Piotr, Józefa. Ur.: 1888-12-29, Polanowice.³ Bierze czynny udział jako powstaniec-ochotnik przy oswobodzeniu miasta Kruszwicy i okolicy oraz Inowrocławia, a także okolicznych miejscowości w powiecie inowrocławskim, pod dowództwem kpt. Nowickiego.

Twardowski Józef. Rodzice: Antoni, Marianna. Ur.: 1893-12-15, Polanowice.⁴ Twardowski Józef brał czynny udział z bronią w ręku w Powstaniu Wielkopolskim od dnia 29.12.1918 do dnia 18.02.1919 przy oswobodzeniu i zajęciu Kruszwicy i Inowrocławia oraz front północny pod dowództwem porucznika Owczarka. Przy oswobodzeniu Inowrocławia wzięto do niewoli całą obsadę Bezirkskommando (RKU) wraz z komendantem. Twardowski przedstawił na powyższe uwierzytelnione zaświadczenia.

Żurawski Jan. Rodzice: Andrzej, Franciszka. Ur.: 1901-07-12, Polanowice.⁵ 06.01.1919 wstąpił w szeregi Powstania Wlkp. w Inowrocławiu, gdzie pod dow. kpt. Cymsa bierze udział w rozbrojeniu Niemców w Inowrocławiu i okolicy do 01.02.1919. Po zakończeniu Powstania Wlkp. przebywa w wojsku w 9 i 67 Pułku Piechoty do 1923. Do 1939 pracuje jako robotnik fizyczny. Zmobilizowany w 1939 do IV Pal-u w Inowrocławiu. Kampanię wrześniową przechodzi przez Kutno, Modlin i Warszawę. Pod Warszawą dostaje się do niewoli niemieckiej, po czterech tygodniach zwolniony. W czasie okupacji pracuje jako robotnik fizyczny Tartaku Miradz, gdzie pracuje do chwili przejścia na emeryturę, tj. do 1966.

Powstańcy Wielkopolscy urodzeni w Sławsk Wielki gm. Kruszwica

Jaszczak Kazimierz. Rodzice: Ludwik, Zuzanna. Ur.: 1896-11-02, Sławsk Wielki.⁶ W dniu 27 grudnia 1918 r. włącza się do oddz. powstańczych, jako ochotnik. Brał udział w walkach z oddz. niemieckimi na terenie miasta Poznania. Następnie, od 2 stycznia 1919 r., w oddziałach powstańczych i bierze udział w oswobodzeniu Kruszwicy i okolicy, Inowrocławia. Na odcinkach frontu, w potyczkach z Niemcami w okolicach Wielowsi, Gniewkowa, Tarkowa, Dąbrówki, Jeżewa, Broniewa, Budziaków, Lipionki, Opoków, w tzw. nadgoplańskim batalionie pod d-twem kpt. Nowickiego i Dratwińskiego. Po włączeniu tegoż batalionu w skład 59 P. P. Wlkp., pozostaje w nim nadal, do chwili zdemobilizowania w listopadzie 1921 r. w stopniu plutonowego. Zostaje ranny pod Wielowsią. Po zdemobilizowaniu wraca do rodziny i pracuje w gospodarstwie rolnym.

Powstańcy Wielkopolscy urodzeni w Ostrowo nad Gopłem gm. Kruszwica

Drzewicki Józef. Rodzice: Franciszek, Marianna. Ur.: 1899-03-04, Ostrowo.⁷ Kol. Drzewiecki Józef jest zweryfikowanym członkiem ZBoWiD z tytułu uczestnictwa w Powstaniu Wlkp. W/w wstąpił dnia 3 stycznia 1919 r. w szeregi powstańcze w Kruszwicy i tam z bronią w ręku bierze udział w oswobodzeniu miasta i w rozbrajaniu Niemców w okolicznych wsiach. Następnie dnia 6 stycznia 1919 r. berze udział w oswobodzeniu m. Inowrocławia pod dowództwem por. Nowaka Ignacego. Z kolei wyjeżdża na front północny i bierze udział w walkach pod Złotnikami Kujawskimi a dalej w Łabiszynie. Po zakończeniu działań powstańczych pozostaje w wojsku w charakterze podoficera zawodowego i pełni służbę w 59 pp przy orkiestrze do końca roku 1939 w stopniu sierżanta. W roku 1939 bierze udział w II wojnie światowej (kampanii wrześniowej).

Dzióbkowski Wincenty: Rodzice: Jakub, Franciszka. Ur.: 1894-07-11, Ostrowo.⁸ W dniu 5.1.1919 r. wstąpił w szeregi powstańcze i brał czynny udział z bronią w ręku w oswobodzeniu Inowrocławia przy zdobywaniu dworca i koszar piechoty. Od dnia 10.1. do 30.4.1919 r. pełnił służbę wartowniczą w Straży Ludowej w Pakości. Następnie wstąpił jako ochotnik do 2 Baonu Telegrafistów w Poznaniu, gdzie przebywał do dnia 12.11.1920 r.

Gołaszewski Ignacy. Rodzice: Wincenty, Marianna Jędrzejczak. Ur.: 1896-07-22, Ostrowo.⁹ 01.01.1919 wstępuje do oddziału powstańczego w Mogilnie, którym dowodził Hauptmann. Bierze udział z bronią w ręku w walkach z grenzschutzem pod Inowrocławiem, Złotnikami Kujawskimi, Brzozą oraz pod Tarkowem i Jerzewem do końca Powstania Wlkp. Po zakończeniu Powstania Wlkp. służy nadal w W.P. i zostaje zdemobilizowany w kwietniu 1923. Od 1923 do 1939 pracuje w Urzędzie Pocztowym w Piotrkowie Kujawskim. W czasie okupacji przebywa w miejscowości Brześć nad Gopłem, gdzie pracuje jako robotnik. Po wyzwoleniu wraca na poprzednią placówkę pracy zawodowej do Piotrkowa Kuj. gdzie pracuje do chwili obecnej. Dane na podstawie Książeczki Wojskowej, posiadanych legitymacji odznaczeniowych i osobistego oświadczenia.

Jóźwiak Antoni. Rodzice: Jan, Franciszka. Ur.: 1895-06-08, Ostrowo.¹⁰ Uczestnik Powstania Wielkopolskiego 1918/19. W dniu 5.01.1919 r. wstąpił w szeregi powstańcze w Inowrocławiu, gdzie brał czynny udział z bronią w ręku przy oswobodzeniu miasta Inowrocławia przy zdobywaniu dworca kolejowego i koszar piechoty. Od dnia 10.01.1919 r.brał udział w walkach na froncie pod Złotnikami Kujawskim do 15.01.1919 r. Następnie z powodu rany wraca do koszar. Od 10.06.1919 r. do 12.01.1921 r. służba czynna w W.p. - 14 bat. saperów w Poznaniu.

Kostrzycki Walenty. Rodzice: Antoni, Pelagia Panfil. Ur.: 1899-02-04, Ostrowo.¹¹ Ochotniczo walczył w styczniu 1919 pod dow. Nowickiego o oswobodzenie Inowrocławia. Dnia 4.02.1919 wcielony do zorganizowanego w Biedrusku 57 p.p. Po zakończeniu wojny został zwolniony 29.07.1922 do rezerwy. Udział w Powstaniu udokumentował wyciągiem z książeczki wojskowej PKU Poznań - Miasto z 9.04.1923.

Matuszak Leon: Rodzice: Józef, Konstancja Stolarska. Ur.: 1900-02-16, Ostrowo.¹² Od 12.01.1919 brał udział w Powstaniu Wlkp. Wstąpił do 5 p.p. Strzelców Wlkp. w Inowrocławiu, z przydziałem do 8 Kompanii Strzeleckiej dowodzonej przez por. Włodarka, później por. Goterskiego. Brał udział w walkach frontu "Kujawy". Od 1945 pracował jako robotnik rolny w PGR w Ostrowie, gdzie pracował do przejścia na emeryturę.

Mróz Józef. Rodzice: Franciszek. Ur.: 1901-05-11, Ostrowo.¹³ 04.01.1919 jako ochotnik z bronią w ręku bierze udział w walkach powstańczych o Poznań, Gniezno, Nakło, Rynarzewo pod dowództwem mjr. Sławińskiego. Pracuje jako ślusarz-spawacz w Tramwajach Miejskich w Bydgoszczy.

Mróz Marcin. Rodzice: Franciszek, Marianna Lutomska. Ur.: 1895-10-20, Ostrowo.¹⁴ Marcin Mróz brał udział w Powstaniu Wielkopolskim od dnia 28.12.1918 r. walcząc na szlaku od Strzelna - Kruszwica do Inowrocławia pod dow. Owczarskiego., a pod Inowrocławiem jako sanitariusz przydzielony został do mjr. dr. Sikorskiego. Otworzyli punkt opatrunkowy w Kruszwicy w szkole. Po oswobodzeniu Inowrocławia brał udział do końca walk powstańczych na odcinku Złotniki Kujawskie.

Olszanowski Franciszek. Rodzice: Józef, Marianna. Ur.: 1901-12-31, Ostrowo.¹⁵ W dniu 5.01.1919 wstąpił w szeregi powstańcze. Brał czynny udział z bronią w ręku przy oswobodzeniu miasta Inowrocławia w zdobywaniu poczty, dworca i koszar piechoty. Od 10.01.1919 do 18.02.1919 brał udział w walkach na froncie pod Złotnikami Kujawskimi. Następnie wstąpił jako ochotnik do 5 p.p. i brał udział w potyczkach z Niemcami na rożnych odcinkach jak: Tupadły, Broniewo, Opoczki i Opoki. Członek ZBoWiD oddział Inowrocław.

Pawlak Franciszek. Rodzice: Wojciech, Franciszka. Ur.: 1892-02-11, Ostrowo.¹⁶ Pawlak Franciszek wstąpił jako ochotnik do Powstania Wielkopolskiego dnia 28 grudnia 1918 r. i brał czynny udział z bronią w ręku do dnia 27.02.1919 r. w walkach pod Inowrocławiem, Złotnikami Kujawskimi, Łabiszynem, Chodzieżą, front Nadnotecki pod dowództwem por. Wypijewskiego, kpt. Raszewskiego i kpt. Rosy.

Pawlak Józef. Rodzice: Wojciech, Franciszka. Ur.: 1902-03-17, Ostrowo.¹⁷ W dniu 5.01.1919 r. wstąpił w szeregi powstańcze w Inowrocławiu. Brał czynny udział z bronią w ręku w oswobodzeniu m. Inowrocławia przy zdobywaniu dworca. Od dnia 10.01.1919 r. w walkach na froncie pod Złotnikami Kujawskimi. Potem wstąpił jako ochotnik do 5 p.p. i brał udział w potyczkach z Niemcami pod Kaczkowem i Ostrowem.

Rakowski Józef. Rodzice: Michał, Józefa Gałgańska. Ur.: 1897-02-08, Ostrowo.¹⁸ Nr weryf. 3906. Uczestnik Powstania Wielkopolskiego 1918/19 r. Brał czynny udział przy oswobodzeniu Inowrocławia i okolicy, Gniewkowa, Tarkowa. Jest czynnym członkiem Związku Bojowników o Wolność i Demokrację - koło w Janikowie

Rogalski Piotr. Rodzice: Michał, Rozalia Mrówczyńska. Ur.: 1896-11-26, Ostrowo.¹⁹ Kol. P. Rogalski brał udział w Powstaniu Wielkopolskim w walczył z grenzschutzem przy oswobodzeniu Kruszwicy i Inowrocławia a następnie w szeregach 5 Pułku Strzelców Wlkp. na froncie zachodnim i południowym.

Stawiński Antoni. Rodzice: Szczepan. Ur.: 1895-12-30, Ostrowo.²⁰ Antoni Stawiński brał czynny udział w Powstaniu Wielkopolskim z bronią w ręku. W dniu 3.01.1919 r. brał udział w oswobodzeniu Kruszwicy, pod dow. Nowickiego. W dniu 6.01.1919 r. brał udział w walkach pod Złotnikami. Poza tym cały czas Powstania był jego czynnym uczestnikiem i walczył z bronią w ręku. Po Powstaniu został wcielony do 1. baonu pogranicznego , z tego baonu powstał 1. pułk strzelców bytomskich.

Urbański Józef. Rodzice: Jan, Franciszka. Ur.: 1880-02-29, Ostrowo.²¹ Urbański Jan brał czynny udział z bronią w ręku w Powstaniu Wlkp. od 03.01.1919 i walczył w Kompanii Kruszwickiej pod Inowrocławiem, pod dow. ówczesnego sierżanta Rutkowskiego Emila. 05.01.1919 został ranny w biodro w walkach o Inowrocław. Po wyzdrowieniu służył od czerwca 1919 w oddziale Obrony Krajowej w Kruszwicy do 1921. Po rewolucji niemieckiej zorganizował Straż Obywatelską w gminie Ostrowo nad Gopłem i był jej komendantem do wybuchu Powstania Wlkp.

Więzowski Kazimierz. Rodzice: Maciej, Marianna. Ur.: 1898-01-04, Ostrowo.²² 05.01.1919 wstąpił w szeregi powstańcze. Brał czynny udział z bronią w ręku w oswobodzeniu Inowrocławia przy zdobywaniu poczty i koszar. Od 10.01.1919 do 12.02.1919 brał udział w walkach na froncie pod Złotnikami Kujawskimi. Potem wstąpił jako ochotnik do 5 p.p. i brał udział w potyczkach z Niemcami na różnych odcinkach, jak: Tarkowo, Broniewo, Kaczkowo i w okolicy. Od maja 1919 pracował jako robotnik fabryczny w Cukrowni Wierzchosławice do 1950. Od 1950 zwolniony został jako inwalida niezdolny do pracy i obecnie jako rencista zamieszkuje w Ostrowo k. Gniewkowa, pow. Inowrocław.

Wikarski Stanisław. Rodzice: Jan, Helena. Ur.: 1898-04-24, Ostrowo.²³ Uczestnik Powstania Wlkp. 1918/1919. Brał czynny udział z bronią w ręku w oswobodzeniu Inowrocławia i na froncie pod Łabiszynem i Nakłem w dniach od 06.01.1919 do 1921.

Opracowanie Bartłomiej Grabowski, na podstawie listy odznaczonych Wielkim Krzyżem Powstańczym, strona: http://powstancy-wielkopolscy.pl, przypisy:

1Uchwała Rady Państwa nr: 02.26-0.51 z dnia 1958-02-26.

2Uchwała Rady Państwa nr: 01.25-0.11 z dnia 1968-01-25

3Uchwała Rady Państwa nr: 03.08-0.64 z dnia 1958-03-08

4Uchwała Rady Państwa nr: 12.06-0.958 z dnia 1957-12-06

5Uchwała Rady Państwa nr 12.19-0.2385 z dnia 1974-12-19

6Uchwała Rady Państwa nr: 07.28-0.152 z dnia 1960-07-28

7Uchwała Rady Państwa nr: 03.29-0.173 z dnia 1971-03-29

8Uchwała Rady Państwa nr: 12.18-0.1055 z dnia 1958-12-18

9Uchwała Rady Państwa nr: 06.14-0.21 z dnia 1961-06-14

10Uchwała Rady Państwa nr: 06.14-0.218 z dnia 1961-06-14

11Uchwała Rady Państwa nr: 02.06-0.112 z dnia 1974-02-06

12Uchwała Rady Państwa nr: 04.03-0.306 z dnia 1974-04-03

13Uchwała Rady Państwa nr: 05.02-0.301 z dnia 1958-05-02

14Uchwała Rady Państwa nr: 05.02-0.30 z dnia 1958-05-02.

15Uchwała Rady Państwa nr: 12.18-0.1055 z dnia 1958-12-18

16Uchwała Rady Państwa nr: 03.08-0.64 z dnia 1958-03-08

17Uchwała Rady Państwa nr: 12.18-0.1055 z dnia 1958-12-18

18Uchwała Rady Państwa nr: 12.06-0.962 z dnia 1957-12-06

19Uchwała Rady Państwa nr: 12.19-0.238 z dnia 1974-12-19

20Uchwała Rady Państwa nr: 01.25-0.11 z dnia 1968-01-25

21Uchwała Rady Państwa nr: 02.29-0.40 z dnia 1960-02-29

22Uchwała Rady Państwa nr: 07.19-0.148 z dnia 1960-07-19

23Uchwała Rady Państwa nr: 12.06-0.962 z dnia 1957-12-06